Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Шерова А.О., Шадимуратова А.А., Кумаров Ш.К.
  2. Шерова А.О., Шадимуратова А.А., Кумаров Ш.К.
  3. А. Sherova, A. Shadimuratova, Sh. Kumarov
Макаланын аты
  1. ОСОБЕННОСТИ НОВОЙ КОНСТИТУЦИИ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
  2. КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КАБЫЛ АЛЫНГАН ЖАНЫ КОНСТИТУЦИЯСЫНЫН ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
  3. FEATURES OF THE NEW CONSTITUTION OF THE KYRGYZ REPUBLIC
Аннотация
  1. В научной статье представлена информация об особенностях и изменениях в новой Конституции Кыргызской Республики. Новая Конституция Кыргызской Республики коренным образом изменила форму правления - в ней написано о неограниченных полномочиях президента. Исполнительная власть - Правительство Кыргызской Республики - была передана под полный контроль Президента и переименована в Кабинет Министров. Был усилен надзор за судебной системой президента и вернулся Конституционный суд. Написано о расширении полномочий прокуратуры и др. Был введен ряд новых положений, например, Народный курултай, право созыва которого принадлежит Президенту Кыргызской Республики, и Народный курултай будет высшим совещательным, консультативным и координирующим органом демократии. Деятельность Народного курултая регулируется конституционным законом. Подробно прописано, что Народный курултай заслушает отчеты спикера Жогорку Кенеша, президента Кыргызской Республики и председателя Народного курултая. Права граждан Кыргызской Республики ограничены, в том числе: право на получение и доступ к информации; участвовать в формировании республиканского и местных бюджетов, получать информацию о расходах бюджета; участие в культурной жизни и доступ к культурным ценностям; обращение в государственные органы; обратиться в международные органы по правам человека с просьбой защитить нарушенные права и свободы; а также право каждого осужденного на повторное рассмотрение его дела в суде вышестоящей инстанции; принцип обеспечения наилучших интересов ребенка; право на двойное гражданство; право на бесплатный выезд за пределы Кыргызской Республики и беспрепятственное возвращение в Кыргызскую Республику ограничено.
  2. Илимий макалада Кыргыз Республикасынын кабыл алынган жаны Конституциясынын өзгөчөлүктөрү жана толуктоолору тууралуу маалымат берилген. Кыргыз Республикасынын кабыл алынган жаны Конституциясында негизги болуп мамлекеттик башкаруу формасы өзгөрүлдү – Президенттин чексиз ыйгарым укуктары тууралуу жазылды. Аткаруу бийлиги – КР Өкмөтү- толук Президенттин көзөмөлүнө өткөрүлүп берилди жана Министрлер кабинети деп аталып калды. Президенттин сот тутумун көзөмөлдөө иши күчөтүлдү жана Конституциялык Сот кайтарылды. Прокуратуранын ыйгарым укуктары кеңейтилдиги жана башкалар жө-нүндө жазылган. Бир катар жаңы жоболор киргизилгендиги мисалы, Элдик Курултай, аны чакыруу укугу КР Президентине таандык жана Элдик Курултай демократиянын жогорку кеңеш берүүчү, кеңешүүчү жана координациялоочу органы болот. Элдик Курултайдын ишмердүүлүгү конституциялык мыйзам менен жөнгө салынат. Элдик Курултай ЖКнын Төрагасынын, КР Президентинин жана Элдик Курултайдын Төрагасынын отчетторун уга тургандыгы жөнүндө кенири жазылган. Кыргыз Республикасынын жарандарынын укуктары чектелди, анын ичинде: маалымат алуу жана жетүү укугу; республикалык жана жергиликтүү бюджеттерди түзүүгө катышууга, бюджеттин чыгымдары жөнүндө маалымат алууга; маданий турмушка катышуу жана маданий баалуулуктарга жетүү; мамлекеттик бийлик органдарына кайрылуу; бузулган укуктарды жана эркиндиктерди коргоо үчүн адам укуктары боюнча эл аралык органдарга кайрылууга; ошондой эле ар бир соттолгон адамдын ишин жогорку инстанциядагы сотто кайра кароого укуктары алынып салынган; баланын мыкты кызыкчылыктарын камсыз кылуу принциби; кош жарандуулук укугу; Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары акысыз саякаттоо жана Кыргыз Республикасына тоскоолдуксуз кайтып келүү укугу чектелген.
  3. The scientific article provides information on the features and changes in the new Constitution of the Kyrgyz Republic. The new Constitution of the Kyrgyz Republic radically changed the form of government - it says about the unlimited powers of the president. The executive power - the Government of the Kyrgyz Republic - is transferred to the full control of the President. The oversight of the presidential judicial system was strengthened and the Constitutional Court returned. It has been written about expanding the powers of the prosecutor's office, etc. A number of new provisions were introduced, for example, the People's Kurultai, the right to convene which belongs to the President of the Kyrgyz Republic, and the People's Kurultai will be the supreme advisory, consultative and coordinating body of democracy. The activities of the People's Kurultai are regulated by constitutional law. It is written in detail that the People's Kurultai will hear reports from the Speaker of the Jogorku Kenesh, the President of the Kyrgyz Republic and the Chairman of the People's Kurultai. The rights of citizens of the Kyrgyz Republic are limited, including: the right to receive and access information; participate in the formation of the republican and local budgets, receive information about budget expenditures; participation in cultural life and access to cultural property; contacting government agencies; apply to international human rights bodies with a request to protect violated rights and freedoms; as well as the right of every convicted person to have his case reconsidered in a higher court; the principle of ensuring the best interests of the child; the right to dual citizenship; The right to free travel outside the Kyrgyz Republic and unhindered return to the Kyrgyz Republic is limited.
Негизги сөздөр
  1. конституция, парламент, правительство, президент, народный конгресс, власть, исполнительная власть.
  2. конституция, парламент, өкмөт, президент, элдик курултай, ыйгарым укук, аткаруу, бийлик.
  3. constitution, parliament, government, president, people's congress, government, executive power.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Кумаров Шерали Курбанович, Баткенский государственный университет, г. Баткен, Кыргызская Республика, преподаватель. Шерова Аида Осмоналиевна, Баткенский государственный университет, г. Баткен, Кыргызская Республика, преподаватель. Шадимуратова Акылай Абдисаттаровна, Баткенский государственный университет, г.Баткен, Кыргызская Республика, преподаватель.
  2. Кумаров Шерали Курбанович, Баткен мамлекеттик университети, Баткен шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу. Шерова Аида Осмоналиевна, Баткен мамлекеттик университети, Баткен шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу. Шадимуратова Акылай Абдисаттаровна, Баткен мамлекеттик университети, Баткен шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу.
  3. Sherali Kumarov, Batken State University, Batken, Kyrgyz Republic, lecturer. Aida Sherova, Batken State University, Batken, Kyrgyz Republic, senior lecturer. Akylai Shadimuratova, Batken State University, Batken, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Шерова А.О., Шадимуратова А.А., Кумаров Ш.К. ОСОБЕННОСТИ НОВОЙ КОНСТИТУЦИИ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2021. №. 3. C. 150-154