Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Уркумбаева А. Б.
  2. Уркумбаева А. Б.
  3. A. Urkumbaeva
Макаланын аты
  1. РЕДАКЦИОННАЯ РАБОТА ПЕРЕПИСЧИКА ПО ВОПРОСАМ ТЕКСТОЛОГИИ И ЯЗЫКОВЫЕ ЛЕКСИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ РАССКАЗЧИКА (извод)
  2. ТЕКСТОЛОГИЯ МАСЕЛЕСИНДЕГИ КАТЧЫНЫН РЕДАКЦИЯЛЫК ИШИ ЖАНА МАНАСЧЫНЫН ТИЛДИК ЛЕКСИКАЛЫК ӨЗГӨЧӨЛҮГҮ (извод)
  3. THE EDITORIAL WORK OF THE COPYIST ON TEXTUAL ISSUES AND THE PECULIARITIES OF THE NARRATOR’S LANGUAGE VOCABULARY (izvod)
Аннотация
  1. Фольклорные произведения, в том числе устный произнесенный эпос «Манас», после записи на бумаге различными способами (алфавитным, стеногрфическим и на специальных звукозаписывающих технических аппаратах), текстологами готовятся к печати и передаются в книжной форме. Таким образом, после записи на бумаге возникают разрывы, изменения между устно произнесенным текстом и записанным текстом, а также между книжной формой. Эти различия изучаются в науке текстлогии. В статье рассматриваются понятия «редакция», «извод» которые считаются важными в науке текстологии, приведены примеры из текстов книжных вариантов эпоса, изданных по произведениям великих сказителей (С.Орозбакова, С.Каралаева), проведен сравнительно-текстологический анализ. Также будет проведен анализ языковых лексических особенностей сказителей в произношении «Манас». Цитируются исследования, мнения известных российских, кыргызских ученых, анализируются понятия «редакция», «извод» и выведены научные заключения.
  2. Фольклордук чыгармаларды, анын ичинде оозеки айтылган «Манас» эпосун манасчынын оозунан угуп, аны ар кандай жолдор (алфавиттик, стеногрфиялык жана атайын үн жаздыруучу техникалык аппараттарга жаздыруу) менен кагаз бетине түшүрүлгөндөн кийин текстологдор тарабынан басмага даярдалып, китептик формага өтөт. Ушундай жолдор менен кагаз бетине түшүрүлгөндөн кийин оозеки айтылган текст менен жазылып алынган текст, ошондой эле китептик форманын ортосунда ажырымдар, өзгөрүүлөр келип чыгат. Бул айырмачылыктар текстология илиминде изилденет. Макалада текстология илиминде маанилүү деп эсептелген «редакция», «извод» түшүнүктөрү каралып, залкар манасчылардын (С.Орозбаков, С.Каралаев) айтуусу боюнча басмадан чыккан эпостун китеп формасындагы варианттарынын тексттеринен мисалдар келтирилип, салыштырма-текстологиялык анализ жүргүзүлөт. Ошондой эле, манасчылардын «Манас» айтуусундагы тилдик лексикалык өзгөчөлүктөрүнө анализ жасалат. Белгилүү орус, кыргыз окумуштууларынын изилдөөлөрүнө, ой пикирлерине токтолуп цитаталар келтирилет жана «редакция», «извод» түшүнүктөрүнө анализ жүргүзүлүп, илимий корутундулар чыгарылат.
  3. Folklore works, including the spoken epic «Manas», after being written on paper in various ways (alphabetical, shorthand and on special sound recording technical devices), are prepared for printing by textual specialists and transmitted in book form. Thus, after writing on paper, there are gaps, changes between the spoken text and the recorded text, as well as between the book forms. These differences are studied en the science of tautology. The article discusses the concepts of «editorial», «izvod», which are considered important in the science of textual studies, are given from the texts of book versions of the epic published according to the works of great storytellers (S. Orozbakov, S. Karalaev), a comparative textual analysis is carried out. There will also be an analysis of the linguistic lexical features of storytellers in the pronunciation of «Manas». Studies, opinions of famous Russian and Kyrgyz scientists are cited, the concepts of «editorial», «izvod» are analyzed and scientific conclusions are derived.
Негизги сөздөр
  1. фольклор, редакция, извод, текстолог, текст, академическое издание, вариант.
  2. фольклор, редакция, извод, текстолог, текст, академиялык басылыш, вариант.
  3. folklore, editorial office, izvod, textologist, text, academic edition, variant.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Уркумбаева Айжан Бекташовна, Академия министерства внутренних дел Кыргызской Республики им. генерал-майора милиции Алиева Э., г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
  2. Уркумбаева Айжан Бекташовна, милициянын генерал-майору Э. Алиев атындагы Кыргыз Республикасынын ички иштер министрлигинин Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутуучу.
  3. Aizhan Urkumbaeva, The Academy of the Ministry of Internal Affairs of the Kyrgyz Republic named after Major General of Militia Aliyev E.A., Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2023.45.557
  • Цитаталоо
  • Уркумбаева А. Б. РЕДАКЦИОННАЯ РАБОТА ПЕРЕПИСЧИКА ПО ВОПРОСАМ ТЕКСТОЛОГИИ И ЯЗЫКОВЫЕ ЛЕКСИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ РАССКАЗЧИКА (извод). Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 3. C. 288-291