Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Маруфий А.Т., Турдажиева Э.Н., Алиева А.П.
  2. Маруфий А.Т., Турдажиева Э.Н., Алиева А.П.
  3. А. Marufi, E. Turdazhieva, A. Alieva
Макаланын аты
  1. АЛГОРИТМ РАСЧЕТА КОНЕЧНОЙ БАЛКИ НА ДВУХПАРАМЕТРИЧЕСКОМ УПРУГОМ ОСНОВАНИИ С УЧЕТОМ УСЛОВИЙ БЛИЗКИХ К ЕЕ РЕАЛЬНОЙ РАБОТЕ
  2. РЕАЛДУУ ИШТӨӨСҮНӨ ЖАКЫН ШАРТТАРДЫ ЭСКЕ АЛУУ МЕНЕН ЭКИ ПАРАМЕТРДҮҮ СЕРПИЛГИЧТҮҮ НЕГИЗДЕ АКЫРКЫ УСТУНДУ ЭСЕПТӨӨ АЛГОРИТМИ
  3. ALGORITHM FOR CALCULATION OF A FINITE BEAM ON A TWO-PARAMETER ELASTIC FOUNDATION TAKING INTO ACCOUNT CONDITIONS CLOSE TO ITS REAL OPERATION
Аннотация
  1. В данной статье разработан алгоритм расчета конечной балки на двухпараметрическом упругом основании с учетом неполного контакта балки с деформируемым основанием. Существуют несколько моделей упругого основания. В статье выбрана двухпараметрическая модель, которая учитывает распределяющую способность грунтового основания, включая параметры модели упругого основания и неполного контакта конечной балки с основанием в исходное дифференциальное уравнение изгиба. Получен новый класс обыкновенного дифференциального уравнения, который представляет большой математический интерес. Принятая в статье расчетная схема используется при проектировании ленточных фундаментов зданий и сооружений на просадочных грунтах или прохождении всевозможных инженерных коммуникаций под фундаментами. Алгоритм расчета конечной балки на двухпараметрическом упругом основании с учетом вышеперечисленных факторов составлен методом конечных разностей, который является наиболее доступным для широкого класса инженеров. Суть данного метода заключается в преобразовании изходного обыкновенного диффенциального уравнения четвертого порядка к системе алгебраических уравнений количество которых равно числу точек разбиения.
  2. Бул макалада устундун деформациялануучу негиз менен толук эмес байланышын эске алуу менен эки параметрдүү серпилгичтүү негизде акыркы устунду эсептөө алгоритми иштелип чыккан. Серпилгичтүү негиздин бир нече моделдери бар. Макалада серпилгичтүү негиз моделинин параметрлерин жана акыркы устундун негиз менен толук эмес байланышын жана кадимки дифференциалдын жаңы классын камтыган негиздин бөлүштүрүү жөндөмдүүлүгүн эске алган эки параметрдүү модель тандалган, теңдеме баштапкы дифференциалдык ийилүүчү теңдемеде алынат. Натыйжадагы дифференциалдык теңдеме чоң математикалык кызыгууну туудурат. Макалада каралган долбоорлоо схемасы чөккөн топурактагы имараттар жана курулмалар үчүн тилкелүү пайдубалдарды долбоорлоодо же пайдубалдын астынан ар кандай инженердик коммуникацияларды өткөрүүдө колдонулат. Жогорудагы факторлорду эске алуу менен эки параметрдүү серпилгичүү негизде акыркы устунду эсептөө алгоритми инженерлердин кеңири катмары үчүн эң жеткиликтүү болгон чектүү айырмачылык методу менен түзүлгөн. Бул методдун маңызы төртүнчү даражадагы баштапкы кадимки дифференциалдык теңдемени саны бөлүү чекиттеринин санына барабар болгон алгебралык теңдемелер системасына айландыруу болуп саналат.
  3. In this article, an algorithm for calculating the final beam on a two-parameter elastic foundation is developed, taking into account the incomplete contact of the beam with the deformable foundation. There are several models of elastic foundation. In the article, a two-parameter model is chosen that takes into account the distributing ability of the soil foundation, including the parameters of the elastic foundation model and the incomplete contact of the final beam with the foundation, a new class of ordinary differential equation is obtained in the original differential bending equation. The resulting differential equation is of great mathematical interest. The design scheme printed in the article is used in the design of strip foundations for buildings and structures on subsiding soils or the passage of various engineering communications under the foundation. The algorithm for calculating the final beam on a two-parameter elastic foundation, taking into account the above factors, was compiled by the finite difference method, which is the most accessible for a wide class of engineers. The essence of this method is to transform the original fourth-order ordinary differential equation to a system of algebraic equations, the number of which is equal to the number of partition points.
Негизги сөздөр
  1. балка, алгоритм, упругое основание, неполный контакт, конечные разности, изгиб, прогиб, производные, двухпараметрической модель, ленточный фундамент, просадочный грунт, инженерные коммуникации.
  2. устун, алгоритм, ийкемдүү фундамент, толук эмес контакт, чектүү айырмачылыктар, ийилүү, четтөө, туундулар, эки параметрдүү модель, тилкелүү фундамент, чөгүүчү топурак, коммуналдык кызматтар.
  3. beam, algorithm, elastic foundation, incomplete contact, finite differences, bending, deflection, derivatives, two-parameter model, strip foundation, subsidence soil, engineering communications.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Маруфий Адильжан Таджимухаммедович, Ошский технологический университет имени М.М. Адышева, г. Ош, Кыргызская Республика, доктор технических наук, профессор. Турдажиева Эльнура Номановна, Ошский технологический университет имени М.М. Адышева, г. Ош, КР, аспирант. Алиева Анара Полотовна, Ошский технологический университет имени М.М. Адышева, г. Ош, Кыргызская Республика, аспирант.
  2. Маруфий Адилжан Таджимухаммедович, М.М.Адышев атындагы Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, техника илимдеринин доктору, профессор. Турдажиева Эльнура Номановна, М.М. Адышев атындагы Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант. Алиева Анара Полотовна, М.М.Адышев атындагы Ош технологиялык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
  3. Adilzhan Marufi, Osh Technological University by name of M. Adyshev, Osh, Kyrgyz Republic, doctor of technical sciences, professor. Elnura Turdazhieva, Osh Technological University by name of M. Adyshev, Osh, Kyrgyz Republic, postgraduate student. Anara Alieva, Osh Technological University by name of M. Adyshev, Osh, KR, postgraduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2022.20.95.011
  • Цитаталоо
  • Маруфий А.Т., Турдажиева Э.Н., Алиева А.П. АЛГОРИТМ РАСЧЕТА КОНЕЧНОЙ БАЛКИ НА ДВУХПАРАМЕТРИЧЕСКОМ УПРУГОМ ОСНОВАНИИ С УЧЕТОМ УСЛОВИЙ БЛИЗКИХ К ЕЕ РЕАЛЬНОЙ РАБОТЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 2. C. 39-43