|
|
-
Саякбаева А.А., Мукамбаева И.Б., Мукамбаев Н.Ж.
-
Саякбаева А.А., Мукамбаева И.Б., Мукамбаев Н.Ж.
-
A. Saiakbaeva, I. Mukambaeva, N. Mukambaev
-
НЕКОТОРЫЕ МЕТОДИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ РАЗВИТИЯ АГРАРНОГО СЕКТОРА КЫРГЫЗСТАНА
-
КЫРГЫЗСТАНДЫН АЙЫЛ ЧАРБА СЕКТОРУН ӨНҮКТҮРҮҮНҮН КЭЭ БИР МЕТОДИКАЛЫК АСПЕКТИЛЕРИ
-
SOME METHODOLOGICAL ASPECTS OF THE DEVELOPMENT OF THE AGRICULTURAL SECTOR OF KYRGYZSTAN
-
Целью данной работы является определение подхода и
выбор показателей, характеризующих процессы функционирования аграрного сектора, которые обусловливают социальноэкономическое развитие Кыргызстана. Наш подход к этому
отбору основан на практике использования триединой концепции устойчивого развития, которая охватывает единство
социальных, экономических и экологических аспектов аграрного сектора. Отсюда, отбираемые показатели должны характеризовать такие сферы как: социум, экономику и охрану окружающей среды. На основании проведенного анализа мы
рекомендовали шесть показателей, а именно: среднедушевые
доходы домашних хозяйств КР и коэффициент Джинни; валовой выпуск продукции агросектора и экспорт аграрной продукции; пестициды, используемые в сельском хозяйстве и площадь лесовосстановления. Данные показатели характеризуют
аграрный сектор с социальной, экономической и экологической
стороны, используя их в дальнейшем можно рассчитать интегральный индекс социально-экономического развития страны.
-
Аталган макаланын максаты – Кыргызстандын социалдык-экономикалык өнүгүүсүн негиздеп турган айыл чарба секторунун иштөө процесстерин мүнөздөгөн ыкмасын аныктоо
жана көрсөткүчтөрдү тандоо болуп саналат. Биз бул максатты ишке ашырууда айыл чарба секторунун социалдык, экономикалык жана экологиялык аспектилеринин биримдигин камтыган туруктуу өнүгүүнүн үчилтик концепциясын колдонуу
практикасына багытталган ыкманы тандаганбыз. Демек,
тандалган индикаторлор коом, экономика жана айлана-чөйрөнү коргоо сыяктуу тармактарды мүнөздөшү керек. Талдоолордун негизинде биз алты көрсөткүчтү сунуш кылдык, атап
айтканда: Кыргыз Республикасындагы үй чарбаларынын жан
башына орточо кирешеси жана Джинни коэффициенти; айыл
чарба секторунун дүң продукциясы жана айыл чарба продукциясынын экспорту; айыл чарбасында колдонулган пестициддер, токойду калыбына келтирүүчү аймак. Бул көрсөткүчтөр айыл чарба секторун социалдык, экономикалык жана экологиялык аспектилерден мүнөздөйт, аларды колдонуу менен
келечекте өлкөнүн социалдык-экономикалык өнүгүүсүнүн интегралдык индексин эсептөөгө болот.
-
The purpose of this work is to determine the approach and
select indicators that characterize the processes of functioning of
the agricultural sector, which define the socio-economic development of Kyrgyzstan. Our approach to this selection is based on the
practice of using the triune concept of sustainable development,
which embraces the unity of the social, economic, and environmental aspects of the agricultural sector. Hence, the selected indicators should characterize such areas as: society, economy, and environmental protection. Based on the analysis, we recommended six indicators, namely: average per capita income of households in the Kyrgyz Republic and the Ginni coefficient; gross output of the agricultural sector and export of agricultural products; pesticides used
in agriculture and reforestation area. These indicators characterize
the agricultural sector from the social, economic and environmental
aspects, using them in the future it is possible to calculate the integral index of the country’s socio-economic development.
-
аграрный сектор, сельское хозяйство, крестьянско-фермерские хозяйства, личные подсобные хозяйство, устойчивое развитие, триединая концепция, бедность, занятость, коэффициент Джинни.
-
агрардык сектор, айыл чарба, дыйкан чарба, калк, жеке көмөкчү чарбалар, туруктуу өнүгүү, үчилтик концепциясы, жакырчылык, жумуштуулук, Джинни коэффициенти.
-
agricultural sector, agriculture, peasant farms, personal subsidiary farms, sustainable development, triune concept, poverty, employment, Ginny coefficient.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Саякбаева Айганыш Апышевна, Кыргызский
национальный университет им. Ж.Баласагына,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор
экономических наук, профессор.
Мукамбаева Ирина Борисовна, Кыргызский
национальный университет им. Ж.Баласагына,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор
экономических наук доцент.
Мукамбаев Нурбек Жээмбаевич, Кыргызский
национальный университет им. Ж.Баласагына,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
физико-математических наук, доцент.
-
Саякбаева Айганыш Апышевна, Ж. Баласагын
атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, экономика
илимдеринин доктору, профессор.
Мукамбаева Ирина Борисовна, Ж.Баласагын
атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, экономика
илимдеринин доктору, доцент.
Мукамбаев Нурбек Жээмбаевич, Ж.Баласагын
атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, физика жана
математика илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Aiganysh Saiakbaeva, Kyrgyz National University
named after Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz
Republic, doctor of economic sciences, professor.
Irina Mukambaeva, Kyrgyz National University named
after Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic,
doctor of economic sciences, associate professor.
Nurbek Mukambaev, Kyrgyz National University
named after Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz
Republic, candidate of physical and mathematical
sciences, associate professor.
10.26104/NNTIK.2023.43.36.025
Саякбаева А.А., Мукамбаева И.Б., Мукамбаев Н.Ж. НЕКОТОРЫЕ МЕТОДИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ РАЗВИТИЯ АГРАРНОГО СЕКТОРА КЫРГЫЗСТАНА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 8. C. 127-131
|
