Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Кулбаракова З.А.
  2. Кулбаракова З.А.
  3. Z.A. Kulbarakova
Макаланын аты
  1. СИНХРОННЫЕ И ДИАХРОННЫЕ АСПЕКТЫ ТОТЕМНЫХ ЗНАКОВ ДИКИХ ЖИВОТНЫХ В ЭПОСЕ «МАНАС»
  2. «МАНАС» ЭПОСУНДАГЫ ЖАПАЙЫ ЖАНЫБАРЛАРДЫН ТОТЕМДИК БЕЛГИЛЕРИ – СИНХРОНДУК ЖАНА ДИАХРОНДУК АБАЛЫ
  3. THE SYNCHRONOUS AND DIACHRONIC ASPECTS OF THE TOTEM SIGNS OF WILD ANIMALS IN THE EPIC «MANAS»
Аннотация
  1. В эпосе «Манас» имеется целая система животных имеющих тотемные знаки и элементы. В эпосе тотемизм оставив первобытное общество прошел через эволю¬цион-ный путь и формировался в новую форму. Исследование и ана¬ли¬з тотемных элементов способст¬вует генетически распознать цивилизацию кочевников и материально-ду¬хов-ный мир кыргызов. Особенно в эпосе «Манас» дикие жи-вот¬ные играют худо¬жест¬венную роль, но каждый из них имеет глубокую мифопоэтическую среду. В этой среде имеется структур¬ная форма, начиная с архетипической модели до сегод¬няш¬него социо-этнографических отслоен-ных пластов. В эпосе и вне текста насколько изображен уровень структурной формы? Давайте посмотрим син-хрон¬ные и диахронные аспекты тотемных знаков диких животных в эпосе «Манас».
  2. «Манас» эпосунан тотемизмдин элементтерин алып жүргөн жаныбарларды жана тотемдик белгилерди кө-рүү¬¬гө болот. Алар албетте уруучулук коомдун тарыхый мезгилин калтырып эволюциялык өзгөрүүгө учурап жаӊы форманы алышкан. Изилдөө жана аларга анализ жасоо көч¬мөн элдердин, анын ичинде кыргыз элинин руханий дөө-лө¬түн тамырдан баштап аӊдап билүүгө жардам берет. Биз маани бербеген жана аз көрүнгөн тотемдик белгиле-ри¬нин, айрыкча жаныбарлардын руханий мада¬ният¬та ал-ган орду кеӊ. Айрыкча жапайы жаныбарлар «Манас» эпо-сун¬да көбүрөөк көркөм функцияны аткарганы менен ар бирөөнүн мифопоэтикалык чөйрөсү терең. Архетиптик мо¬делинен тарта бүгүнкү күндөгү социо-этнографиялык мүнөзгө чейин катмарланган пласты байкоого болот. Алар¬дын эпосто алган орду жана андан сырт чөйрөдө кан¬чалык даражада? Аны синхрондук жана диахрондук аспектиден карап кѳрѳлү.
  3. In the epic «Manas» has a whole system of animals of available totem’s signs and elements. The study and analysis of totem signs in the epic oral and written sources will help us to learn richness of the spiritual root, consciously. The world’s first public recognition of Totemizm is gradually changing the shape of the ethnographic values. Obviously, this is a natural phenomenon and even more interesting is the artistic revival of the background culture of marriage. Especially in the epic "Manas" wild animals play an important role, but each of them has a deep mythological environment. In this environment, there is a structural form from the archetypal model to today's socio-ethnographic exfoliated layers. In the epic and outside the text, how much is the level of the structural form depicted? Let’s look at the synchronous and diachronic aspects of the totem signs of wild animals in the epic «Manas».
Негизги сөздөр
  1. дикие животные, тигр, пантера, волк, тотемные знаки, синхронное состоя¬ние, диахронное состоя¬ние, художественная функция
  2. жапайы жаныбарлар, жолборс, ка¬бы¬лан, бѳрү, тотемдик белгилер, синхрондук абалы, диа¬хрон¬дук абал, кѳркѳм функциясы.
  3. wild animals, tiger, panther, wolf, totem sings, synchronous aspect, diachronic aspect, artistic role.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Кулбаракова Зарина Анарбековна, Национальная Академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, Институт языка и литературы имени Ч.Айтматова, научный сотрудник.
  2. Кулбаракова Зарина Анарбековна, Кыргыз Республикасынын Улуттук Илимдер Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, «Ч.Айтматов атындагы Тил жана адабият» Институту, илимий кызматкер.
  3. Zarina Kulbarakova, National Academy of sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, Institute of language and literature by name of Ch.Aitmatov, researcher.
Pdf версиясы
DOI
  • None
  • Цитаталоо
  • Кулбаракова З.А. СИНХРОННЫЕ И ДИАХРОННЫЕ АСПЕКТЫ ТОТЕМНЫХ ЗНАКОВ ДИКИХ ЖИВОТНЫХ В ЭПОСЕ «МАНАС». Известия ВУЗов Кыргызстана. 2018. №. 3. C. 166-171