|
|
-
Айталиева Т.К.
-
Айталиева Т.К.
-
T.K. Aytalieva
-
ОПИСАНИЯ ЭПИЗОДА «ПОВЕСТВОВАНИЕ ОБ АЛМАМБЕТЕ В ЭПОСЕ «МАНАС»
-
«МАНАС» ЭПОСУНДА «АЛМАМБЕТТИН ОКУЯСЫ» АТТУУ ЭПИЗОДДУН СҮРӨТТӨЛҮҮ ӨЗГӨЧӨЛҮГҮ
-
DESCRIPTIONS OF THE EPISODE «THE STORY OF ALMAMBET» IN THE EPIC «MANAS»
-
Эпос “Манас” – бесценное великое наследство кы𬬬¬¬гызского народа. Переходя во веки веков из уста- в уста, не уменщаясь с течением времени, а наоборот увеличиваясь, в себе объединяя важных исторических мо¬ментов в себе, дошедший до наших времен наш ве¬л謬кий эпос, своим океаноподобным объемом, поро¬жа¬ет умы всего человечеста. Наш великий эпос “Манас” – приз¬ведение имеющий нескольких вариан¬тов. Скази¬те¬ли манасчи, каждый в зависимости от своего уровня ска¬зителя смогут художественно сфор¬мулировать те или иные эпизоды. В статье анализи¬руется художест¬вен¬ные особенности эпизода “Повест¬¬вование об Ал¬ма쬬-бете” в анализе этого эпизода. Этот эпизод счи-тае¬тся основным эпизодом в эпосе “Манас”. Рас-смат¬ривается в параллеле (вариат) объединенно со-крବщенный ва¬риант с вариантом запи¬сан¬ным от ма-насчи – А.Жума¬на¬лиева. Обращается внимание на развитие сю¬жет¬ной канвы и на особен¬ностям применения видов художе¬ст¬вен¬ных средств в вариантах.
-
«Манас» эпосу кыргыз элинин баа жеткис улуу му¬расы. Кылымдардын кыйырын карытып, мезгилдин өтүшү менен кемип бөксөрбөй, тескерисинче жаңы ко¬шум¬чаларды өзүнө сиңирип, тарыхтын урунттуу учур¬ла¬рын өзүнө камтып, биздин күнгө чейин келип жеткен улуу эпосубуз өзүнүн мухиттей чалкыган көлөмү менен адамзат акыл оюн таңдантып келет. Улуу эпосубуз “Ма¬нас” көп варианттуу чыгарма. Вариантты жа¬рବтуучу айтуучулар ар бири өз чы¬гар¬мачылыгынын дең¬¬гээ-лине карата чыгармага алым¬ча-кошум¬чаларын кир-гизе алат. Макалада эпостогу “Алмамбеттин окуя-сы” аттуу эпизоддун сүрөт¬төлүш өзгөчөлүгүнө тал¬доо жүр¬гүзүлөт. “Алмамбеттин окуясы” эпостогу эң не¬гиз¬ги эпизоддордон болуп саналат. Бул окуянын сү¬рөт¬¬тө¬лүшүндө кыскартылып бириктирилген вариант ме¬нен манасчы А.Жумана-лиевден жазылып алынган текст катар коюлуп салыш¬тырылат. Сюжеттик нук¬тун өнү¬гүшүнө жана көркөм сөз каражаттарынын түр¬лө¬рү¬нүн колдонулуш өзгөчө¬лүгүнө көңүл бурулат.
-
The epos “Manas” is a priceless great legacy of the Kyr¬gyz people. Transferring through centuries from mouth to mouth, not diminishing over time, but on the contrary, increasing and combining important historical moments in itself, our great epic, which has come down to our times with its ocean-like volume, spawns the minds of the whole humanity. Our great epic "Manas" is a product with several options. Narrators of Manas, each depending on their level of the narrating skills are able to artistically formulate cer¬tain episodes. The article analyzes artistic features in the episode “The Story of Almambet” and provides results of this research. In addition, parallel (variant) jointly abbreviated version was considered with the variant recorded by the manaschi A.Zhumanaliev. Attention is paid to the develop¬ment of the plot canvas and to the peculiarities of using types of artistic means invariants.
-
вариант, сюжет, юный скази¬тель-манасчы, сновидение, учеба у мастера, стрельба из лука, художественные средства.
-
вариант, сюжет, бала манасчы, түш көрүү, кан, ажыдаарда окуу, жаа атуу, көркөм сөз ка-ражарттары.
-
оption, plot, young manaschy narrator, dreaming, learning from a master, archery, artistic means.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Айталиева Толкун Кундузбековна, Таласский государственный университет, г.Талас, Кыргызская Республика, кандидат филологических наук, доцент.
-
Айталиева Толкун Кундузбековна, Талас мамлекеттик университети, Талас шаары, Кыргыз Республикасы, филология илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Tolkun Aitalievа, Talas State University, Talas, Kyrgyz Republic, candidate of philological sciences, associate professor.
Айталиева Т.К. ОПИСАНИЯ ЭПИЗОДА «ПОВЕСТВОВАНИЕ ОБ АЛМАМБЕТЕ В ЭПОСЕ «МАНАС». Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 2. C. 201-205
|
