|
|
-
Орозобаков А.Т., Саякбаева Б.Б., Аманкулова Н.А., Орозобаков Э.У
-
Орозобаков А.Т., Саякбаева Б.Б., Аманкулова Н.А., Орозобаков Э.У
-
A. Orozobakov, B. Sayakbaeva, N. Amankulova, E. Orozobakov
-
НАЗЕМНЫЕ ИЗМЕРЕНИЯ СТРАТОСФЕРНОГО ОЗОНА НАД РЕГИОНОМ СРЕДНЕЙ АЗИИ В СРАВНЕНИИ СО СПУТНИКОВЫМИ ДАННЫМИ
-
ОРТО АЗИЯ АЙМАГЫНДАГЫ СТРАТОСФЕРАЛЫК ОЗОНДУ СПУТНИКТИК МААЛЫМАТТАРГА САЛЫШТЫРУУ МЕНЕН ЖЕР ҮСТҮНӨН ӨЛЧӨӨЛӨР
-
GROUND MEASUREMENTS OF STRATOSPHERIC OZONE OVER THE REGION OF CENTRAL ASIA IN COMPARISON WITH SATELLITE DATA
-
В статье представлены эпизодические наземные измерения вертикального распределения озона на миллиметровых
волнах в сравнении со спутниковыми данными. Наземный метод исследований заключался в пассивном зондировании с поверхности Земли теплового радиоизлучения вращательного
спектра молекул стратосферного озона в окрестности линии
с частотой 110836 МГц. Приведены результаты экспериментальных работ по отстройкам частоты при измерениях по
абсолютной и атмосферной калибровкам. Целью экспериментов было сравнение наземных измерений по различным калибровкам с признанными наблюдениями за озоновым слоем над
исследуемым регионом. Показаны некоторые, наиболее типичные результаты дневных измерений в сравнении с орбитальными данными. Пока только измерения по абсолютной калибровке соответствуют спутниковым и другим наземным измерениям, разница 5-10%. А также, для общего представления о
проблемах с наблюдениями за озоновым слоем, представлены
данные мировой сети наземных станций над регионом Средней
Азии. Приведены отслеженные и обработанные по новым программам и спутниковые данные в сравнении с наземными. По
которым замечены временные вариации содержания озона над
районом наземных измерений, сезонный ход. Максимум, как и
раньше наблюдался в конце зимы-начале весны, минимум
осенью. Максимальные области концентрации озона определены в пределах высот 24.5 - 25.8 км
-
Бул макалада спутниктик маалыматтарга салыштырмалуу миллиметрдик толкундардагы озондун вертикалдуу таралышынын эпизоддук жер үстүндөгү өлчөөлөрү берилген.
Жер үстүндөгү изилдөө методу 110836 мегагерц жыштыгы
менен линияга жакын жердеги стратосфералык озон молекулаларынын айлануу спектринин термикалык радиоэмиссиясындагы Жердин бетинин пассивдүүлүгүнөн турат. Абсолюттук жана атмосфералык калибрлөө жолу менен өлчөө учурунда жыштыкты жөнгө салуу боюнча эксперименталдык иштердин натыйжалары келтирилген. Ар кандай калибрлөөлөрдүн жер үстүндөгү өлчөөлөрүн изилденип жаткан аймактагы
озон катмарынын таанылган байкоолору менен салыштыруу
эксперименттердин максаты болуп саналат. Орбиталык маалыматтарга салыштырмалуу күндүзгү өлчөөлөрдүн кээ бир эң
типтүү болгон жыйынтыктары көрсөтүлгөн. Азырынча абсолюттук калибровка боюнча өлчөөлөр гана спутниктик жана
башка жер үстүндөгү өлчөөлөр менен дал келүүдө айырмасы
5-10%. Ошондой эле озон катмарына болгон байкоолор менен
көйгөйлөр тууралуу жалпы таанышуу үчүн Орто Азия аймагында жайгашкан жер үстүндөгү станциялардын дүйнөлүк
түйүндөрүнүн маалыматтары да берилди. Байкоо жүргүзүлгөн, жаңы программалар боюнча иштетилген жана спутниктик маалыматтар жер үстүндөгү маалыматтар менен салыштырылып келтирилди. Андагы жер үстүндө өлчөө жүргүзүлгөн райондордо озондун бар болушунун убактылуу айлануусу, сезондук жүрүшү байкалды. Мурдагыдай эле жогорку өлчөмү жазында, ал эми төмөнкү өлчөмү күзүндө боло тургандыгы
белгилүү болду. Озондун концентрация болушунун максималдуу
чеги 24.5 - 25.8 км. бийиктик чектеринде анык болду.
