Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Мамбетов А.М., Аманова М.Т., Ыманбеков К.Ы.
  2. Мамбетов А.М., Аманова М.Т., Ыманбеков К.Ы
  3. A. Mambetov, M. Аmanova, K. Ymanbekov
Макаланын аты
  1. МОНИТОРИНГ ЗА РАЗВИТИЕМ ОПАСНЫХ ПРИРОДНЫХ ПРОЦЕССОВ С ПРИМЕНЕНИЕМ БЕСПИЛОТНЫХ ЛЕТАТЕЛЬНЫХ АППАРАТОВ НА ПРИМЕРЕ СЕВЕРНОГО ТЯНЬ-ШАНЯ
  2. ТҮНДҮК ТЯНЬ-ШАНДЫН МИСАЛЫНДА УЧКУЧСУЗ УЧУУЧУ АППАРАТТАРДЫ КОЛДОНУУ МЕНЕН КООПТУУ ТАБИГЫЙ ПРОЦЕССТЕРДИН ӨНҮГҮШҮНӨ МОНИТОРИНГ ЖҮРГҮЗҮҮ
  3. MONITORING FOR THE DEVELOPMENT OF HAZARDOUS NATURAL PROCESSES USING UNMANNED AERIAL VEHICLES ON THE EXAMPLE OF THE NORTHERN TIEN-SHAN
Аннотация
  1. В настоящее время актуальность проблем защиты населения и территорий от чрезвычайных ситуаций природного характера, в связи с глобальным изменением климата и его последствиями имеет тенденцию к повышению. Изменения в криосфере приводят к активизации опасных природных процессов в высокогорной и предгорной зонах. В региональных масштабах наблюдается рост количества природных катастроф климатического характера, приводящих к многочисленным жертвам и большому экономическому и социальному ущербу. Поскольку многие стихийные бедствия происходят внезапно и носят катастрофический характер, то вопрос их мониторинга и прогнозирования в целях защиты населения и территории стоит на первом месте. В последние годы широко применяются для мониторинга опасных природных процессов различные методы дистанционного зондирования. Применение беспилотных летательных аппаратов (БПЛА) для обследования участков опасного развития природных процессов является необходимым, так как значительно сокращает время и трудозатраты на проведение полевых исследований
  2. Учурда климаттын глобалдык өзгөрүшүнө жана анын кесепеттерине байланыштуу калкты жана аймактарды табигый өзгөчө кырдаалдардан коргоо көйгөйлөрүнүн актуалдуулугу жогорулоодо. Криосферадагы өзгөрүүлөр бийик тоолуу жана тоо этегиндеги кооптуу табигый процесстердин активдешүүсүнө алып келет. Аймактык масштабда климаттык мүнөздөгү табигый кырсыктардын саны көбөйүп, көптөгөн курмандыктарга жана чоң экономикалык жана социалдык зыяндарга алып келет. Көптөгөн табигый кырсыктар күтүлбөгөн жерден болуп, катастрофалык мүнөзгө ээ болгондуктан, калкты жана аймакты коргоо максатында алардын мониторинги жана болжолдоосу маселеси биринчи орунда турат. Акыркы жылдары кооптуу табигый процесстерди көзөмөлдөө үчүн ар кандай аралыктан зонддоо ыкмалары кеңири колдонулуп келе жатат. Бул олуттуу талаа-изилдөө жүргүзүү үчүн убакыт жана эмгек чыгымдарын азайтат, ошондой эле жаратылыш жараяндарын коркунучтуу өнүктүрүү изилдөө аймактарында учкучсуз абада (учкучсуз) пайдалануу зарыл.
  3. Currently, the urgency of the problems of protecting the population and territories from natural emergencies, due to global climate change and its consequences, tends to increase. Changes in the cryosphere lead to the activation of dangerous natural processes in high-altitude and foothill zones. On a regional scale, there is an increase in the number of natural disasters of a climatic nature, leading to numerous victims and great economic and social damage. Since many natural disasters occur suddenly and are of a catastrophic nature, the issue of their monitoring and forecasting in order to protect the population and territory is in the first place. In recent years, various remote sensing methods have been widely used to monitor hazardous natural processes. The use of unmanned aerial vehicles (UAVs) to survey areas of dangerous development of natural processes is necessary, as it significantly reduces the time and labor costs for conducting field research.
Негизги сөздөр
  1. опасный природный процесс, беспилотные летательные аппараты, стихийное бедствие, изменение климата, чрезвычайные ситуации.
  2. кооптуу табигый процесс, учкучсуз учуучу аппараттар, табигый кырсык, климаттын өзгөрүшү, өзгөчө кырдаалдар.
  3. : dangerous natural process, unmanned aerial vehicles, natural disaster, climate change, emergencies.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Мамбетов Азамат Муратович, Министерство чрезвычайных ситуаций Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат технических наук. Аманова Мадина Тынычпековна, Министерство чрезвычайных ситуаций Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика. Ыманбеков Кубатбек Ыманбекович, Министерство чрезвычайных ситуаций Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика.
  2. Мамбетов Азамат Муратович, Кыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар Министрлиги, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, техника илимдердин кандидаты. Аманова Мадина Тынычпековна, Кыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар Министрлиги, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы. Ыманбеков Кубатбек Ырманбекович, Кыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар министрлиги, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы.
  3. Аzamat Mambetov, Ministry of emergency situation of Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of technical sciences. Madina Amanova, Ministry of emergency situation of Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic. Kubatbek Ymanbekov, Ministry of emergency situation of Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Мамбетов А.М., Аманова М.Т., Ыманбеков К.Ы. МОНИТОРИНГ ЗА РАЗВИТИЕМ ОПАСНЫХ ПРИРОДНЫХ ПРОЦЕССОВ С ПРИМЕНЕНИЕМ БЕСПИЛОТНЫХ ЛЕТАТЕЛЬНЫХ АППАРАТОВ НА ПРИМЕРЕ СЕВЕРНОГО ТЯНЬ-ШАНЯ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 3. C. 59-63