|
|
-
Имаралиева Ж.Р., Колдошев М.К.
-
Имаралиева Ж.Р., Колдошев М.К.
-
J.R. Imaralieva, M.K. Koldoshev
-
ВСТРЕЧА ХАН МАНАСА С АЛМАМБЕТ-БАТЫРОМ И ПРОЯВЛЕННЫЕ В НЕЙ НАРОДНЫЕ ТРАДИЦИИ И ОБЫЧАИ
-
КАН МАНАС МЕНЕН АЛМАМБЕТ БААТЫРДЫН ЖОЛУГУШУУ ОКУЯСЫНДАГЫ НАРКТУУ ЖӨРӨЛГӨЛӨР БАЯНЫ
-
FOLK TRADITIONS AND CUSTOMS MANIFESTED DURING THE MEETING OF KHAN MANAS AND ALMAMBET-BATYR
-
На данной исторической встрече Хан Манасом были соблюдены определенные традиции и обычаи, чтобы дос-той¬но встретить Алмамбета. Предмет исследования – ха¬рак¬теристика события встречи Хан Манаса и Алмамбет-батыра, китайца по происхождению. В данной научной ста¬тье описываются нежелательные для Алмам-бета со¬бы¬тия, происходившие до состоявшейся встречи Хан Манаса и Алмамбет-батыра. События происходили в сле¬дую¬щей последовательности: Искуственные, то есть при¬ду¬манные сплетни и охаивания против богатыря и разду¬тые среди ближайшего окружения Хана Кокчо для того, чтобы поссорить Алманбета и Хана Кокчо с целью даль¬нейшего обострения данного конфликта и придания ему необратимого характера. Воинствующим организаторам сплетен это удавалось сполна, поскольку они изрядно на¬пои¬ли Кокчо крепким напитком. Глубокая обида Алман¬бета на друга Кокчо, так как тот доверился разъярённым сплет¬ни¬кам и не воспринял доводы Алманбета и Акеркече (жена Хана Кокчо), и принял в штыки их объяснения, а также не оценил заслуги Алманбета перед казахами, у которых жиз¬нен¬ный уровень поднялся и расцвел при Алмамбет-батыре. Из-за все более усиливающего оборота сплетен и охаиваний вокруг богатыря окончательно рух¬нули терпение и благо¬ду¬шие Алмамбета, который принял решение покинуть те места. Он отправился в дальную дорогу с целью палом¬ни¬ч嬬ства, посещения Мекки и совер¬шения хаджа. Однако в многодневной и трудной дороге, к счастью для него, сос-тоя¬¬лась его встреча с Хан Манасом. Этой встрече пред-ше¬ст¬¬вовал вещий сон Манаса, что и превратился в реаль-ность. Все это в совокупности глубоко тронуло Алмам¬бе-та, который решил остаться, и до конца своей жизни быть верным другом и самым близким сорат¬ником Манаса, что особенно подтвердилось во время “большого похода”.
-
Сунушталган илимий макалада кан Манас менен Алмам¬бет баатырдын жолугушуу окуясынын баяны мүнөз¬дө¬лөт. Бул тарыхый жолугушуу учурунда Алмамбетти татыктуу тосуп алуунун камын көрүп, Манас жана анын чо¬ролору тарабынан кыргыз элинин белгилүү салттуу жө¬рөл¬гөлөрү өз каадасы менен аткарылган көрүнүштөр сү¬рөт¬төлөт. Изилдөөнүн предмети – кан Манас менен Алмамбет баатырдын жолугушуу окуясын мүнөздөө. Бул или¬мий макалада, оболу, кан Манас менен Алмамбеттин жолугушуусуна чейинки Алмамбетти абдан капаланткан, аны кыжаалатка салган, санааркаланткан окуялар баян¬да¬лат. Казактардын кан Көкчөнүн айланасындагы эң жа¬кын ки-шилердин жандалбас урушуп, Алмамбетти каралоо¬ну жана күнөөлөөнү көздөшкөн ушак-айыңдары жана алар-дын көздөгөн башкы максаты - Көкчө менен Алмам¬бет-тин ор¬тосунда чоң чыр-чатак чыгаруу, Алмамбетти душман катары көрсөтүү. Көкчөнү спирт ичимдигине тойгузуу ар¬кы¬луу алар бул көксөгөн арам ойлорун ишке ашырууга же¬ти¬шишет. Алмамбет досу Көкчөгө абдан таарынат. Ант¬ке¬ни, ал албууттанган ушак-айыңдарга ише¬нип, Алмамбет менен Акеркечтин (Көкчөнүн байби-чеси) негиздүү жүйөлө¬рүн уккусу келбей, аларга кайра каарданып атырылат. Ошондой эле, Алмамбеттин казак элине жасаган ат кө¬төр¬гүс жакшылыгын, эмгегин баала-баганына терең өкү¬нөт, анткени, Алмамбеттин тушунда казак элинин жашоо деңгээли өнүгүп-өркүндөгөн болчу. Алмамбеттин айлана¬сын¬¬дагы ушактардын барган сайын күчөй бергенинен улам, анын бул абалга чыдамы биротоло түгөнүп, ал бул жайдан ке¬түү чечимине келет. Ал Меккеге зыярат кылууга, ажы¬лык¬ка, алыскы сапарга аттанат. Көп күнгө созулган ары оор, татаал жолдо, анын бакты-сына, кан Манас менен жо¬лугушуу окуясы орун алат. Бул, Манастын буга дейре көр¬гөн түшүнүн реалдуулукка айлануусу болуучу. Булардын баары Алмамбетти терең таасирлентип, Алмамбет өмү¬рү¬нүн акырына дейре кан Манастын акыреттик досу жана эң жакын санаалаш чоросу болуп калуу чечимин кабыл алат жана бул, өзгөчө, “Чоң казатта” көзгө даана урунат.
