|
|
-
Арбаев Т.К., Калдыбаев Б.К., Абдылдаев К.К.
-
Арбаев Т.К., Калдыбаев Б.К., Абдылдаев К.К.
-
T.K. Arbaev, B.K. Kaldybaev, K.K. Abdyldaev
-
ЭКОЛОГО-БИОГЕОХИМИЧЕСКИЕ ИССЛЕДОВАНИЯ ПОЧВЕННО-РАСТИТЕЛЬНОГО ПОКРОВА ВЫСОКОГОРНЫХ РАЙОНОВ БАССЕЙНА РЕКИ САРЫ-ДЖАЗ
-
ТОО АЙМАГЫНДАГЫ САРЫ-ЖАЗ ДАРЫЯСЫНЫН ӨРӨӨНҮНДӨГҮ ЭКОЛОГИЯЛЫК ЖАНА БИОГЕОХИМИЯЛЫК ИЗИЛДӨӨ
-
ECOLOGICY-BIOGEOCHEMICAL RESEARCHES OF SOIL-PLANTS COVER OF HIGH-MOUNTAIN AREAS OF THE SARY-JAZ RIVER BASIN
-
В статье представлены результаты эколого-биогео-хи¬мических исследований почвенно-растительного покрова олово-вольфрамового месторождения «Трудовое» бассей-на реки Сары-Джаз. Результаты исследований показали, что вблизи штолен участка «Лесистый» в почвенно-рас-ти¬тель¬ном покрове не наблюдается ярко выраженной био¬ген¬ной миграции олова и сопутствующих химических эле¬мен¬тов. На разных участках месторождения незначи-тель¬ное превыше¬ние кларковых значений в почвах наблю-дается по Ni, Co, Cu, Pb, Be. В горно-луговых условиях отдельные виды растений способны накапливать Cu, Co, Mo, Mn, Fe. Коэффициенты биологического поглощения выше 1. Низкая интенсивность биологического поглощения характерна для Ni, Pb, Cr, V, Ba, Sr, Ti. Коэффициенты биологического по¬гло¬щения данных мик-роэлементов в боль¬шинстве случаев меньше 1. Содержа-ние микроэлементов в растениях удов¬лет¬воряют сущест-вую¬щим биогеохимиче¬ским критериям и нормативам.
-
Макалада Сары-Жаз дарыясынын өрөөнүндө "Трудо-вое" калай-вольфрам кенинин аймагындагы топурактын кат¬марынын экологиялык жана биогеохимиялык изилдөө-лөр¬дүн жыйынтыктары көрсөтүлгөн. Изилдөөлөрдүн на-тый¬жасында «Лесистый» кенине жакын жердеги ай¬мак-тарда топурак менен өсүмдүктөрдүн катмарында калай-дын жана башка аны менен байланышкан химиялык эле-мент¬¬тердин биогендик көчүүсү байкалган эмес. Тоо кени-нин ар кайсы жерлеринен алынган топурактын курамында төмөнкү элементтердин: Ni, Co, Cu, Pb, Be концентрация¬сы кларк көрсөткүчүнөн бир аз жогору болуп аныкталган. Тоо-кен-геологиялык шартта айрым өсүмдүк¬төрдүн түр¬лө¬рүнд ө¬ төмөнкү элементтердин Cu, Co, Mo, Mn, Fe топ¬толушу байкалган. Биологиялык топтолуу коэфиценти 1 ден жогору. Биологиялык топтолуу ыргал¬дуулугу Ni, Pb, Cr, V, Ba, Sr, Ti элементтери үчүн төмөн. Микроэлемент¬тер¬дин биологиялык топтолуу коэфицент көпчүлүк учурларда 1ден аз. Өсүмдүктөрдө микроэлемент¬тердин курамы учур¬дагы биогеохимиялык критерийлерге жана ченемдерге ка¬нааттандырылат.
-
The results of ecological and biogeochemical studies of the soil and plants cover of the tin-tungsten deposit "Trudovoe" of the Sary-Jaz river basin are presented in this article. Accor-ding to the results of the research, there was no pronounced biogenic migration of tin and related chemical element in the soil and plants cover in the territory of “Lesisty”. In different are¬as of the deposit soil was observed a slight excess of clarke va¬lues of Ni, Co, Cu, Pb, Be. In mountain meadow conditions, individual plant species are able to accumulate Cu, Co, Mo, Mn, Fe. Biological Absorption of Coefficients are higher than 1. A low biological absorption rate is characteristic for Ni, Pb, Cr, V, Ba, Sr, Ti. Biological Absorption of Coefficients of these mic-ro¬elements in most cases is less than 1. The concentration of mic¬roelements in plants satisfies existing biogeochemical crite-ria and standards.
-
микроэлементы, содержание, мес¬то¬рождение, почва, кларк, растение, коэффициент био¬ло¬гического поглощения.
-
микроэлементтер, курамы, кен чык¬кан жер, топурак, кларк, өсүмдүк, биологиялык топтолуу коэффицент.
-
trace elements, concentration, deposit, soil, clark, plant, biological absorption of coefficients.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Арбаев Тологон Калысович, Иссык-Кульский
государственный университет им.
К.Тыныстанова, г.Каракол, Кыргызская
Республика, аспирант.
Калдыбаев Бакыт Кадырбекович, Иссык-Кульский
государственный университет им.
К.Тыныстанова, г.Каракол, Кыргызская
Республика, доктор биологических наук, доцент.
Абдылдаев Курманбек Кыянович, Иссык-Кульский
государственный университет им.
К.Тыныстанова, г.Каракол, Кыргызская
Республика, кандидат технических наук, доцент.
-
Арбаев Тологон Калысович, К.Тыныстанов
атындагы Ыссык-Кѳл мамлекеттик университети,
Каракол шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
Калдыбаев Бакыт Кадырбекович, К.Тыныстанов
атындагы Ыссык-Кѳл мамлекеттик университети,
Каракол шаары, Кыргыз Республикасы, биология
илимдеринин доктору, доцент.
Абдылдаев Курманбек Кыянович, К.Тыныстанов
атындагы Ыссык-Кѳл мамлекеттик университети,
Каракол шаары, Кыргыз Республикасы,
-
Tologon Arbaev, Issyk-Kul state University by name of
K.Tynystanov, Karakol, Kyrgyz Republic, postgraduate
student.
Bakyt Kaldybaev, Issyk-Kul state University by name of
K.Tynystanov, Karakol, Kyrgyz Republic, doctor of
biological sciences, associate professor.
Kurmanbek Abdyldaev, Issyk-Kul state University by
name of K.Tynystanov, Karakol, Kyrgyz Republic,
candidate of technical sciences, associate professor.
Арбаев Т.К., Калдыбаев Б.К., Абдылдаев К.К. ЭКОЛОГО-БИОГЕОХИМИЧЕСКИЕ ИССЛЕДОВАНИЯ ПОЧВЕННО-РАСТИТЕЛЬНОГО ПОКРОВА ВЫСОКОГОРНЫХ РАЙОНОВ БАССЕЙНА РЕКИ САРЫ-ДЖАЗ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 9. C. 33-36
|
