Научный журнал Кыргызстана

Ботоканова Г.Т.
Ботоканова Г.Т.
G. Botokanova

ТВОРЧЕСТВО МОЛДО КЫЛЫЧА В ТРУДАХ АКАДЕМИКА АСЫЛБЕКА АЛТМЫШБАЕВА
АКАДЕМИК АСЫЛБЕК АЛТМЫШБАЕВДИН ЭМГЕКТЕРИНДЕГИ МОЛДО КЫЛЫЧТЫН ЧЫГАРМАЧЫЛЫГЫ
WRITINGS OF MOLDO KYLYCH IN THE WORKS OF AN ACADEMIC SCIENTIST ASYLKAN ALTMYSHBAYEV

В статье рассматривается становление историко-философской науки в Кыргызстане, отмечается, что одним из первых представителей профессиональной философии в республике был известный философ – ученый Асылбек. Алтмышбаев, деятельность которого была тесно связана с социальнополитическими, идеологическими событиями, когда философия должна была обслуживать интересы и взгляды только одной партии. Обосновывается мысль о том, что деятельность любого ученого, философа подвергалась жесткой идеологической цензуре, практически узаконенным было неукоснительное следование «марксистско-ленинской методологии». Отмечается роль академика в становлении философской науки Кыргызстана, в исследовании общественно-философской мысли кыргызов XIX - нач. ХХ вв. и, что труды ученого занимают достойное место в драматической истории Кыргызстана. Особое внимание уделено творчеству Молдо Кылыча в трудах Асылбека Алтмышбаева.
Макалада Кыргызстанда тарыхый-философиялык илимдин калыптанышы каралат, философия бир гана партиянын кызыкчылыгына жана көз карашына кызмат кылышы шарт болгон мезгилге, ишмердүүлүгү соцалдык-саясий, идеологиялык окуяларга тыгыз байланышкан, республикадагы профессионалдык философиянын алгачкы өкүлдөрүнүн бири белгилүү философ-окумуштуу Асылбек Алтымышбаев экендиги белгиленет. Ар бир окумуштуу, философтун ишмердүүлүгү катаал идеологиялык цензураны, «марксисттик-лениндик методологияны» кармануусу дээрлик мыйзамдашкандыгы жөнүндөгү ой менен негизделет. Академиктин Кыргызстанда философия илиминин калыптанышындагы, XIX кылмдын - XX кылымдын башындагы кыргыз элинин коомдук-философиялык ой-пикирин изилдөөдөгү ролу белгиленген, ошону менен окумуштуунун эмгектери Кыргызстандын драмалык тарыхында татыктуу орунду ээлегени чагылдырат. Асылбек Алтмышбаевдин эмгектериндеги Молдо Кылычтын чыгармачылыгына өзгөчө көңүл бурулат.
The article discusses the formation of historical and philosophical science in Kyrgyzstan. It is noted that one of the first representatives of the professional philosophical science in the Kyrgyz Republic was a famous philosopher Asylbek Altmyshbaev, whose activities were connected with socio-political and ideological events of that time, when the philosophy was supposed to serve the interests and views of only one party. There is an idea substantiated that works of any philosopher was subjected to a strict ideological censorship, with the adherence to the «Marxist-Leninist methodology» being practically legalised. The role of the academician in the formation of philosophical science in Kyrgyzstan, in the study of the socio-philosophical thought of the Kyrgyz people in the XIXth - early XXth century is noted, and that the scientist’s works occupy a worthy place in the dramatic history of Kyrgyzstan. Particular attention is made to the writings of Moldo Kylych in the academic works of A. Altmyshbaev.

профессиональная философия, идеология, политика, цензура, методология, тоталитаризм.
профессионалдык философия, идеология, саясат, цензура, методология, тоталитаризм.
professional philosophy, ideology, politics, censorship, methodology, totalitarianism.

Ботоканова Гульнара Топчуевна, Бишкекский государственный университет им. К.Карасаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор философских наук, и.о. профессора.
Ботоканова Гульнара Топчуевна, К.Карасаев атындагы Бишкек мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, философия илимдеринин доктору, профессордун милдетин аткаруучу.
Gulnara Botokanova, Bishkek State University named after K.Karasaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of philosophical sciences, acting professor.

Жүктөө

10.26104/NNTIK.2023.35.43.039

Жаңы саны

2024, №: 3

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Журналдар

Байланышуу