Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Жумашев К.Ж., Алтынбекова Н.А.
  2. Жумашев К.Ж., Алтынбекова Н.А.
  3. K. Zh. Zhumashev, N.A. Altynbekova
Макаланын аты
  1. КЫРГЫЗСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ПРИРОДНЫЙ ПАРК «АЛА-АРЧА» В СИСТЕМЕ НАЦИОНАЛЬНЫХ ПРИРОДНЫХ ПАРКОВ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
  2. «АЛА-АРЧА» КЫРГЫЗ МАМЛЕКЕТТИК ЖАРАТЫЛЫШ ПАРКЫ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН УЛУТТУК ЖАРАТЫЛЫШ ПАРКТАРЫНЫН СИСТЕМАСЫНДА
  3. KYRGYZ STATE NATURE PARK «ALA-ARCHA» IN THE SYSTEM OF NATIONAL NATURAL PARKS OF THE KYRGYZ REPUBLIC
Аннотация
  1. На основе обобщения теории и практики дея-тель¬ности в рекреационных комплексах определена сущ¬ность природно-рекреационного потенциала парка; уточ¬нено определение «рекреационные ресурсы», пред¬ло¬жена их классификация. Рассмотрены подходы к оцен¬ке природно-рекреационного потенциала с целью оשּׁтимизации процессов природопользования терри¬то¬рии парка Ала-Арча. Управленческие решения в сфере развития туризма в конкретном регионе на опре¬де¬лен¬ной территории невозможны без исследо¬вания и оцен¬ки ее туристского потенциала. В статье дается ана-лиз развития инструментария и оценки ресурсного по¬тен¬циала туризма на региональном уровне, рассмат¬ри¬ваю¬тся пути формирования научной методологии ис¬сле¬дований в данной сфере деятель-ности. Националь¬ные парки в системе особо охра-няемых природных тер¬ри¬торий (ООПТ) становятся близко к сердцу боль¬шин¬ства кыргызстанцев. К настоящему времени в респуб¬лике учреждено 9 национальных природных парков. Осо¬бое место среди этих занимает Ала-Арчинский при¬родный парк. Это связано с его близостью к круп¬ным населенным пунктам Чуйской долины и, прежде всего в столицу республики г. Бишкек, куда все больше прибывают гости из ближнего и дальнего зарубежья. Вместе с тем близость к городу невыгодна националь¬ному парку, т.к. увеличивается вероятность каждо¬днев¬ных и регулярных посещений, часто с большими пе¬ре¬грузками на ландшафты. Это требует дополни¬тель¬ных мер по его благоустройству и несет угрозу упо¬доб¬ления парка пригородной зоне отдыха.
  2. Рекреациялык комплекстердеги иштин теориясын жана тажрыйбасын жалпылоонун негизинде парктын табигый-рекреациялык потенциалынын маңызы анык¬тал¬ган; "рекреациялык ресурстар" аныктамасы так¬тал¬ган, алардын классификациясы сунушталган. Ала-Арча паркынын жаратылышын пайдалануу процессте¬рин оптималдаштыруу максатында жаратылыштык-рекреациялык потенциалды баалоого мамиле каралды. Белгилүү бир аймакта туризмди өнүктүрүү чөйрө¬сүн¬дө башкаруучулук чечимдерди изилдөө жана анын ту¬рист¬¬тик потенциалын баалоо мүмкүн эмес. Макалада региондук деңгээлде туризмдин ресурстук потен¬циа¬лын өнүктүрүүгө жана баалоого талдоо жүргүзүлөт, иштин бул чөйрөсүндө изилдөөлөрдүн илимий методо¬ло¬гиясын түзүүнүн жолдору каралат. Өзгөчө корго¬луу¬чу жаратылыш аймактарынын (ӨКЖА) тутумундагы улуттук парктар көпчүлүк кыргызстандыктардын жүрөгүндө болгон. Бүгүнкү күнгө карата республикада 9 улуттук жаратылыш парктары уюштурулган. Алар¬дын арасында өзгөчө орунду Ала-Арча жаратылыш паркы ээлейт. Бул, анын Чүй өрөөнүндөгү ири калктуу конуштарга, барынан мурда республиканын борборуна жакындыгына байланыштуу болду. Бишкекке жакы¬н¬кы жана алыскы чет өлкөлөрдөн келген меймандар кө¬бү¬рөөк болот. Ошону менен бирге, улуттук парктын шаарга жакындыгы пайдалуу эмес, анткени күнү-түнү үзгүлтүксүз баруулардын ыктымалдыгы көбөйөт, көп¬чү¬лүк алдында чоң ландшафттын жүктөлүүсүнө алып ке¬лет. Бул анын көрктөндүрүү боюнча кошумча ча¬ра¬ларды талап кылат жана шаар четиндеги эс алуу пар¬кы¬нын токтоп калышына коркунуч туудурат.
  3. Based on the generalization of the theory and practice of activity in recreational complexes, the essence of the natural and recreational potential of the park has been determined; clarified the definition of “recreational resour¬ces”, proposed their classification. The approaches to the assessment of natural and recreational potential with the aim of optimizing the processes of nature management in the territory of Ala-Archa Park are considered. Managerial decisions in the development of tourism in a particular re¬gion in a certain territory are impossible without research and evaluation of its tourist potential. The article provides an analysis of the development of tools and assessment of the resource potential of tourism at the regional level, dis¬cus¬ses ways of forming a scientific research methodology in this field of activity. The national parks in the system of specially protected natural territories (PAs) are becoming close to heart for most Kyrgyz people. To date, 9 national natural parks have been established in the republic. Ala-Archa Natural Park occupies a special place among these. This is due to its proximity to largely populated areas of the Chui Valley and, above all, to the capital of the Republic of Bishkek, where more and more visitors from near and far abroad arrive. However, the proximity to the city is unprofitable to the national park, because of the likelihood of daily and regular visits increases, often with large over¬loads on landscapes. This requires additional measures for its improvement and carries the threat of assimilation of the suburban park.
Негизги сөздөр
  1. ресурсный потенциал, регион, оценка, программа развития, проблемы, рекреационные ресурсы, природные условия, потенциал территории.
  2. дарамети, регион, баа берүү, өнүк¬түрүү программасы, маселе, эс алуу ресурстары, жа-ратылыш шарттары, аймагындагы мүмкүнчүлүк.
  3. resource potential, region, score, dev¬elop¬ment program, problems, recreational resources, natural conditions, potential of the territory.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Жумашев Касымалы Жумашевич, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, факультет «Туризма, географии и экологии», кандидат географических наук, доцент. Алтынбекова Назима Алтынбековна, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, факультет «Туризма, географии и экологии», магистрант.
  2. Жумашев Касымалы Жумашевич, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, «Туризм, география жана экология» факультети, география илимдердин кандидаты, доцент. Алтынбекова Назима Алтынбековна, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, «Туризм, география жана экология» факультети, магистрант.
  3. Kasymaly Zhumashev, Kyrgyz National University by name of Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, Faculty of Tourism geography and ecology, candidate of geographical sciences, associate professor. Nazima Altynbekova, Kyrgyz National University by name of Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, faculty of Tourism geography and ecology, undergraduate.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Жумашев К.Ж., Алтынбекова Н.А. КЫРГЫЗСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ПРИРОДНЫЙ ПАРК «АЛА-АРЧА» В СИСТЕМЕ НАЦИОНАЛЬНЫХ ПРИРОДНЫХ ПАРКОВ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 1. C. 12-16