|
|
-
Касымбекова А.Н.
-
Касымбекова А.Н.
-
A.N. Kasymbekova
-
СЛОВА С ГРЕКО-ЛАТИНСКИМИ ЭЛЕМЕНТАМИ В КАЗАХСКОМ ЯЗЫКЕ И ИХ АДАПТАЦИЯ
-
ГРЕК-ЛАТЫН ЭЛЕМЕНТТҮҮ СӨЗДӨР ЖАНА АЛАРДЫН КАЗАК ТИЛИНЕ ИШТЕП ЫҢГАЙЛАШУУСУ
-
WORDS WITH GREEK-LATIN ELEMENTS IN THE KAZAKH LANGUAGE AND THEIR ADAPTATION
-
В статье рассмотрены слова с греко-латинскими элементами в системе казахского языка. Слова рас¬смат¬риваемого этимона являются заимствова¬ниями из русского языка, поэтому определены как опосредо¬ван¬ные заимствования. Даны примеры из лексики из ин¬тер¬на¬ционального словарного фонда языков мира, которые присутствуют и в казахском языке. Отмечено, что боль¬шая часть слов с греко-латинскими элементами вошла в казахский язык в в той форме, в какой они су¬щест¬вуют в русском языке, но определенная их часть подверглась переводу специа¬листами и утверждена Го¬су¬дарственной терминоло¬гической комиссией при Пра¬вительстве РК. Автор пишет, что в казахском язы¬ко¬знании вопрос о латинских и греческих заимствованиях отдельно не ставился. Все слова или термины греко-ла¬тин¬ского происхождения исследователи лексики казах¬ского языка относят и включают к заимствованиям – “кірме сөздер”, а именно к заимствованиям из русского языка. В статье представлены формы адаптации существи¬тельных и прилагательных рассматриваемого этимона, определен характер их функционирования в казахском языке в сравнении с русским языком-донором.
-
Макалада казак тили системасындагы грек-латын элементтүү сөздөр талдоого алынат. Талдоого алынып жаткан этимондогу сөздөр орус тилинен кабыл алын¬ган, ошондуктан аларды кыйыр түрдөгү кабыл алуу деп аныктоого болот. Мисал катары казак тилинде кезде¬шип жүргөн интернационалдык сөздүк фондон алынган лексикалык материал колдонулду. Грек-латын элемент¬түү сөздөрдүн көпчүлүгү казак тилине орус тилиндеги формасында киргендиги жана ошол эле учурда алардын белгилүү бөлүгү адистер тарабынан которулуп, РК Өкмөтүнө караштуу терминологиялык комиссия тара¬бынан бекилгендиги жөнүндө айтылат. Автордун бел¬ги¬лөөсүндө казак тил илиминде латын жана грек тил¬де¬ринен кабыл алуу маселеси буга чейин атайын коюл¬ба¬ган. Чыгыш-теги грек-латын тилдери менен байланыш¬кан баардык сөздөрдү, терминдерди изилдөөчүлөр сөз кабыл алууга киргизишет да, “кірме сөздер” деп атоо ме¬нен аларды орус тили аркылуу кирген сөздөр дешет. Макалада талдоого алынып жат¬кан этимондун зат жана сын атоочтордун ыңгайлаш-тыруу формалары көр¬сөтүлөт, алардын казак тилинде колдонулуш мүнөзү жана милдети орус тили менен салыштыруу аркылуу аныкталат.
-
The article deals with words with Greek-Latin elements in the system of the Kazakh language. The words of the considered etymone are borrowings from the Russian language, therefore they are defined as indirect borrowings. Examples are given from the vocabulary of the international vocabulary fund of world languages, which are present in the Kazakh language. It is noted that most of the words with the Greek-Latin elements entered the Kazakh language in the form in which they exist in the Russian language, but some of them were translated by experts and approved by the State Terminological Commission under the Government of the Republic of Kazakhstan. The author writes that in Kazakh lin¬guistics the question of Latin and Greek borrowing was not separately raised. All the words or terms of Greek-Latin origin, the researchers of the Kazakh language refer to and include in borrowing - “krme szder”, namely, borrowing from the Russian language. The article presents the forms of adaptation of nouns and adjectives of the etymone under consideration, the nature of their functioning in the Kazakh language in comparison with the Russian donor language is defined.
-
греко-латинские элементы, ла¬ти¬низмы, грецизмы, заимствования, калькирование, каль¬¬ки, полукальки, аффиксы, адаптация, лексика, ка¬зах¬ский язык.
-
грек-латын элементтери, лати¬низ쬬дер, грецизмдер, кабыл алуу, калькалоо, калькалар, жарым калькалар, мүчө, ыңгайлаштыруу, лексика, казак тили.
-
Greek-Latin elements, Latin, Greek, borro¬wing, tracing, loan translation, polukalki, affixes, adap¬ta¬tion, vocabulary, Kazakh language.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Касымбекова Алмаш Нысанбековна, Южно-Казахстанская медицинская академия, г.Шымкент, Республика Казахстан.
-
Касымбекова Алмаш Нысанбековна, Түштүк-Казахстан медициналык академиясы,
Шымкент шаары, Казахстан Республикасы.
-
Almash Kasymbekova, South Kazakhstan
Medical Academy, Shymkent, Republic of
Kazakhstan.
Касымбекова А.Н. СЛОВА С ГРЕКО-ЛАТИНСКИМИ ЭЛЕМЕНТАМИ В КАЗАХСКОМ ЯЗЫКЕ И ИХ АДАПТАЦИЯ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 6. C. 162-166
|
