Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Султанова А.А.
  2. Султанова А.А.
  3. A.A. Sultanova
Макаланын аты
  1. ИССЛЕДОВАНИЕ ГЛАГОЛА БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ НА ЯЗЫКЕ ТЮРКОЯЗЫЧНЫХ НАРОДОВ
  2. ТҮРК ТИЛДҮҮ ЭЛДЕРДИН ТИЛИНДЕ ЭТИШТИН КЕЛЕР ЧАГЫНЫН ИЗИЛДЕНИШИ
  3. STUDY OF FUTURE VERB IN THE LANGUAGE OF TURKISH-SPEAKING PEOPLES
Аннотация
  1. В статье рассматривается категория времени глагола, являющаяся одной из основных морфологических категорий на языке тюркоязычных народов, в том числе изучается будущее время глагола. В “Грамматике алтайского языка”, написанной более полувека назад, будущие значения глаголов изложены на примерах из уст народа, так что можно с исторической условностью считать, что книга не в полной мере отражает значения глаголов. С. Давлетов в учебнике, написанном С. Кудайбергеновым, говорит, что морфологическим показателем неопределенного будущего времени является члены -ар//-ер. Почти во всех тюркских языках глагол делится на две группы: определенное будущее время и неопределенное будущее время.
  2. Макалада түрк тилдүү элдердин тилинде морфологиянын негизги сөз түркүмүнүн бири болуп эсептелген этиш сөз түркүмүнүн чак категориясы, анын ичинен этиштин келер чагынын түркология илиминде изилдениши тууралуу сөз болот. Мындан бир жарым кылымдан ашык мезгил мурда жазылган “Алтай тилинин грамматикасындагы” этиштин келер чак маанилери элдин оозунан алынган мисалдардын негизинде жазылгандыктан иштелген китептин этиш маанилерин так чагылдыра албаганын тарыхый шарттуулук менен кабыл алып, өз деңгээлине жараша чагылдырылган деп эсептөөгө болот. С.Давлетов, С.Кудайбергеновдор жазган окуу китепте арсар келер чактын морфологиялык көрсөткүчү болуп -ар//-ер мүчөсү эсептелери айтылган. Түрк тилдеринин дээрлик бардыгында этиштин келер чагы арсар келер чак жана айкын келер чак деп эки топко бөлүнөрү айтылат.
  3. The article discusses the category of the tense of the verb, which is one of the main morphological categories in the language of the Turkic-speaking peoples, including the study of the future tense of the verb. Since the future tenses of the verbs in the Altai grammar, written more than a century and a half ago, were written on the basis of verbal examples, it can be considered historically accepted that the book did not accurately reflect the verb meanings. The textbook written by the S. Davletov, S. Kudaibergenovs states that the morphological indicator of the period of hesitation is -ar // - er. In almost all Turkic languages, the future tense of a verb is divided into two groups: the future tense and the definite future tense.
Негизги сөздөр
  1. морфология, грамматика, глагол, категория времени, будущее время, будущее определенное время, будущее неопределенное время.
  2. морфология, грамматика, этиш, чак категориясы, келер чак, айкын келер чак, арсар келер чак.
  3. morphology, grammar, verb, tense category, future tense, definite tense, hesitant tense.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Султанова Айжамал Абылкасымовна, Международный университет им. К.Ш.Токтомаматова, г.Жалал-Абад, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
  2. Султанова Айжамал Абылкасымовна, К.Ш. Токтомаматов атындагы Эл аралык университети, Жалал-Абад шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутуучу.
  3. Aizhamal Sultanova, International university by name of K.Toktomamatov, Jalal-Abad, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Султанова А.А. ИССЛЕДОВАНИЕ ГЛАГОЛА БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ НА ЯЗЫКЕ ТЮРКОЯЗЫЧНЫХ НАРОДОВ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2021. №. 1. C. 275-279