|
|
-
Чыналиева А.К., Мажитова А.Т
-
Чыналиева А.К., Мажитова А.Т
-
A. Chynalieva, А. Mazhitova
-
ВАЛОРИЗАЦИЯ ОТХОДОВ ПЛОДООВОЩНОЙ ПРОМЫШЛЕННОСТИ БИОТЕХНОЛОГИЧЕСКИМИ МЕТОДАМИ (обзор литературы)
-
БИОТЕХНОЛОГИЯЛЫК ЫКМАЛАР МЕНЕН МӨМӨ ЖАНА ЖАШЫЛЧА ӨНӨР ЖАЙ КАЛДЫКТАРЫН ВАЛОРИЗАЦИЯЛОО (адабиятка сереп)
-
VALORIZATION OF INDUSTRIAL FRUIT AND VEGETABLES WASTE BY BIOTECHNOLOGICAL METHODS (literature review)
-
Из выбрасываемых отходов по всему миру больше 1/3
часть составляют пищевые отходы. Почти половину из них
составляют отходы из фруктов и овощей. Такие отходы содержат в себе очень ценные вещества как: каротиноиды, флавоноиды, полифенолы, танин и лигнины, также витамины,
ферменты, клетчатки, масла. Все эти вещества выбрасываются на мусорные полигоны. В предприятиях Кыргызстана перерабатывающие плодоовощей, система по переработке производственных отходов, очень слабо развита. Эти отходы выбрасываются на мусор или фермеры используют их как корм
для животных и удобрения. В данной статье приводятся обзорные информации о научных исследовательских работах по
валоризации фруктовых отходов, кроме как использования их в
качестве удобрения или кормов для животных. В этих работах описываются биотехнологические методы получения органических кислот, ферментов и пигментов. Среди них подробно анализируются методы, где технология переработки проста и экономична.
-
Дүйнө жүзү боюнча чыгарылган таштандылардын 1/3
бөлүгүн тамак-аш таштандылары түзсө, анын жарымы мөмө жана жашылча жемиштерден чыккан таштандыларга
туура келет. Мындай таштандылар курамында абдан баалуу
болуп саналган биологиялык активдүү кошулмаларды: каротиноид, флавоноид, полифенол, танин жана лигниндерди, ошондой эле витамин, фермент, тамак-аш булаларын, майларды
кармашат. Мөмө жана жашылча калдыктары менен бирге
бул баалуу заттар таштанды полигондоруна ыргытылат.
Кыргызстанда мөмө жана жашылча иштетүүчү ишканаларда таштандыларды иштетүү системалары жакшы өнүкпөгөндүктөн, өндүрүштөн чыккан калдыктар таштанды полигонуна ыргытылат же фермерлер аларды малга жем, жер
семирткич катары колдонуп келет. Бул макалада мөмөжемиш таштандыларын малга жем, жер семирткич катары
пайдалануудан сырткары, биотехнологиялык ыкмаларды колдонуу менен кайра иштетип, андан органикалык кислоталар,
ферменттер жана пигменттерди алууга мүмкүн экендигин
далилдеген илимий иштер жөнүндө маалыматтар келтирилген. Мындай иштердин ичинен кайра иштетүү технологиясы
жөнөкөй жана экономикалык жактан үнөмдүү болгон ыкмалар деталдуу түрдө талданган.
-
1/3 of the waste thrown around the world is food waste and
almost half of that is fruit and vegetable waste. Such waste are contain a high amount of valuable biologically active compounds such
as: carotenoids, flavonoids, polyphenols, tannins and lignins, as
well as vitamins, enzymes, fiber, oils. In the enterprises of Kyrgyzstan processing fruits and vegetables, the system for processing
industrial waste is underdeveloped. This waste is thrown into the
landfills and causes severe damage to the environment or farmers
use it as animal feed and fertilizer. This article reviews the scientific
researches on valorization of fruit and vegetable waste, with the exception of its use as fertilizer or animal feed. These researches describe biotechnological methods for producing organic acids, enzymes and pigments. The simple and cost-effective waste processing
technologies are analyzed in detail as well.
-
отходы, валоризация, ферментация, микроорганизм, органическая кислота, фермент, пигмент.
-
мөмө-жемиш таштандылары, өндүрүштүк таштандылар, кайра ишетип баалоо, биотехнологиялык ыкмалар, ферментация, микроорганизмдер, органикалык кислота, фермент, пигмент.
-
waste, valorization, fermentation, microorganism, organic acid, enzyme, pigment.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Чыналиева Акылай Кокумбаевна, КыргызскоТурецкий университет Манас, г. Бишкек,
Кыргызская Республика, докторант.
Мажитова Айчурок Ташматовна, КыргызскоТурецкий университет Манас, г.Бишкек,
Кыргызская Республик, PhD, и.о. доцента.
-
Чыналиева Акылай Көкүмбаевна, Кыргыз-Түрк
Манас университети, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, докторант.
Мажитова Айчүрөк Ташматовна, Кыргыз-Түрк
Манас университети, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, PhD, доценттин милдетин
аткаруучу.
-
Aichurok Mazhitova, Kyrgyz-Turkish Manas
University, Bishkek, Kyrgyz Republic, acting
associate professor, PhD.
Gulnar Aidarkhanova, Kazakh Agrotechnical Research
University named after S.Seifullin, Astana, Republic
of Kazakhstan, doctor of biological sciences,
associate professor.
Чыналиева А.К., Мажитова А.Т ВАЛОРИЗАЦИЯ ОТХОДОВ ПЛОДООВОЩНОЙ ПРОМЫШЛЕННОСТИ БИОТЕХНОЛОГИЧЕСКИМИ МЕТОДАМИ (обзор литературы). Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 3. C. 26-30
|
