|
|
-
Масалиева Н.У.
-
Масалиева Н.У.
-
N. Masalieva
-
ДУХОВНАЯ ЛЕКСИКА, СВЯЗАННАЯ С РЕЛИГИОЗНО-МИФОЛОГИЧЕСКИМИ ПОНЯТИЯМИ В ЭПОСЕ «МАНАС»
-
«МАНАС» ЭПОСУНДАГЫ ДИНИЙ-МИФОЛОГИЯЛЫК ТҮШҮНҮКТӨРГӨ БАЙЛАНЫШТУУ РУХАНИЙ ЛЕКСИКА
-
SPIRITUAL VOCABULARY ASSOCIATED WITH RELIGIOUS AND MYTHOLOGICAL CONCEPTS IN THE EPOS «MANAS»
-
В данной статье слова духовной лексики, относящиеся к
духовной культуре кыргызов в эпосе «Манас», то есть относя-щиеся к религиозно-мифологическим понятиям, исследуются с
лингвосемантическом и лингвокультурологическом аспекте.
По хронологии происхождения духовная лексика, относящаяся
к религиозно-мифологическим понятиям в эпосе «Манас», де-лится на пласты, характерные для древних верований, связан-ных с магией, анимизмом, фетишизмом, тотемизмом, и неко-торые слова, выражающие их в языке, анализируется в лингво-семантическом и лингвокультурологическом контексте. Сло-ва, связанные к древними верованиями как бут, буркан, бутка-на, жай таш, лаанат, асман, жер, ай, күн, кара куш, тара-мыш, теңир и другие слова изучаются с семантической и линг-вокультурологической точек зрения, некоторые слова сопос-тавляются с родственными языками и описываются, а при
необходимости и этимологически.
-
Бул макалада “Манас” эпосундагы кыргыз элинин руха-ний маданиятына тиешелүү, башкача айтканда, диний-мифо-логиялык түшүнүктөргө байланыштуу руханий лексикадагы
сөздөр лингвосемантикалык жана лингвомаданияттык аспек-тиден изилдөөгө алынат. “Манас” эпосундагы диний-мифоло-гиялык түшүнүктөргө байланыштуу руханий лексика келип
чыгуу хронологиясы боюнча магия, анимизм, фетишизм, тоте-мизмге байланыштуу байыркы ишенимдерге мүнөздүү кат-марларга бөлүштүрүлүп, аларды тилде туюнткан айрым сөз-дөргө лингвосемантикалык жана лингвомаданияттык алкак-та талдоо жүргүзүлөт. Байыркы ишенимдерге байланыштуу
бут, буркан, буткана, жай таш, лаанат, асман, жер, ай, күн,
кара куш, тарамыш, теңир жана башка сөздөрү семантика-лык жана лингвомаданияттык өңүттөн изилдөөгө алынып,
айрым бир сөздөр тектеш тилдер менен салыштырылып сы-патталып, зарылчылыкка жараша этимологиясына да көңүл
бурулат.
-
In this article, the words of spiritual vocabulary related to the
spiritual culture of the Kyrgyz in the epic "Manas", that is, related
to religious and mythological concepts, are studied from a linguo-semantic and linguo-culturological aspect. According to the chro-nology of origin, spiritual vocabulary related to religious and my-thological concepts in the Manas epic is divided into layers charac-teristic of ancient beliefs associated with magic, animism, fetishism,
totemism, and some words expressing them in the language are ana-lyzed in linguosemantic and linguocultural context. Words associa-ted with ancient beliefs such as but, burkan, butkana, zhai tash, laa-nat, asman, zher, ai, kun, kara kush, taramysh, tenir and other words
are studied from a semantic and linguocultural point of view, some
words are compared with related languages and described, and if
necessary, etymologically.
-
лексика, семантика, духовная лексика, тематическая группа, лексико-семантическая группа, семан-тический анализ, классификация, стратификация, теория.
-
лексика, семантика, руханий лексика, тематикалык топ, лексика-семантикалык топ, семантикалык анализ, классификация, стратификация, теория.
-
vocabulary, semantics, spiritual vocabulary, the-matic group, lexico-semantic group, semantic analysis, classifica-tion, stratification, theory.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Масалиева Назгул Уразалиевна,Кыргызский
государственный университет имени И.Арабаева,
г.Бишкек, КР, старший преподаватель.
-
Масалиева Назгүл Уразалиевна, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик
университети, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, улук окутуучу.
-
Nazgul Masalieva,Kyrgyz State University
by name of I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz
Republic, senior lecturer.
Масалиева Н.У. ДУХОВНАЯ ЛЕКСИКА, СВЯЗАННАЯ С РЕЛИГИОЗНО-МИФОЛОГИЧЕСКИМИ ПОНЯТИЯМИ В ЭПОСЕ «МАНАС». Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 5. C. 259-262
|
