Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Курбонов А.Д.
  2. Курбонов А.Д.
  3. A.D. Kurbonov
Макаланын аты
  1. СТРАНИЦЫ ИЗ ИСТОРИИ ГОРОДА СУЛЮКТА
  2. СҮЛҮКТҮ ШААРЫНЫН ТАРЫХ БАРАКТАРЫНАН
  3. THE PAGES FROM THE HISTORY OF SULYUKTA
Аннотация
  1. В предлагаемой статье рассмотрена история раз¬ви-тия каменного угольного рудника Сулюкты начиная с IX-X вв. по 1875 гг. В XIX в. при эксплуатации рудника народ-ные массы оказались под двойным гнётом – фео¬дବлов, баев, манапов и других местных угнетателей, с одной сто-роны, и царских сатрапов и русских капита¬листов – с другой. Одним из первых горнопромышленных пред¬прия-тий, открытых на Юго-Западном регионе Кыргызстана были каменноугольные копи Фавицкого, которые находи-лись в Кокин-Сае в 40 км юго-западе Худжанда. В извес-тиях императорского русского геогра¬фического общества под заголовком «открытие камен¬ного угля близ Худжанда сообщалось, обнаружены в верховьях Ходжасай местечке Кокине образцы каменного угля». Анализ и обобщение ар-хив¬ных и других мало¬изученных источников позволили ав-то¬ру также опреде¬лить своё отношение к сущест¬вую¬щей литературе и оценке её значения в освещении ряда кар¬ди-наль¬ных вопросов истории становления и развития про-мыш¬¬ленной культуры в городе Сулюкте. Заслуживают вни¬мания и страницы, где отражен самоотверженный труд рабочих города Сулюкты после завоевания Россий-ским царством.
  2. Сунушталган макалада Сүлүктү кен чыгуучу жай-дын IX-X кылымдардан баштап өнүгүү тарыхына арнал-ган. Аталган кен чыгуучу жайды иштетүүдө жөнөкөй элдер XIX кылымда кош эзилүүгө дуушар болушкан: бир жактан, жергиликтүү бай-манаптардын, экинчи жагы-нан, орус падышалыгынын жөөкөрлөрү жана капита¬лист¬-тери тарабынан. Кыргызстандын түштүк-баты¬шын¬¬да Көкүн-Сайдын Ходжент шаарынын түштүк-ба¬ты¬шынан 40 км аралыгында жайланышкан тоо-кен бай¬лык¬тарын казып алуу өндүрүшүнүн башында бирин¬чилер¬ден болуп Фавицкий болгон. Орустардын импера¬тордук географиялык коомчулук жаңылыктарында “Ходжент шаарынын жанында Кожосай тоолорунда Көкүн-Сайдан алынган таш көмүрдүн үлгүлөрү табыл¬гандыгы тууралуу билдирилген”. Архивдик документ¬терге, аз изилденген бу-лак¬тарга таянып аларга саресеп жана жалпылоо буга чей¬ин изилденген адабияттарга өзүнчө мамиле жасоо м嬬¬-нен Сүлүктү шаарынын өнөр жайынын тарыхынын түשּׁ-төлүшүнүн маанилүүлүгүнө өзгөчө орун берилген. Рос¬сия падышалыгы орногондон кийин айрыкча карапайым элдер-дин күжүрмөн эмгегинин орду жөнүндө кеп козго¬лот.
  3. The article discusses the history of development of stone coal-mine Sulyukta since IX-X centuries to 1875 In the nine-teenth century when life-of-mine masses of the people were under double oppression of feudal lords, beys, Manapov and other local oppressors, on the one hand, and the Royal princes and Russian capitalists on the other. One of the first mining enterprises opened in the South-Western region of Kyrgyzstan was the Favitsky coal mine, which was located in Kokin-Say in 40 km southwest of Khujand. In the news of the Imperial Rus-sian Geographical Society, under the heading "The discovery of coal near Khudzhand was reported, samples of coal were found in the upper reaches of Khodjasay in the town of Kokin." The analysis and generalization of archival and other little-studied sources allowed the author to also determine his attitu¬de to the existing literature and to assess its significance in co¬ve¬ring a number of cardinal issues of the history of the forma¬tion and development of industrial culture in the city of Su¬lyuk¬ta. Noteworthy are also the pages where the selfless labor of the workers of the city of Sulukt is reflected after the conquest by the Russian kingdom.
Негизги сөздөр
  1. рудник, угольные шахты, рудничное поселение, каменный уголь, разработка мес¬трож¬дения, шахтёры, урочище Кокин-Сай, Ходжентский уезд.
  2. кен чыгуучу жай, көмүр шахтасы, кендин жанында жайгашкан калк, таш көмүр, көмүр кен¬дүү жерди иштетүү, шахтёрлор, Көкүн-Сай өзөнү, Ход¬жент уезди.
  3. mine, coal mines, mining settlement, coal, de¬ve¬lopment of the field, the miners, the tract Kokin-Say, Khujand district.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Курбонов Абдикаюм Давлятович, Баткенский государственный университет, г. Кызыл-Кия, Кыргызская Республика, кандидат исторических наук, доцент.
  2. Курбонов Абдикаюм Давлятович, Баткен мамлекеттик университети, Кызыл-Кыя шаары, Кыргыз Республикасы, тарых илимдеринин кандидаты, доцент.
  3. Abdukayum Kurbonov, Batken state university, Kyzyl-Kiya, Kyrgyz Republic, candidate of historical sciences, associate professor.
Pdf версиясы
DOI
  • None
  • Цитаталоо
  • Курбонов А.Д. СТРАНИЦЫ ИЗ ИСТОРИИ ГОРОДА СУЛЮКТА. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 5. C. 81-84