|
|
-
Эрменбаев Б.
-
Эрменбаев Б.
-
B. Ermenbaev
-
ЛИНЕЙНОЕ ОТСТУПАНИЕ И ИЗМЕНЕНИЯ ПЛОЩАДИ ЛЕДНИКА КАРА-БАТКАК
-
КАРА-БАТКАК МӨҢГҮСҮНҮН АРТКА ЧЕГИНҮҮСҮ ЖАНА АЯНТЫНЫН ӨЗГӨРҮЛҮШҮ
-
THE LINEAR RETREAT AND CHANGE IN THE AREA OF THE KARA-BATKAK GLACIER
-
В статье приводятся результаты исследований автора в о определения скорости линейного отступания и изменения площади ледника Кара-Баткак за последние 50 лет
находящиеся в верховьях бассейна реки Чон-Кызылсуу хр.
Терскей Ала-Тоо. Анализируется изменение площади ледника и линейного его отступания при концевых его части. Показано, что с 1967 года площадь ледника непрерывно сокращалась, а отступание ледника увеличивалась. Темпы деградации ледника существенно увеличилось с 2013 по 2018 гг.
Приводятся ежегодные отступание ледника Кара-Баткак,
в результате было выявлено, что за последние 20 лет отступание ледника существенно увеличивается. Рассматриваются методы дешифрирование различных космических
снимков, аэрофотоснимков. Для анализа изменений площади ледника использованы: аэрофотоснимки в цифровом
формате TIFF высокого разрешения, охватывающие период с 1967 по 1988г; топографические карты масштаба
1:25000 для восточной части хребта Тескей Ала-Тоо по
состоянию на 1977г.; космические снимки Landsat TM, ETM
+ Landsat 1-51977, Landsat -5 1990-2006 г., Landsat-8 2017,
Sentinel-2 2018, Skysat-2018г. (с разрешением космоснимков
от 3 до 15 метров пиксель). Рассмотрены также основные
климатические параметры района исследования.
-
Макалада автордун Чоң-Кызылсуу дарыя бассейнинде жайгашкан Кара-Баткак мөңгүсүнүн акыркы 50 жыл
ичинде артка чегинүү жана аянтынын өзгөрүүсүн аныктоо боюнча изилдөөлөрүнүн натыйжалары келтирилген.
Мөңгүнүн аянтынын өзгөрүшү жана анын акыркы учурда
артка чегинүүсү анализденген. 1967-жылдан бери мөңгүнүн аянты кыскарып, ал эми мөңгүнүн артка чегинүүсү көбөйгөнү аныкталган. Мөңгүнүн деградация ылдамдыгы
2013-2018-жылдар аралыгында бир кыйла жогорулаган.
Кара-Баткак мөңгүсүнүн жыл сайын артка чегинүүсү келтирилген, натыйжада акыркы 20 жыл аралыгында мөңгүнүн чегинүүсү кыйла жогорулагандыгы аныкталган. Ар
кандай космостук сүрөттөрдү, аэрофото сүрөттөрдү
чечмелөө ыкмалары каралат. Мөңгүнүн аянтынын өзгөрүүлөрдү аныкто үчүн төмөнкүлөр колдонулган: 1967-1988-
жылдар аралыгындагы жогорку сапаттагы TIFF форматындагы аэрофотосүрөттөрү; 1977-жылга карата Тескей Ала-Тоо кыркаларынын чыгыш бөлүгү үчүн 1:25000
масштабдагы топографиялык карталар; спутниктик сүрөттөр Landsat TM, ETM + Landsat 1-51977, Landsat -5
1990-2006, Landsat-8 2017, Sentinel-2 2018, Skysat-2018. (3
метрден 15 метрге чейин пикселдик космостук сүрөттөр
менен). Ошондой эле изилдөө аймагынын негизги климаттык параметрлери да каралган.
-
The article presents the results of the author's research on
determining the rate of linear retreat and change in the area of
the Kara-Batkak glacier over the past 50 years, located in the
upper reaches of the Chon-Kyzylsuu river basin, Terskey AlaToo ridge. Changes in the glacier area and its retreat are analyzed. It is shown that since 1967 the glacier area has been continuously decreasing, while the glacier retreat has increased.
The rate of glacier degradation increased significantly from
2013 to 2018. The annual retreat of the Kara-Batkak glacier is
given, as a result of which it was revealed that the retreat of the
glacier has significantly increased over the past 20 years. It
provides various methods of interpretation of satellite images,
aerial photographs. To analyze changes in the glacier area, the
following were used: high-resolution digital TIFF aerial photographs covering the period from 1967 to 1988; topographic
maps of scale 1: 25000 for the eastern part of the Teskey AlaToo ridge as of 1977; satellite images of Landsat TM, ETM +
Landsat 1-51977, Landsat -5 1990-2006, Landsat-8 2017, Sentinel-2 2018, Skysat-2018. (with space images resolution from 3
to 15 meters pixel). Also considered are the basic climatic
parameters of the study area.
-
баланс массы, кара-баткак, ледник, линейное отступание, космоснимок, аэрофотоснимок, изменение климата, площадь, температура, бассейн.
-
масс-баланс, кара-баткак, мөңгү, артка чегинүү, космостук сүрөттөр, аэрофотосүрөт, климаттын өзгөрүшү, аянт, температура, бассейн.
-
mass balance, kara-batkak, glacier, linear retreat, satellite image, aerial photograph, climate change, area, temperature, basin.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Эрменбаев Бакытбек Орозалиевич, Национальная
Академия наук Кыргызской Республики,
г.Бишкек, Кыргызская Республика.
-
Эрменбаев Бакытбек Орозалиевич,
Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер
Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы.
-
Bakytbek Ermenbaev, National Academy of Sciences
of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic.
Эрменбаев Б. ЛИНЕЙНОЕ ОТСТУПАНИЕ И ИЗМЕНЕНИЯ ПЛОЩАДИ ЛЕДНИКА КАРА-БАТКАК. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 11. C. 37-41
|
