Жаңы саны

2024, №: 2

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Абдуллаев Д.Ш., Коргонбекова Н.Т.
  2. Абдуллаев Д.Ш., Коргонбекова Н.Т.
  3. D. Abdullaev, N. Korgonbekova
Макаланын аты
  1. ИСТОРИКО-СТРУКТУРНОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ ЧАТКАЛЬСКОЙ СИСТЕМЫ НАЗВАНИЙ ЗЕМЕЛЬ И ВОДОЕМОВ
  2. ЧАТКАЛ ЖЕР-СУУ АТАЛЫШТАР СИСТЕМАСЫНЫН ТАРЫХЫЙ ЖАНА СТРУКТУРАЛЫК ӨҢҮТТӨРДӨН ИЗИЛДЕНИШИ
  3. HISTORICAL AND STRUCTURAL STADY OF THE CHATKAL SYSTEM OF NAMES OF LANDS AND WATER BODIES
Аннотация
  1. Начало структурного изучения современного Чаткальского региона, его топонимии в советское время и ряде перемен в научном направлении можно увидеть в ходе социально-экономических и культурных событий в Кыргызстане в целом. Конечно, известные историки, географы и лингвисты своего времени не занимались изучением чаткальской топонимии, но по сей день существуют труды, не утратившие своей научной актуальности и веса. В статье рассматривается вопрос о том, что кыргызы имеют генетические и языковые связи с тюркскими племенами, населяющими в Горном Алтае.Сохранившиеся на киргизской земле топонимы являются свидетельством того, что сравнительное изучение некоторых топонимов современного Кыргызстана и Алтая раскроет несколько интересных фактов и открытий для науки, в частности, названия большинства крупных рек и населенных пунктов были унаследованы с Алтая киргизскими племенами.
  2. Азыркы Чаткал чөлкөмүнүн жана анын топонимиясынын советтик доордо структуралык жактан изилденишинин башталышы жана илимий багытынын бурулушу катарында жалпы Кыргызстандын алкагындагы социалдык-экономикалык жана маданий окуялардын жүрүшү менен бирге көрсөтүүгө болот. Албетте, өз доорунун белгилүү тарыхчылары, географтары жана тилчилери тикеден-тике Чаткал топонимиясын изилдөөнү расмий түрдө көрсөтүшпөсө деле азыркы күнгө дейре илимий жактан актуалдуулугун жана салмагын жоготпогон эмгектер жаралды.Макалада Кыргыз элинин Алтай тоо кыркаларын жердеген түрк уруулары менен генетикалык жана тилдик байланышынын болгондугунун аргументи катары, биринчи кезекте, кыргыз жеринде сакталган топонимдер далил болору, азыркы Кыргызстандын жана Алтайдын айрым топонимдерин салыштырып изилдөө илим үчүн бир топ кызыктуу ачылыштарды жаратуусу, көпчүлүк негизги дарыялардын жана калк отурукташкан аймактардын аталыштары Алтайдан кыргыз уруулары тарабынан алынып келингендиги тууралуу сөз болмокчу.
  3. The beginning of the structural study of the modern Chatkal region and its place names in the Soviet era and a turning point in the scientific direction can be seen in the course of socio-economic and cultural events in Kyrgyzstan as a whole. Of course, famous historians, geographers and linguists of their time were not directly involved in the study of Chatkaltoponymy, but to this day there are works that have not lost their scientific relevance and weight. The article examines that the Kyrgyz have genetic and linguistic ties with the Turkic tribes inhabiting the Altai Mountains. Firstly, the place names preserved on the Kyrgyz land are evidence that a comparative study of some place names of modern Kyrgyzstan and Altai will open several interesting discoveries for science, and the names of most of the large rivers and settlements were brought from Altai by the Kyrgyz tribes.
Негизги сөздөр
  1. топонимия, топоним, хребты, генетическая связь, языковая связь, семантическая основа, исторический пласт.
  2. топонимия, топоним, тоо кыркалары, генетикалык байланыш, тилдик байланыш, семантикалык негиз, тарыхый катмар
  3. toponymy, toponym, ridges, genetic connections, linguistic connections, semantic basis, historical layer.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Абдуллаев Давлатбек Шарапович, Ошский государственный педагогический университет, г.Ош, Кыргызская Республика, преподаватель. Коргонбекова Н.Т., Ошский государственный педагогический университет, г. Ош, Кыргызская Республика, преподаватель.
  2. Абдуллаев Давлатбек Шарапович, Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу. Коргонбекова Н.Т., Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутуучу.
  3. Davlatbek Abdullaev, Osh State Pedagogical University, Osh, Kyrgyz Republic, lecturer. N. Korgonbekova, Osh State Pedagogical University, Osh, Kyrgyz Republic, lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Абдуллаев Д.Ш., Коргонбекова Н.Т. ИСТОРИКО-СТРУКТУРНОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ ЧАТКАЛЬСКОЙ СИСТЕМЫ НАЗВАНИЙ ЗЕМЕЛЬ И ВОДОЕМОВ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 4. C. 233-236