|
|
-
Абдиева А.М.
-
Абдиева А.М.
-
A.M. Abdieva
-
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ РАСТЕНИЙ КЫРГЫЗОВ В ОБРАБОТКЕ ШКУР (на полевых материалах юго-западных кыргызов в конце XIX века и в начале ХХ века)
-
КЫРГЫЗДАРДЫН ТЕРИ ИШТЕТҮҮДӨ ӨСҮМДҮКТӨРДҮ ПАЙДАЛАНУУСУ (XIX к. аягы жана XX к. башында түштүк-батыш кыргыздарынын талаа материалдарында)
-
USE OF KYRGYZ RLANTS IN SKIN PROCESSING (on field materials of south-western Kyrgyz at the end of the XIX century and at the beginning of the XX century)
-
В данной статье отражены положения, способы и виды
обработки шкур одного из видов прикладного искусства югозападных кыргызов в конце XIX века и в начале XX века. При
обработке шкур и в крашении использовались растения как
краситель и придавали им цвет, а также рассмотрено место
и важность в быту. Юго-западные кыргызы хорошо разбирались во флоре и знали, что обработка шкур кажется простым, но очень сложным, и потребовалась аккуратность,
трудоемкость. Полевые материалы доказывают, что югозападные кыргызы традиционно использовали растения в
качестве красителей для покраски кожи и изделий из кожи, а
также они пытались передавать эту традицию из поколения
в поколение.
-
Бул баяндамада түштүк-батыш кыргыздардын XIX к.
аягы жана XX к. башында колдонмо кол өнөрчүлүгүнүн бир
түрү - тери иштетүүнүн жол-жоболору, ыкмалары жана
түрлөрү берилген. Тери иштетүүдө өсүмдүктөрдү боёк катары пайдалануу, терини боё, ага өң-түс берүү жана анын
турмуш-тиричиликтеги орду, маанилүүлүгү каралган. Түштүк-батыш кыргыздары флоранын түрлөрүн жакшы өздөштүрүшүп, тери иштетүү жөнөкөй сезилгени менен, бирок
татаал, тыкандыкты, көп түйшүктүү эмгекти жана көп
убакытты талап кыларын билишкен. Мындай маданий колдонмо өнөрдү түштүк-батыш кыргыздары териден же булгаарыдан жасалган буюм-тайымдарга өң-түс берүү үчүн
өсүмдүктөрдү боёк катары салттуу колдонуп келишкендигин жана муундан муунга калтырууга аракет жасашкандыгы
жөнүндө төмөндө талаа материалдарынын негизинде берилди
-
This article reflects the position, methods and types in the
processing of skins of one of the types of applied arts of the southwestern Kyrgyz at the end of the XIX century and at the beginning
of the XX century. When processing hides and dyeing, plants were
used as a dye and gave them color, appearance, and also considered the place and importance in everyday life. The southwestern
Kyrgyz were well versed in the flora and knew that processing the
skins seemed simple, but very complicated, and it required accuracy and laboriousness. Field materials prove that southwestern
Kyrgyz traditionally used plants as dyes for dyeing leather and
leather goods, and they also tried to pass this tradition on from
generation to generation.
-
юго-запад, ремесла, кожа, обработка кожи, растения, красители, краски, прикладная культура.
-
түштүк-батыш, кол өнөрчүлүк, тери, тери иштетүү, өсүмдүктөр, боёк, түс, колдонмо маданият.
-
southwest, crafts, leather, leather processing, plants, dyes, paints, applied culture.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Абдиева А.М., Сулюктинский региональный институт,
г. Сулюкта, Кыргызская Республика, старший
преподаватель.
-
Абдиева А.М., Сүлүктү аймактык институту, Сүлүктү
шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
-
A. Abdieva, Sulukta regional Institute, Sulukta, Kyrgyz
Republic, senior lecturer.
DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
Абдиева А.М. ИСПОЛЬЗОВАНИЕ РАСТЕНИЙ КЫРГЫЗОВ В ОБРАБОТКЕ ШКУР (на полевых материалах юго-западных кыргызов в конце XIX века и в начале ХХ века). Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 11. C. 101-104
|
