Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Айталиева Т.К., Сейдибалиева Б.М.
  2. Айталиева Т.К., Сейдибалиева Б.М.
  3. T.K. Aytalieva, B.M. Seydibalieva
Макаланын аты
  1. ОСОБЕННОСТИ ОПИСАНИЯ ЭПИЗОДА «ДЕТСТВО СЕМЕТЕЯ» ИЗ ЭПОСА «СЕМЕТЕЙ»
  2. «СЕМЕТЕЙ» ЭПОСУНДАГЫ «СЕМЕТЕЙДИН БАЛАЛЫГЫ» АТТУУ ЭПИЗОДДУН СҮРӨТТӨЛҮҮ ӨЗГӨЧӨЛҮГҮ
  3. DESCRIPTION FEATURES EPISODES «THE CHILDHOOD OF SEMETEY» FROM THE EPIC "SEMETEI»
Аннотация
  1. В статье исследованы варианты Уркаша Мамбета-лие¬ва в контексте с текстом объединённого варианта. В эпосе «Семетей», детство главного героя проходит в го-ро¬де Бухара, где проживает его дедушка с материнской стороны – Темирхан. После смерти Манас батыра данные меры были предприняты Каныкей, чтобы сохранить жизнь ребёнка. Итак, Каныкей забрав сына убегает к свое¬му отцу Темирхану. Для того, чтобы обеспечить пол-ную безопасность своему чаду Каныкей отдаёт своего сына на воспитание своему родному брату Ысмайылу, тем самым побуждая остальных людей думать, что это его сын. В вариантах эпоса «Семетей», детство главного ге-роя описываются по-разному. А вариант Уркаша Мам¬бе-талиева, отличается от других вариантов тем, что наб-людается аналогичность текстов объединённого ва¬риан-та. Схожесть между вариантами исследовано не на-прасно, поскольку события и действия Семетей батыра, от его рождения до юношества очень важны. Также, широко исследовано детство Семетей батыра.
  2. Макалада У.Мамбеталиевдин варианты бирикти-ри묬ген варианттын тексттери менен салыштырылып изил¬денди.”Семетей” эпосунда башкы каармандын бала-лык мезгили Букар шаарында таятасы Темир¬кан¬дын ко-лун¬¬да өтөт. Манас баатыр дүйнөдөн өткөндөн кийин ба-лବсынын жанын сактап калыш үчүн апасы Каныкей уулун алып, төркүнүнө качып келет. Уулун иниси Ыс¬мବйыл¬га бала кылып берип, ата-теги, эли-жери туурବ¬луу айтпас-тан чоңойтот. “Семетей” эпосунун вариант¬тарында баш¬¬¬кы каармандын балалык чагы тууралуу ар түрдүүчө сү¬рөттөлгөн учурлары бар. Ал эми манасчы У.Мамбе¬та-лиев¬дин варианты биркти¬рил¬ген вариант¬тын текст¬те¬ри-не жакындыгы менен өзгө¬чөлөнүп ту¬рат деп айтууга бо-лот. Варианттар¬дын ортосун¬дагы окшош¬¬¬туктар ката-ры Семетей баатыр¬дын бир жаш¬тан он эки жашка чык-канга чейин кандай иштерди жасବгандыгы ирети менен талдоо¬го алынып, анын балалык чагынын сүрөттөлүшү кеңири талданат.
  3. The article explores the versions of Urkash Mambetaliev in the context of the text in the combined version. In the epic "Semetey", the childhood of the protagonist takes place in the city of Bukhara, where lives his grandfather from the maternal side, Temirkhan. After the death of Manas batyr, these mea¬su-res were taken by Kanykei to save the child's life. So, Kanykei takes his son to his father Temirkhan. In order to ensure com-ple¬te safety for his child, Kanykei gives his son to the upbrin¬ging of his own brother Ysmayil, thereby inducing the rest of the people to think that Semetey is his son. In the variants of the epic "Semetey", the childhood of the main character are described in different ways. A version of Urkash Mambetaliev, differs from other options in that there is a similarity of the texts of the combined version. The similarity between the va¬riants has not been explored in vain, since the events and ac¬tions of the Semetey , from his birth to youth , are very im¬por¬tant. Also, the childhood of Semetey batyr was widely studied.
Негизги сөздөр
  1. вариант, объединенный вариант, богатырство, храбрость, детство, зрелость, подвиг.
  2. вариант, бириктирилген вариант, баатырдык, эр жүрөктүүлүк, балалык, эр жетүү, эрдик.
  3. variant, integrated option, athlete, bravery, childhood, maturity, feat.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Айталиева Толкун Кундузбековна, Таласский государственный университет, г.Талас, КР, кафедра Кыргызского языка и литературы, кандидат филологических наук, доцент. Сейдибалиева Б.М., Таласский государственный университет, г.Талас, Кыргызская Республика, кафедра Кыргызского языка и литературы, преподаватель.
  2. Айталиева Толкун Кундузбековна, Талас мамлекеттик университети, Талас шаары, Кыргыз Республикасы, Кыргыз тили жана адабият кафедрасы, филология илимдеринин кандидаты, доцент. Сейдибалиева Б.М., Талас мамлекеттик университети, Талас шаары, Кыргыз Республикасы, Кыргыз тили жана адабият кафедрасы, окутуучу.
  3. Tolkun Aytalieva, Talas state university, Talas, Kyrgyz Republic, Department of Kyrgyz language and literature, candidate of philological sciences, associate professor. B.M. Seydibalieva, Talas state university, Talas, Kyrgyz Republic, Department of Kyrgyz language and literature, lecturer
Pdf версиясы
DOI
  • None
  • Цитаталоо
  • Айталиева Т.К., Сейдибалиева Б.М. ОСОБЕННОСТИ ОПИСАНИЯ ЭПИЗОДА «ДЕТСТВО СЕМЕТЕЯ» ИЗ ЭПОСА «СЕМЕТЕЙ». Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 5. C. 187-189