Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Черикова Д.С., Султаналиева А.Д., Эсенкулова Ж.Ш
  2. Черикова Д.С., Султаналиева А.Д., Эсенкулова Ж.Ш
  3. D. Cherikova, A. Sultanalieva, J. Esenkulova
Макаланын аты
  1. БЕЗОТХОДНЫЕ И МАЛООТХОДНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ - ПУТЬ РАЗВИТИЯ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ В РЕГИОНАЛЬНОМ АСПЕКТЕ
  2. КАЛДЫКСЫЗ ЖАНА АЗ КАЛДЫКТУУ ТЕХНОЛОГИЯЛАР КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН РЕГИОНАЛДЫК АСПЕКТТЕ ӨНҮГҮҮСҮНҮН ЖОЛУ КАТАРЫ
  3. WASTE-FREE AND LOW-WASTE TECHNOLOGIES- THE PATH OF DEVELOPMENT OF THE KYRGYZ REPUBLIC IN THE REGIONAL ASPECT
Аннотация
  1. Основой ускорения социально-экономического развития страны является всемирная интенсификация производства, в том числе использования сыре и материалов. В этой связи были поставлены задачи последовательного усиления режима экономии, который является одним из важнейших факторов интенсификации производства. Это дает большие возможности превращения ресурсосбережения одним из решающих источников удовлетворения растущих потребностей развития экономики. Необходимо добиться, чтобы прирост потребностей в топливе, энергии, сырье и материалах в значительной степени удовлетворялся за счет их экономии. Важно комплексно использовать природные и материальные ресурсы, максимально устранять потери и нерациональное расходование, широко вовлекая в хозяйственный оборот вторичные ресурсы и отходы производства. Следовательно, в научной статье рассмотрены место и роль безотходных и малоотходных технологий в экономическом развитии государства, а также определена необходимость разработки концепции управления отходами в региональном аспекте.
  2. Өлкөнүн социалдык-экономикалык өнүгүүсүн тездетүүнүн негизи бул өндүрүштү, анын ичинде сыр жана материалдарды колдонууну бүткүл дүйнөлүк интенсификациялоо болуп саналат. Ушуга байланыштуу өндүрүштү күчөтүүнүн маанилүү факторлорунун бири болуп саналган үнөмдөө режимин ырааттуу күчөтүү милдеттери коюлган. Бул экономиканы өнүктүрүүнүн өсүп жаткан муктаждыктарын канааттандыруунун чечүүчү булактарынын бири катары ресурстарды үнөмдөөнү өзгөртүүгө чоң мүмкүнчүлүктөрдү берет. Күйүүчү майга, энергияга, чийки затка жана материалдарга болгон муктаждыктын өсүшү аларды үнөмдөө менен канааттандырылышы керек. Экономикалык жүгүртүүгө экинчи ресурстарды жана өндүрүш калдыктарын кеңири тартуу менен табигый жана материалдык ресурстарды комплекстүү пайдалануу, жоготууларды жана сарамжалсыз сарптоолорду максималдуу жоюу маанилүү. Демек, илимий макалада мамлекеттин экономикалык өнүгүүсүндө калдыксыз жана аз калдыктуу технологиялардын орду жана ролу каралып, башкаруу концепциясын иштеп чыгуу зарылдыгы аныкталды.
  3. The basis for accelerating the socio-economic development of the country is the worldwide intensification of production, including the use of cheese and materials. In this regard, the tasks were set to consistently strengthen the economy regime, which is one of the most important factors in the intensification of production. This gives great opportunities to turn resource conservation into one of the decisive sources of meeting the growing needs of economic development. It is necessary to ensure that the increase in fuel, energy, raw materials and materials needs is largely met by saving them. It is important to use natural and material resources comprehensively, eliminate losses and irrational spending as much as possible, widely involving secondary resources and production waste in economic turnover. Consequently, the scientific article examines the place and role of waste-free and low-waste technologies in the economic development of the state, and also identifies the need to develop a waste management concept in the regional aspect.
Негизги сөздөр
  1. безотходная технология, малоотходная технология, замкнутый ресурсный цикл, отходы, политика управления, регионы страны, отходы производства, потребления, фильтрационный осадок.
  2. калдыксыз технология, аз калдыктуу технология, жабык ресурстук цикл, таштандылар, башкаруу саясаты, өлкөнүн региондору, өндүрүш, керектөө калдыктары, фильтрациялык чөкмө.
  3. waste-free technology, low-waste technology, closed resource cycle, waste, management policy, regions of the country, waste of production, consumption, filtration sludge.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Черикова Динара Сатыбалдиевна, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат экономических наук. Султаналиева Асель Даниловна, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаватель. Эсенкулова Жазгуль Шакиновна, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, преподаватель.
  2. Черикова Динара Сатыбалдиевна, Ж. Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, экономика илимдеринин кандидаты. Султаналиева Асель Даниловна, Ж. Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутуучу. Эсенкулова Жазгуль Шакиновна, Ж. Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу.
  3. Dinara Cherikova, Kyrgyz National University by name of Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of economic sciences. Asel Sultanalieva, Kyrgyz National University by name of Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer. Jazgul Esenkulova, Kyrgyz National University by name of Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Черикова Д.С., Султаналиева А.Д., Эсенкулова Ж.Ш БЕЗОТХОДНЫЕ И МАЛООТХОДНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ - ПУТЬ РАЗВИТИЯ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ В РЕГИОНАЛЬНОМ АСПЕКТЕ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 3. C. 218-221