|
|
-
Шаршенова Д.С.
-
Шаршенова Д.С.
-
D.S. Sharshenova
-
ЭКОЛОГИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА СОСТОЯНИЯ КАВАКСКОГО УГЛЕДОБЫВАЮЩЕГО БАССЕЙНА
-
КАБАК КӨМҮР КАЗУУ БАССЕЙНИНИН ЭКОЛОГИЯЛЫК АБАЛЫНА БАА БЕРҮҮ
-
AN ENVIRONMENTAL ASSESSMENT OF THE KAVAK COAL PROCESSING BASIN
-
В статье рассматривается влияние угледобычи на окружающую среду в Кавакском угольном бассейне. Воздействие
на атмосферный воздух: приоритетность и обязательность
соблюдения норм предельно допустимой концентрации (ПДК),
подразделяющиеся на среднесуточные и максимально-разовые,
и предельно допустимые выбросы (ПДВ) загрязняющих веществ в атмосферном воздухе, и прорабатываемые возможности их снижения. Воздействие на почву: рекомендации по
определению нарушения почвенного покрова с учетом показателей всего процесса нарушения целостности массива горных
пород, включая водоносные горизонты и земную поверхность.
Также описываются проблемы рекультивации, осуществляемые методы восстановления нарушенных земель, а именно
преимущественно лесное рекультивирование, без нанесения
почвенного слоя. Воздействие на растительность: описаны
проблемы лесовосстановления, причины усыхания лесов на
подработанных участках, таких как: разрыв корней растущих
деревьев; иссушением почвенно-грунтовой толщи при резком
снижении уровня грунтовых вод; заболачивание в бессточных
мульдах проседания, вследствие чего происходит нарушение
физиологических процессов, вода вытесняет из почвы воздух,
нарушается дыхание корней, что, в итоге, приводит к усыханию деревьев.
-
Макалада Кабак көмүр бассейнинде көмүр казуунун чөйрөгө тийгизген таасири каралды. Атмосфералык абага таасир этүү: орточо суткалык жана максималдуу бир жолку жана жол берилген чектеги таштандылардын (ЖБЧТ) атмосферадагы абаны булгоосуна жана аларды төмөндөтүүнүн мүмкүнчүлүктөрүнүн иштелип чыгуусуна бөлүнүүчү жол берилген
чектеги концентрациялардын (ЖБЧК) нормаларын аткарууга
милдеттүүлүк жана артыкчылык берүү. Топуракка таасир
этүү: тоо тектеринин массивдеринин бүтүндүгүнүн, анын
ичинде суу мейкиндиктеринин жана жер кыртышынын бузулушун аныктоо боюнча сунуштарды эске алуу менен топурак
кыртышынын бузулушун аныктоо боюнча сунуштар. Ошондой эле рекультивация маселеси, бузулган жерлерди, атап айтканда, топурак катмарына тийбестен токой рекультивациясын калыбына келтирүүдө колдонулуучу усулдар сүрөттөлөт. Өсүмдүктөргө таасир этүү: токойлорду калыбына келтирүү маселелери, иштетилүүчү тилкелерде өсүп турган дарактардын тамырларынын үзүлүшүнүн; грунт сууларын деӊгээлинин кескин төмөндөшү менен топурак-грунт катмарынын кургап кетишинин; агынсыз чөгүп бара жаткан мульдылардын сазга айланышынын себептери сүрөттөлдү, анын кесепетинде физиологиялык процесстердин бузулуусу жүрүп, суу
топурактан абаны сүрүп чыгарат, тамырлардын дем алуусу
бузулуп, натыйжада бак-дарактын кургап калуусуна алып
келет.
-
The article examines the impact of coal mining on the environment in the Kavak coal basin. An impact on atmospheric air: priority and obligation to comply with norms of maximum permissible
concentration (MPC), which are divided into average daily and
maximum one-time, and maximum permissible emissions (MPE) of
pollutants in the atmospheric air, and discussed possibilities of their
reduction. An impact on soil: recommendations for determining the
soil disturbance with taking into account the indicators of the entire
process of breaking the integrity of rock masses, including aquifers
and earth’s surface. Problems of recultivation, realized methods of
restoring disturbed lands, namely, mainly forest reclamation,
without applying a soil layer, are also described. An impact on
vegetation: problems of reforestation and reasons for drying forests
in underworked areas are described, for example, breaking the
roots of growing trees, desiccation of soil layer with a sharp decrease at the level of groundwater, waterlogging in drainless subsidence
troughs, as a result, physiological processes are disturbed, water
displaces air from soil, root respiration is disturbed, which, as a
result, leads to drying out of trees.
-
уголь, угольный бассейн, экологические проблемы, Кавакский бассейн, загрязнение воздуха, загрязнение почвы, грунтовые воды, заболачивание.
-
көмүр, көмүр бассейни, экологиялык көйгөйлөр, Кабак бассейни, абанын булганышы, топурак кыртышы, грунт суулары, сазга айлануу.
-
coal, coal basin, environmental problems, Kavak basin, air pollution, soil pollution, groundwater, waterlogging.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Шаршенова Дамира Сыдыгалиевна, Кыргызский
государственный университет им. И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший
преподаватель.
-
Шаршенова Дамира Сыдыгалиевна, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, улук
окутуучу.
-
Damira Sharshenova, Kyrgyz State Universiy by name
of I.Arabaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior
lecturer.
DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
Шаршенова Д.С. ЭКОЛОГИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА СОСТОЯНИЯ КАВАКСКОГО УГЛЕДОБЫВАЮЩЕГО БАССЕЙНА. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2021. №. 2. C. 48-52
|
