|
|
-
Сейталиева Г.А.
-
Сейталиева Г.А.
-
G.А. Seitalieva
-
ВЛИЯНИЕ ХОЗЯЙСТВЕННО-ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ЖИЗНЕДЕЯТЕЛЬНОСТИ КЫРГЫЗОВ АФГАНСКОГО ПАМИРА НА ПРАВА ЖЕНЩИН
-
ООГАНСТАНДЫК ПАМИР КЫРГЫЗДАРЫНЫН ЧАРБАЛЫК-ЭКОНОМИКАЛЫК ЖАШООСУНУН АЯЛДАРДЫН УКУГУНА ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИ
-
THE IMPACT OF ECONOMIC ACTIVITY OF THE AFGHAN’S PAMIR KYRGYZ ON WOMEN'S RIGHTS
-
Хозяйственно-экономический уклад жизни кыргызов на афганском Памире сохранил средневековые феодальные черты: натуральную форму товарооборота, жесткое раз¬деление труда между мужчиной и женщиной. Афганские кыргызы продолжают жить в юртах. Основу их хозяй¬ст¬вен¬но-экономической деятельности составляет овцевод¬ство и скотоводство. Кыргызы приспособились вести хо¬зяй¬ственную жизнь в тяжелейших природно-климати¬че¬ских условиях, на высоте от 3500 до 4500 м. Доступ к ним открывается только в летние месяцы, которые длятся два месяца. Остальное время года на Памире зима. Холода здесь достигают до -60 градусов С, а снег до 2 метров. В условиях экономической и социальной изоляции от всего ми¬ра кыргызы создали уникальную систему, основанную на сагун и аманат. Данная система позволяет кыргызам вы¬жи¬вать, поддерживать бедных родственников, а богатым приумножать свои богатства. Однако, эта же система укрепляет феодальные и родоплеменные отношения. Вся хозяйственно-экономическая система кыргызов, как и со-циаль¬ная родоплеменная структура нивелировали само понятие – права женщин. Женщины афганских кыргызов – одни из самых бесправных существ в современном мире.
-
Ооганстандагы Памир кыргыздарынын экономика-лык жана чарбалык жашоо-турмушу орто кылымдагы фео¬далдык көрүнүштү сактап калган: сооданын табигый түрү, эркек менен менен аялдын ортосундагы эмгектин ка¬туу бөлүнүшү. Афгандык кыргыздар боз үйдө жашап ке¬ли¬шет. Алардын чарба ишинин негизи майда жана бодо мал¬дар¬ды багуу. Кыргыздар чарба жумуштарын катаал кли¬мат¬тык шарттарда, 3500 метрден 4500 метрге чейинки бийиктикте өткөрөт. Аларга жол жай айларында ачылып, эки ай гана созулат. Памирде жылдын калган мезгили кыш. Аба ырайынын сууктугу -60С түзөт, ал эми кар 2 метрге же¬тет. Коомдук жана экономикалык жак¬тан бүткүл дүйнөдөн обочолонгон кыргыздар, уникалдуу системаны тү¬зүү сагун жана аманатка негизделген бул система, бир тараптан кыргыздарга Кичи жана Чоң Памирдеги катаал климаттык шарттарында жашаганга мүмкүндүк берген. Бирок ошол эле учурда, феодалдык жана уруулук мами¬ле¬лер¬ди бекемдейт. Кыргыздардын бардык турмуш-тири¬чи¬лик жана экономикалык системасы, ошон¬дой эле коомдук уруулук структурасынын өзүнүн түшүнүгү – аял укугун жокко чыгарган. Ооганстандагы кыргыз аялдары – жаны коомдогу укугу жок жандардын бири.
-
The economic and everyday life of the Kyrgyz of the Af-ghan Pamir preserved medieval feudal features: a natural form of trade, a rigid division of labor between a man and a woman. Afghan Kyrgyz continue to live in yurta. The basis of their economic is sheep and cattle breeding. The Kyrgyz have adapted their economic life in the most severe climatic conditions, at an altitude of 3,500 to 4,500 m. Access to them is open only during summer months, which last two months. The rest of the year in the Pamirs is winter. Colds here reach up to - 60 degrees C, and snow up to 2 meters. In conditions of economic and social isolation from the whole world, the Kyrgyz created a unique system based on sagun and amanat. This system allows the Kyrgyz to survive, support poor relatives, and the rich to increase their wealth. However, the same system strengthens feudal and tribal relations. The entire economic system of the Kyrgyz people, as well as the social tribal structure, annulled the concept of women's rights. Women of the Afghan Kyrgyz are the most disenfranchised creatures in the modern world.
-
афганские кыргызы, вакхи, нату¬раль¬ный товарооборот, сагун, аманат, права женщин, аф¬ганский Памир, Малый Памир, Большой Памир.
-
ооган кыргыздары, вакх, табигый жүгүртүүсү, сагун, аманат, аялдардын укутары, Ооган¬да¬гы Памир, Кичи Памир, Чоң Памир.
-
Afghan Kyrgyz, Wakhi, natural turnover, sa¬gun, amanat, women's rights, Afghan Pamir, Little Pamirs, Great Pamirs.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Сейталиева Гульмиза Аскарбековна,
Международный университет Кыргызстана,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
философских наук, доцент.
-
Сейталиева Гульзамира Аскарбековна, Кыргызстан
эл аралык университети, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, философия илимдеринин
кандидаты, доцент.
-
Gulmiza Seitalieva, International University of
Kyrgyzstan, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of
philosophical sciences, associate professor.
Сейталиева Г.А. ВЛИЯНИЕ ХОЗЯЙСТВЕННО-ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ЖИЗНЕДЕЯТЕЛЬНОСТИ КЫРГЫЗОВ АФГАНСКОГО ПАМИРА НА ПРАВА ЖЕНЩИН. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 9. C. 95-101
|
