|
|
-
Упенов А.Ш., Карабаев Н.А., Мамытканов С.А.
-
Упенов А.Ш., Карабаев Н.А., Мамытканов С.А.
-
A. Upenov, N. Karabaev, S. Mamytkanov
-
СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ ПЛОДОРОДИЯ ОРОШАЕМОЙ ПАШНИ ТАЛАССКОЙ ДОЛИНЫ И ПУТИ ИХ УЛУЧШЕНИЯ
-
ТАЛАС ӨРӨӨНҮНҮН СУГАТ АЙДООЛОРУНУН АЗЫРКЫ АБАЛЫ ЖАНА АЛАРДЫ ЖАКШЫРТУУНУН ЖОЛДОРУ
-
CURRENT STATE OF FERTILITY OF IRRIGATED ARABLE LAND TALAS VALLEY AND WAYS OF THEIR IMPROVEMENT
-
Рассматриваются современные проблемы снижения
плодородия орошаемой пашни и урожайности
сельскохозяйственных культур Таласской долины, где
повсеместно ощущается отрицательное антропогенное
воздействие на почву из-за неправильных методов управления
плодородием и чрезмерной эксплуатацией почв
земледельческой территории, что провоцирует деградацию
плодородия пашни, прежде всего уменьшением главного
компонента плодородия - гумуса, и они возникают часто под
воздействием повторных посевов (монокультура) фасоли и
традиционной технологии уборки урожая, оставляющая в
почве малое количество растительных (корневых остатков)
масс и снижение плодородие орошаемой пашни доказывается
уменьшением величины балла бонитета почв и снижением
урожайности сельскохозяйственных культур, и только
внедрение в аграрное производство почвозащитной,
энергосберегающей системы биологизации возделывания
фасоли представляет магистральный путь развития фасолеводство долины.
-
Иште, дыйканчылыкта пайдаланылган топурактарды
ашыкча эксплуатациялоонун учурдагы методдорунан улам,
Талас өрөөнүндөгү сугат айдоо жерлеринин асылдуулугуна
жана айыл чарба өсүмдүктөрүнүн түшүмдүүлүгүнө терс антропогендик таасир тийгизген учурдагы көйгөйлүү маселелер
каралды жана айдоо жерлеринин асылдуулугунун деградацияланышына алып келген дыйканчылыктын системасы, биринчи
кезекте түшүмдүүлүктүн негизги компонентинин-гумустун
төмөндөшү каралды жана алар көбүнчө төө буурчакты кайталап себүүнүн (монокультура) жана азыркы түшүм
жыйноо технологиясынын таасири астында пайда болот,
анда өсүмдүктүн (анын ичинде тамырдын) калдыктарынын
топуракта аз калтырылышы менен коштолот жана мындай
технология сугат айдоо жерлеринин асылдуулугунун
төмөндөшүн билгизип, ал топурактын бонитетинин жана
өсүмдүктөрдүн түшүмдүүлүгүнүн төмөндөшү аркылуу
далилденип, айыл чарба өндүрүшүнө топуракты коргой
турган, энергияны үнөмдөгөн төө буурчак өстүрүүнүн биологизациялоо тутумун киргизүү - региондо төө буурчак өстүрүүнүн негизги магистралдык жолу болуп саналарынан кабар
берет.
-
The current problems of reducing the fertility of irrigated
arable land and crop yields in the Talas region are considered,
where a negative anthropogenic impact on the soil is felt
everywhere due to incorrect methods of fertility management and
excessive exploitation of the soils of the agricultural territory,
which provokes the degradation of arable land fertility, primarily
by reducing the main component of fertility – humus, and they
often arise under the influence of repeated sowing (monoculture)
of beans and traditional harvesting technology, which leaves a
small amount of plant (root residues) masses in the soil and a
decrease in the fertility of irrigated arable land is proved by a
decrease in the value of the soil bonity score and a decrease in the
yield of agricultural crops, and only the introduction of a soilprotective, energy-saving biologizetion system for bean cultivation
into agricultural production represents the main path of
development of bean growing in the region.
-
почва, плодородие, гумус, орошаемая пашня, деградация, балл бонитета
-
топурак, түшүмдүүлүк, гумус, сугат айдоо жерлери, деградация, бонитеттин эсеби.
-
soil, fertility, humus, irrigated arable land, degradation, bonus score.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Упенов Айбек Шерипбекович, Таласский
государственный университет, г.Талас,
Кыргызская Республика, кандидат
сельскохозяйственных наук, доцент.
Карабаев Нурудин Абылаевич, Кыргызский
национальный аграрный университет
им.К.И. Скрябина, г.Бишкек, Кыргызская
Республика, доктор сельскохозяйственных
наук, профессор.
Мамытканов Совет Асангазиевич,
Кыргызский национальный аграрный
университет им. К.И. Скрябина, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, старший
преподаватель.
-
Упенов Айбек Шерипбекович, Талас
мамлекеттик университети, Талас ш.,
Кыргыз Республикасы, айыл-чарба
илимдеринин кандидаты, доцент.
Карабаев Нурудин Абылаевич,
К.И. Скрябина атындагы Кыргыз улуттук
агрардык университети, Бишкек ш., Кыргыз
Республикасы, айыл-чарба илимдеринин
доктору, профессор.
Мамытканов Совет Асангазиевич,
К.И. Скрябина атындагы Кыргыз улуттук
агрардык университети, Бишкек ш.,
Кыргыз Республикасы, улук окутуучу
-
Aibek Upenov, Talas State University, Talas,
Kyrgyz Republic, candidate of agricultural
sciences, associate professor.
Nurudin Karabaev, Kyrgyz National Agrarian
University named after K. I. Skryabin,
Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor
of agricultural sciences, professor.
Sovet Mamytkanov, Kyrgyz National Agrarian
University named after K. I. Skryabin,
Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer
DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
Упенов А.Ш., Карабаев Н.А., Мамытканов С.А. СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ ПЛОДОРОДИЯ ОРОШАЕМОЙ ПАШНИ ТАЛАССКОЙ ДОЛИНЫ И ПУТИ ИХ УЛУЧШЕНИЯ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2021. №. 4. C. 64-68
|
