Жаңы саны

2023, №: 6

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Шатманов И.С., Дооранов А.П., Нурматов Б.А.
  2. Шатманов И.С., Дооранов А.П., Нурматов Б.А.
  3. I. Shatmanov, A. Dooranov, B. Nurmatov
Макаланын аты
  1. ТЕОРЕТИКО-МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНОГО АНАЛИЗА РАЗВИТИЯ СТРАНЫ
  2. ӨЛКӨНYН ӨНYГYYСYН ИНСТИТУЦИОНАЛДЫК ТАЛДООНУН ТЕОРЕТИКАЛЫК-МЕТОДОЛОГИЯЛЫК АСПЕКТТЕРИ
  3. THEORETICAL AND METHODOLOGICAL ASPECTS OF INSTITUTIONAL ANALYSIS OF COUNTRY DEVELOPMENT
Аннотация
  1. Высокие трансакционные издержки для народа на получение общественных благ порождают коррупцию в государственных органах (когда народ не может потребовать от государства качественных благ в достаточном количестве ввиду отсутствия или слабости рычагов давления). В свою очередь трансакционные издержки для государства на сбор налогов порождают теневую экономику (когда государство ввиду неэффективности налогового администрирования и других причин не может в достаточной мере собирать налоги с граждан). Теневая экономика и коррупция это два противоположных процесса одного и того же явления – наличие высоких трансакционных издержек – только принадлежащих двум противоположным сторонам института. Теневая экономика – это ответная реакция народа на наличие коррупции в государстве. Данная статья описывает поведение государства и народа при наличии высоких трансакционных издержек, которое ведет к снижению взаимосвязи, взаимозависимости и взаимной поддержки сторон, что отражается на количестве, а также качестве и цене обмениваемых благ.
  2. Элдин коомдук товарларды алуудагы транзакциялык чыгымдарынын жогору болушу мамлекеттик органдарда коррупцияны пайда кылат (кандай учурда эл рычагдардын жоктугунан же алсыздыгынан мамлекеттен сапаттуу товарды жетиштүү санда талап кыла албайт). Өз кезегинде салыктарды чогултуу боюнча мамлекеттин транзакциялык чыгымдары көмүскө экономиканы пайда кылат (мамлекет салыктык башкаруунун натыйжасыздыгынан жана башка себептерден улам жарандардан салыктарды жетиштүү өлчөмдө ала албай калганда). Көмүскө экономика жана коррупция бир эле феномендин карама-каршы эки процесси – транзакциялык чыгымдардын жогору болушу – мекеменин карама-каршы эки тарабына гана тиешелүү. Көмүскө экономика – бул мамлекетте коррупциянын бар экенине элдин жообу. Бул макалада мамлекеттин жана элдин жүрүм-туруму, транзакциялык чыгымдардын жогору болушу шартында сүрөттөлөт, бул мамилелердин, өз ара көз карандылыктын жана тараптардын өз ара колдоосунун төмөндөшүнө алып келет, ал алмаштырылган товарлардын санында, сапатта жана баада чагылдырылат
  3. High transaction costs for the people to obtain public goods give rise to corruption in government bodies (when the people cannot demand quality goods from the state in sufficient quantities due to the absence or weakness of leverage). In turn, transaction costs for the state to collect taxes give rise to a shadow economy (when the state, due to ineffective tax administration and other reasons, cannot sufficiently collect taxes from citizens). The shadow economy and corruption are two opposite processes of the same phenomenon - the presence of high transaction costs - only belonging to two opposite sides of the institution. The shadow economy is the people's response to the presence of corruption in the state. This article describes the behavior of the state and the people in the presence of high transaction costs, which leads to a decrease in the relationship, interdependence and mutual support of the parties, which is reflected in the quantity, as well as the quality and price of the goods exchanged.
Негизги сөздөр
  1. факторы экономического развития, институциональные изменения, теневая экономика, коррупция, трансакционные издержки, налоги, общественные блага.
  2. экономикалык өнүгүү факторлору, институционалдык өзгөрүүлөр, көмүскө экономика, коррупция, транзакциялык чыгымдар, салыктар, коомдук товарлар.
  3. factors of economic development, institutional changes, shadow economy, corruption, transaction costs, taxes, public goods.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Шатманов Искендер Садыбакасович, КыргызскоРоссийский Славянский университет имени Б.Ельцина, г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор экономических наук, доцент. Дооранов Алмазбек Пазылбекович, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат экономических наук, доцент. Нурматов Болотбек Асанович, Национальная академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант.
  2. Шатманов Искендер Садыбакасович, Б.Ельцин атындагы Кыргыз-Орус Славян университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, экономика илимдеринин доктору, доцент. Дооранов Алмазбек Пазылбекович, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, экономика илимдеринин кандидаты, доцент. Нурматов Болотбек Асанович, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
  3. Iskender Shatmanov, Kyrgyz-Russian Slavic University named after B. Yeltsin, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of economics, associate professor. Almazbek Dooranov, Kyrgyz National University named after Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of economic sciences, аssociate professor. Bolotbek Nurmatov, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, postgraduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2023.45.557
  • Цитаталоо
  • Шатманов И.С., Дооранов А.П., Нурматов Б.А. ТЕОРЕТИКО-МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНОГО АНАЛИЗА РАЗВИТИЯ СТРАНЫ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 6. C. 226-231