|
|
-
Биймырсаева А.К., Содомбеков И.С.
-
Биймырсаева А.К., Содомбеков И.С.
-
A. Biimyrsaeva, I. Sodombekov
-
НЕКОТОРЫЕ МОРФОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ НОВЫХ СОРТОВ СОИ (Glycine max.), ВЫРАЩЕННЫЕ В УСЛОВИЯХ ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЫ
-
ЧҮЙ ӨРӨӨНҮНҮН ШАРТЫНДА ӨСТҮРҮЛГӨН СОЯНЫН ЖАҢЫ СОРТТОРУНУН (Glycine max.) АЙРЫМ МОРФОЛОГИЯЛЫК ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
-
SOME MORPHOLOGICAL FEATURES OF NEW SOYBEAN VARIETIES (Glycine max.) GROWN IN THE CONDITIONS OF THE CHUI VALLEY
-
В статье отражены главным образом морфо-биологические особенности новых местных сортов сои, выращенные в
Чуйской долине. В исследованиях над зернобобовой культурой
были выведены новые перспективные сорта сои методом
естественной гибридизации. На полевом опыте были выращены такие сорта как - AS 1928 KG, AS966 KG. Данные сорта
сои продемонстрировали свои морфологические особенности.
Сделан вывод о том, что они относятся к позднеспелым растениям, так как завершили свой вегетационный период на
150й день, после чего была произведена уборка урожая. Условия Чуйской долины оказались благоприятными для выращивания и распространения ее. Одним из главных морфологических
признаков является высота, которая у них варьировалась в
пределах 120-130 см. Не смотря на этот признак, выращенные
сорта сои показали высокие индикаторы количества бобов на
растении, количества семян в бобе. Два сорта сои отличаются окраской цветков, количеством, цветом и опушением
соевых бобов, пигментацией семян с рубчиком и их размерами.
-
Макалада негизинен Чүй өрөөнүндө өстүрүлгөн соянын
жаңы жергиликтүү сортторунун морфо-биологиялык өзгөчөлүктөрү чагылдырылган. Буурчак өсүмдүктөрүн изилдөөдө
табигый гибриддештирүү ыкмасы менен жаңы перспективдүү соя сорттору чыгарылган. Талаадагы тажрыйба боюнча
AS 1928 KG, AS966 KG сыяктуу сорттор өстүрүлгөн. Бул соя
сорттору морфологиялык өзгөчөлүгүн көрсөттү. Алар кеч бышуучу өсүмдүктөргө таандык деген тыянак чыгарылды, анткени алар вегетация мезгилин 150-күндө аяктап, андан кийин
түшүм жыйноо иштери жүргүзүлгөн. Аны өстүрүү жана
жайылтуу үчүн Чүй өрөөнүнүн шарты ыңгайлуу болуп чыкты.
Негизги морфологиялык белгилердин бири алардын бийиктиги
120-130 сантиметрге чейин өзгөргөн. Ушул өзгөчөлүгүнө карабастан, өстүрүлгөн соя сорттору бир өсүмдүктөгү төө буурчактын санынын, буурчактагы уруктардын санынын жогорку
көрсөткүчтөрүн көрсөткөн. Соянын эки сорту гүлдүн түсү,
саны, түсү жана түктүүлүгү, кабыргасы бар урук пигментациясы жана өлчөмү боюнча айырмаланат.
-
The article mainly reflects the morpho-biological features of
new local soybean varieties grown in the Chui Valley. New promising soybean varieties were bred by the method of natural hybridization in studies on leguminous crops. Varieties such as AS 1928
KG, AS966 KG were grown on the field experience. These soybean
varieties demonstrated their morphological features. It was concluded that they belong to late-ripening plants, as they completed their
growing season on the 150th day, after which the harvest was carried out. The conditions of Chui valley turned out to be favorable
for its cultivation and distribution. One of the main morphological
traits is their height, which varied between 120-130 cm. Despite this
feature, the grown soybean varieties showed high indicators of the
number of beans per plant, the number of seeds in a bean. The two
varieties of soybean differ in flower color, number, color and hairiness of soybeans, seed pigmentation with a rib and their size.
-
соя, отечественные сорта, Чуйская долина, морфологические особенности, длительность вегетации.
-
соя, ата мекендик сорттор, Чүй өрөөнү, морфологиялык өзгөчөлүктөрү, вегетациянын узактыгы.
-
soybean, local varieties, Chui valley, morphological features, vegetation duration
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Биймырсаева Айдана Камчыбековна,
Национальная Академия наук Кыргызской
Республики, г.Бишкек, Кыргызская
Республика, научный сотрудник, аспирант.
Содомбеков Ишенбай Содомбекович,
Национальная Академия наук Кыргызской
Республики, г.Бишкек, Кыргызская
Республика, доктор биологических наук,
профессор.
-
Биймырсаева Айдана Камчыбековна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер
Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, илимий кызматкер, аспирант.
Содомбеков Ишенбай Содомбекович, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер
Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, биология илимдеринин доктору,
профессор.
-
Aidana Biimyrsaeva, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
researcher, postgraduate student.
Ishenbay Sodombekov, National Academy of Sciences
of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
doctor of biological sciences, professor.
:10.26104/IVK.2022.45.557
Биймырсаева А.К., Содомбеков И.С. НЕКОТОРЫЕ МОРФОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ НОВЫХ СОРТОВ СОИ (Glycine max.), ВЫРАЩЕННЫЕ В УСЛОВИЯХ ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЫ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 6. C. 24-26
|