-
The proposed research article describes the events asso-cia¬ted with the meeting of Han Manas and Almambet-Batyr. At this historic meeting, Han Manas respected certain traditions and customs in order to adequately meet Almambet. The subject of the study is a description of the event of meeting of Khan Manas and Almambet-batyr (batyr -(epical) hero), a Chinese by birth. This research paper describes undesirable events for Almambet that took place before the meeting of Han Manas and Almambet-Batyr. Events took place in the following sequence. Artificial, that is, invented gossip and speaking ill of the hero and inflated among the closest associates of Khan Kokcho aimed at breaking out a quarrel between Almanbet and Khan Kokcho, further aggravating this conflict and givingit an irreversible character. The militant organizers of the gossip managed to do it in full, since they pretty much got Kokcho a strong drink. Almanbet’s deep resentment against Kokcho’s friend, since he trusted the angry gossipers and did not accept the arguments of Almanbet and Akerkeche (Khan Kokcho’s wife), and accepted their explanations with hostility, and also did not appreciate Almanbet’s great services, rendered to Kazakhs, whose living standard rose and flourished during the friendship of Almambet batyr and Kokch. Due to the increasingly intensifying turnover of gossip and groans around the hero, the patience and com¬pla¬cen¬cy of Almambet finally collapsed, and he decided to leave those places. He went on a long journey with the goal of pil¬gri¬mage, visiting Mecca and performing the hajj. However, in a many-day and difficult road, fortunately for him, he encountered Khan Manas. This meeting was preceded by the prophetic dream of Manas, which turned into reality. All of this together deeply touched Almanbet, who decided to stay and be the faithful friend and closest ally of Manas until the end of his life, that was espe¬cial¬ly confirmed during the “big campaign”.
-
Хан Манас, Алмамбет-батыр, сн¬о¬ви¬дение, этика, традиция, благословление, поздрав¬ление, ис¬пытание.
-
кан Манас, Алмамбет баатыр, түш кө¬рүү, адеп-ахлак, салт, бата, куттуктоо, сыноо.
-
Han Manas, Almambet-Batyr, dream, ethics, tradition, blessing, congratulation, test.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Имаралиева Жамила Рахманалиевна, Кыргызско-
Узбекский университет, г.Ош, Кыргызская
Республика, преподаватель.
Колдошев Мисирали Колдошович, Ошский
государственный университет, г.Ош,
Кыргызская Республика, кандидат
педагогических наук, доцент.
-
Имаралиева Жамила Рахманалиевна, Кыргыз-
Өзбек университети, Ош шаары, Кыргыз
Республикасы, окутуучу.
Колдошев Мисирали Колдошович, Ош
мамлекеттик университети, Ош шаары,
Кыргыз Республикасы, педагогика
илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Jamila Imaralieva, Kyrgyz-Uzbek University, Osh,
Kyrgyz Republic, lecturer.
Misiraly Koldoshev, Osh state University, Osh, Kyrgyz
Republic, candidate of pedagogical sciences,
associate professor.
Имаралиева Ж.Р., Колдошев М.К. ВСТРЕЧА ХАН МАНАСА С АЛМАМБЕТ-БАТЫРОМ И ПРОЯВЛЕННЫЕ В НЕЙ НАРОДНЫЕ ТРАДИЦИИ И ОБЫЧАИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2020. №. 1. C. 139-143
|
