Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Долонова Г.М.
  2. Долонова Г.М.
  3. G.M. Dolonova
Макаланын аты
  1. ЗАПАСЫ И ЭКОЛОГО-ФИТОЦЕНОЛОГИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА (ZIZIPFORA CLINOPODIOIDES) ЗИЗИФОРЫ ПАХУЧКОВИДНОЙ
  2. ЖЫТТУУ КӨКӨМЕРЕНДИН (ZIZIPFORA CLINOPODIOIDES) ЭКОЛОГО-ФИТОЦЕНОЛОГИЯЛЫК МҮНӨЗДӨМӨСҮ ЖАНА ЗАПАСЫ
  3. COMMUNITY ANALYSIS OF SOME USEFUL PLANTS USED IN TRADITIONAL KNOWLEDGE
Аннотация
  1. В данной статье говорится о биоценозных сооб¬ще¬ст¬вах и современном положении зизифоры пахучко¬видной (Zizipfora clinopodioides), произрастающей на север¬ных склонах Алайского хребта. Помимо зизифоры пахуч¬ко¬вид-ной было рассмотрено три растительного сооб¬щества. Автор рассматривает обильность, ярусность, вегета-цион¬ный период ассоциаций растений из этого сооб¬ще-ства. Показаны эдификаторы, соэдификаторы, ассекта-то¬ры травянистых растений в фитоценозе. От¬дельно сообщается о биологических запасах, средней уро¬жай¬нос-ти, обильности и запасах засушенной в эксплуати¬ционных условиях зизифоры пахучковидной. Для определе¬ния экс-плуа¬тационных запасов зизифоры пахучковидной была ис-пользована методика пробных площадок (для надземной части кустарников и небольших травянистых растений). Для подсчета собраных материалов была исполь¬зована ариф¬метическая формула. Впервые были опре¬делены за¬па-сы зизифоры пахучковидной в исследо¬ванном регионе и сделаны выводы.
  2. Бул макалада Алай кырка тоосунун түндүк капта-лында өскөн жыттуу көкөмерен (Zizipfora clinopodioides) өсүмдүгүнүн азыркы кездеги абалы жана биоценоздогу коомдоштуктарын изилдөөнүн жыйынтыгы жөнүндө берилди. Алай кырка тоосунун түндүгүндө да жыттуу көкөмерен кеңири таралгандыгы белгилүү болуп, жыштуу кездешкен жерлериндеги өсүмдүктөрдүн үч коомдоштугу изилденди. Бул коомдоштуктагы өсүмдүктөрдүн ассоциа-ция¬ларынын жыштуулугу, вегетациялык убагы жана ка-бат¬туулугу аныкталды. Фитоценоздогу чөп өсүмдүк¬төр-дүн эдификаторлору, соэдификаторлору, ассектатор¬лору көрсөтүлдү. Коомдоштук үч кабаттуу өсүмдүк¬төрдүн курамынан туруп, анын ичинен I жана III кабат¬ттагы салыштырмалуу II кабаттын өсүмдүктөрү көп экендиги белгилүү болду. Үч коомдоштукта кездешкен жыттуу кө-кө¬мерендин жыштуулугу, орточо түшүмдүү¬лүгү, биоло-гия¬лык запасы жана эксплуатациялык (абада кургатылган) запастары жөнүндө өз алдынча маалы-маттар жазылды. Өсүмдүктөрдүн тиричилик формала-рына карай табигый за¬пасын аныктоонун усулдары бе-рилди. Алай кырка тоо¬сунун түндүк капталындагы ар түрдүү коомдоштуктарда кез¬дешкен Zizifhora clinopo-dioides Lam. өсүмдүгүнүн запас¬та¬ры биринчи жолу анык-талып, жыйынтыгы көрсөтүлдү.
  3. The article describes the biocenotic communities and the current situation of the ziziphora (Zizipfora clinopodioides), which grows on the northern slopes of the Alay range. In addi-tion to ziziforu, pachuchkovidnaya was considered three plants from this community. The author considers the abundance, long¬line, vegetation period of plant associations from this commu¬nity edificators, co-edifiers; assectators of herbaceous plants in phytocenosis are shown. Indeed, it is reported on biological reserves, average yield, abundance and reserves of ziziphora dried under operating conditions. The determin the natural re¬ser¬ves of household forms of plants (for the aerial parts of shrubs and small herbaceous plants), a technique of experi¬men¬tal (model) sites (stations) was used. An arithmetic formula was used to calculate the yield data collected at the experimental (model) sites (stations). For the first time, ziziphora were iden¬ti¬fied in the studied region and conclusions were drawn.
Негизги сөздөр
  1. сообщества, фитоценоз, обилие, ареал, ассоциация, эдификаторы, соэдификаторы, ассек¬та¬торы, биологический запас, эксплуатационный запас.
  2. коомдоштук, фитоценоз, жыш¬туу¬лук, ассоциация, эдификаторлор, соэдификаторлор, ассек¬таторлор, ареал, биологиялык запас, эксплуата¬циялык запас.
  3. community, phytocoenosis, abundance, ha¬bi¬tat association, edificatory, aedificator, assectator, biological reserves, and operating margin.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Долонова Г.М., Ошский гуманитарно-педагогиче- ский институт, г.Ош, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
  2. Долонова Г.М., Ош гуманитардык-педагогикалык институту, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
  3. G. Dolonova, Osh humanitarian pedagogical Institute, Osh, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Долонова Г.М. ЗАПАСЫ И ЭКОЛОГО-ФИТОЦЕНОЛОГИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА (ZIZIPFORA CLINOPODIOIDES) ЗИЗИФОРЫ ПАХУЧКОВИДНОЙ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 4. C. 5-10