Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Кайыпова К.О.
  2. Кайыпова К.О.
  3. K.O. Kaiypova
Макаланын аты
  1. ИДЕОЛОГИЧЕСКИЕ И ХУДОЖЕСТВЕННЫЕ ОСОБЕННОСТИ И ПОЭТИКА РАССКАЗОВ АСАНА ЖАКШЫЛЫКОВА
  2. АСАН ЖАКШЫЛЫКОВДУН АҢГЕМЕЛЕРИНИН ИДЕЯЛЫК-КӨРКӨМДҮК ӨЗГӨЧӨЛҮГҮ ЖАНА ПОЭТИКАСЫ
  3. THE IDEOLOGICAL AND LITERARY PECULIARITIES AND ASAN JAKSHYLYKOV’S POETICS OF STORIES
Аннотация
  1. Понятите “поэтика” использовалось в Древней Греции в философских трактатах Аристотеля (“поэтика” по-гречески означает “творение”, “создание”) и объясняло художественную науку в целом. Научные открытия в лингвистике и психологии XIX века сделали “поэтику” предметом теории литературы и поставили ее под юрисдикцию фольклора, антропологии и культурологии. В широком смысле поэтика литературной эпохи, поэтика литературного направления(романтизм, реализм и др.), поэтика каждого писателя делятся на такие значения, а идеи гораздо шире первоначального смысла. Анализ сюжета и вопросов фабулы в рассказах Асана Жакшылыкова «Тандалган чыгармалардын IV томдугу» (1999), «Ыр дүйнө жана элет аңгемелери» (2005), «Элет аңгемелери» (2020), вышедших в разные годы, идеологический и художественный уровень сборнтков был хорошо проработан, с упором на рассказы с уравновешенными идеями, а при разработке сюжета учитывался процесс творческого роста. Анализ сюжета и вопросов фабулы в рассказах Асана Джакшылыкова «Тандалган чыгармалардын IV томдугу» (1999), «Ыр дүйнө жана элет аңгемелери» (2005), «Элет аңгемелери» (2020), вышедших в разные годы, идеологический и художественный уровень сборников был хорошо проработан, с упором на рассказы с уравновешенными идеями, а при разработке сюжета учитывался процесс творческого роста.
  2. Поэтика” түшүнүгү болсо байыркы мезгилде эле гректерде Аристотелдин философиялык трактаттарында («поэтика» грек тилинен которгондо – «жаратуу», «жасоо» дегенди түшүндүргөн) пайдаланылып, жалпы эле көркөм адабият жөнүндөгү илимди түшүндүргөн. Ал эми XIX кылымдагы лингвистикадагы, психологиядагы илимий ачылыштар «поэтиканы» адабият теориясынын обьектисине киргизип, фольклористиканын, антропологиянын, культурологиянын карамагында карап калган. Кеңири мааниде адабий доордун поэтикасы, адабий багыттын (романтизм, реализм ж.б.) поэтикасы, ар бир жазуучунун поэтикасы, сыяктуу маанилерге ажырап, баштапкы маанисине караганда ойлор алда канча кеңейген. Асан Жакшылыковдун аңгемелериндеги сюжет жана фабула меселелерин анализге алууда «Тандалган чыгармалардын IV томдугу» (1999), «Ыр дүйнө жана элет аңгемелери» (2005), «Элет аңгемелери» (2020) деп аталган, ар кайсы жылда жарыяланган жыйнактарындагы идеялык-көркөмдүк деңгээли жакшы иштелип, салмактуу ойлор айтылган аңгемелерине басым жасап, сюжетти иштеп чыгууда чыгармачылык өсүш процесси кандай жүргөнү эске алынды.
  3. The concept of "poetics" was used in ancient Greece in the philosophical treatises of Aristotle ("poetics" in Greek means "creation", "creation") and explained artistic science as a whole. Scientific discoveries in linguistics and psychology of the 19th century made "poetics" the subject of literary theory and placed it under the jurisdiction of folklore, anthropology and cultural studies. In a broad sense, the poetics of the literary era, the poetics of the literary trend (romanticism, realism, etc.), the poetics of each writer are divided into such meanings, and ideas are much broader than the original meaning. Analysis of the plot and issues of the plot in the stories of Asan Dzhakshylykov "Tandalgan chygarmalardyn IV tomdugu" (1999), "Yr duynu zhana elet agemeleri" (2005), "Elet aңgemeleri" (2020), published in different years, the ideological and artistic level of the collections was good elaborated, with an emphasis on stories with balanced ideas, and the development of the plot took into account the process of creative growth.
Негизги сөздөр
  1. сюжет, фабула, образ, идея, кульминация, позиция, события, психология,эмоция, прощение.
  2. сюжет, фабула, ой, образ, кульминация, окуя, психология,эмоция, позиция, кечиримдүүлүк.
  3. plot, image, idea, culmination, position, events, psychology, emotion, forgiveness.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Кайыпова Кенжегүл Омуровна, Национальная академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант.
  2. Кайыпова Кенжегүл Өмүровна, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
  3. Kenzhegul Kaiypova, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, postgraduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Кайыпова К.О. ИДЕОЛОГИЧЕСКИЕ И ХУДОЖЕСТВЕННЫЕ ОСОБЕННОСТИ И ПОЭТИКА РАССКАЗОВ АСАНА ЖАКШЫЛЫКОВА. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2020. №. 6. C. 306-309