-
The article presents episodic ground-based measurements of
the vertical distribution of ozone at millimeter waves in comparison
with satellite data. The ground-based research method consisted in
passive sounding from the Earth's surface of the thermal radio emission of the rotational spectrum of stratospheric ozone molecules in
the vicinity of the line with a frequency of 110836 MHz. The results
of experimental work on frequency detunings during measurements
by absolute and atmospheric calibrations are presented. The purpose of the experiments was to compare ground-based measurements
of various calibrations with recognized observations of the ozone
layer over the region under study. Shown are some of the more typical results of daytime measurements compared to orbital data. So
far, only absolute calibration measurements correspond to satellite
and other ground-based measurements, the difference is 5-10%.
And also, for a general idea of the problems with observations of the
ozone layer, data from the global network of ground stations over
the region of Central Asia are presented. Tracked and processed
according to new programs and satellite data are presented in comparison with ground data. According to which temporal variations
in the ozone content over the area of ground-based measurements
were noticed, seasonal variation. The maximum, as before, was observed at the end of winter-beginning of spring, the minimum in
autumn. The maximum areas of ozone concentration are determined
within the heights of 24.5 - 25.8 km
-
стратосферный озон, абсолютная калибровка, спутник, измерение, концентрайия озона, сезонный ход, сравнение.
-
стратосфералык озон, абсолюттук калибровка, спутник, өлчөө, озондун концентрациясы, сезондук жүрүш, салыштырмалуу.
-
stratospheric ozone, absolute calibration, satellite, measurement, ozone concentration, seasonal variation, comparison.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Орозобаков Алманбет Токтосунович,
Национальная академия наук Кыргызской
Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика,
кандидат физико-математических наук, ведущий
научный сотрудник.
Саякбаева Бурул Бапаевна, Национальная академия
наук Кыргызской Республики, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, кандидат физикоматематических наук, старший научный
сотрудник.
Аманкулова Нургуль Асимкановна, Кыргызский
государственный технический университет
им. И.Раззакова, г.Бишкек, Кыргызская
Республика, кандидат физико-математических
наук, доцент.
Орозобаков Эрмек Учурукович, Национальная
академия наук Кыргызской Республики,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, инженер.
-
Орозобаков Алманбет Токтосунович Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, физика
жана математика илимдеринин кандидаты,
жетектөөчү илимий кызматкер.
Саякбаева Бурул Бапаевна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, физика
жана математика илимдеринин кандидаты, ага
илимий кызматкер.
Аманкулова Нургуль Асимкановна, И.Раззаков
атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык
университети, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, физика жана математика
илимдеринин кандидаты, доцент.
Орозобаков Эрмек Учурукович, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, инженер.
-
Almanbet Orozobakov, National Academy of Sciences
of the Kyrgyz Republik, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of physical and mathematical sciences,
leading researcher.
Burul Sayakbaeva, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republik, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of physical and mathematical sciences,
senior researcher.
Nurgul Amankulova, Kyrgyz State Technical University
named after I.Razzakov, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of physical and mathematical sciences,
associate professor.
Ermek Orozobakov, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republik, Bishkek, Kyrgyz Republic,
engineer.
Орозобаков А.Т., Саякбаева Б.Б., Аманкулова Н.А., Орозобаков Э.У НАЗЕМНЫЕ ИЗМЕРЕНИЯ СТРАТОСФЕРНОГО ОЗОНА НАД РЕГИОНОМ СРЕДНЕЙ АЗИИ В СРАВНЕНИИ СО СПУТНИКОВЫМИ ДАННЫМИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 1. C. 3-13
|
