Жаңы саны

2024, №: 2

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Эралиев Ы.С., Абдиева А.М.
  2. Эралиев Ы.С., Абдиева А.М.
  3. Y.S. Eraliev, A.M. Abdieva
Макаланын аты
  1. РАЗВИТИЕ НАРОДНОГО ОБРАЗОВАНИЕ В ГОРОДЕ СУЛЮКТА
  2. СҮЛҮКТҮ ШААРЫНДА ЭЛГЕ БИЛИМ БЕРҮҮНҮН ӨНҮГҮШҮ
  3. THE DEVELOPMENT OF PUBLIC EDUCATION IN THE CITY OF SULYUKTA
Аннотация
  1. В статье рассматривается развитие народного образования в городе Сулюкта в 1918-1950-е годы. На об¬ра-зо¬вание в Туркестанском крае Российской империей было предусмотрено всего 2 процента от бюджета. В Сулюк¬те религиозные учреждения финансировались роди¬те¬ля¬ми. В 1915 году 98,5% детей местных жителей не посе¬ща¬ли школу. В 1918 году Правительством Тур¬кестана было предусмотрено 2 млн сомов для ликвидации негра¬мот¬-ности детей. В городе Сулюкта осенью 1918 года для детей шахтеров была открыта первая школа. Первыми учителями города Сулюкта были Фатых Зиаудинов, Зина Сафин и Гайша Агашова. В 1920 году в городе Сулюкта первоначально открыто четыре школы. В 1922-1923 го-дах в городе Сулюкта среди местного населения первой учительницей с высшим образованием была Майрам Кур-бବнова. В 1923 году в Сулюкте обучалось 887 человек, из них 701 – мальчиков, 186 – девочек. В то время в городе Сулюкта проживало много разных национальностей. На-при¬мер, евреи, русские, татары, башкиры, венгеры и пред-ста¬вители друих национальностей.
  2. Макалада Сүлүктү шаарында 1918-1950-жылдар¬да-гы элге би¬лим берүү тармагынын өнүгүшү каралган. Рос-сия империясынын Түрк¬стан крайына би¬лим берүүгө бюд-жет¬тен 2 гана пайыз каралган. Сү¬лүктүдөгү диний мек-теשּׁтер ата-энелер тарабынан кар¬жы¬ланылчу. 1915-жы-лы жергиликтүү жашаган эл¬дер¬дин окуй турган балдар-дын 98,5% мектепке барган эмес. Түрк¬стан өкмөтү тара-бына 1918-жылы балдардын сабат¬сыз¬ды¬гын жоюу үчүн 2 млн сом акча каралган. Сүлүктү шаа¬рын¬да эң ал¬гач¬кы мек¬теп кенчилердин балдары үчүн 1918-жылы күз айында эң алагачкы мектеп ачылган. Сүлүктү шаарында биринчи мугалимдер Фатых Зиаудинов, Зина Сафин, Гайша Агашо-ва¬лар болгон. Сүлүктү шаарында 1920-жылдары би¬ринчи баскычтагы төрт мектеп болгон. Сүлүктү шаа¬рында 1922-1923-жылдары жергиликтүү элдер арасынан эң ал-гач¬кы жогорку билимдүү мугалим аял Майрам Курба¬нова болгон. Сүлүктү шаарында 1923-жылдары 887 адам оку-ган. Булардын арасынан 701 – эркектер, 186 – кыздар окуш¬¬¬кан. Ошол мезгилде Сүлүктү шаарында көп улуттун өкүлдөрү жашаган. Мисалы, еврей, орус, украин, тажик, өзбек, казак, татар, башкыр, венгер жана башка улут-тар¬дын өкүлдөрү болгон.
  3. The article deals with the development of public educa¬tion in the city of Sulyukta in the 1918-1950-ies. Only 2 percent of the budget was provided for the formation of the Russian Empire in the Turkestan region. In Sulukta, religious institu¬tions were financed by parents. In 1915, 98.5% of local chil¬d¬ren did not attend school. In 1918, the government of Turke¬stan provided 2 million soms for the elimination of the nega¬ti¬vity of children. In the city of Sulukta in the autumn of 1918, the first school was opened for the children of miners. The first teachers of Sulukta was Fatih of Siaudiniu, Zina Safin and Gaisha Agahowa. In 1920, in the town of Sulukta open origi¬nal¬ly cetiri school. In 1922-1923 in the city of Sulukta among the local population the first teacher with higher education was Mairam Kur-banova. In 1923, 887 people were trained in Sulukta, 701 of them-boys, 186-girls. At that time, many diffe¬rent nationalities lived in the city of Sulukta. For example, Jews, Russians, Tatars, Bashkirs, Hungarians and representa¬tives of other nationalities.
Негизги сөздөр
  1. образование, воспитание, любовь к Родине, советская власть, горняки, первый учитель, араб¬ская буква.
  2. билим берүү, тарбия, ата-меке¬нин сүйүү, совет бийлиги, кенчилер, биринчи мугалим, араб тамгасы.
  3. education, upbringing, love of country, the Soviet government, the miners, the first teacher, the Arabic letter.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Эралиев Ысмайыл Сарыбаевич, Баткенский государственный университет, г. Сулюкта, Кыргызская Республика, Сулюктинский региональный институт Абиева Юлдуз Абдумуталовна, Кыргызско-Узбек-ский университет, г.Ош, Кыргызская Республика, Естественно-педагогический факультет, старший преподаватель.
  2. Эралиев Ысмайыл Сарыбаевич, Баткен мамлекеттик университети, Сүлүктү шаары, Кыргыз Республикасы, Сүлүктү аймактык институту. Абиева Юлдуз Абдумуталовна, Кыргыз-Өзбек университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, Табигый-педагогикалык факультети, ага окутуучу.
  3. Ysmayil Eraliev, Batken state university, Sulukta, Kyrgyz Republic, Sulukta regional institute. Yulduz Abieva, Kyrgyz-Uzbek university, Osh, Kyrgyz Republic, Faculty of natural and pedagogical sciences, senior lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • None
  • Цитаталоо
  • Эралиев Ы.С., Абдиева А.М. РАЗВИТИЕ НАРОДНОГО ОБРАЗОВАНИЕ В ГОРОДЕ СУЛЮКТА. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 5. C. 111-113