|
|
-
Муратбекова Э.К., Долаз М.
-
Муратбекова Э.К., Долаз М.
-
E. Muratbekova, M. Dolaz
-
ЭКСТРАКЦИЯ КРАСИТЕЛЕЙ ИЗ ЯГОД, ВЫРАЩИВАЕМЫХ В КЫРГЫЗСТАНЕ И ОКРАСКА ШЕРСТЯНЫХ ВОЛОКОН НА ИХ ОСНОВЕ
-
КЫРГЫЗСТАНДА ӨСТҮРҮЛГӨН МӨМӨ-ЖЕМИШТЕРДЕН БОЁКТОРДУ АЛУУ ЖАНА АЛАРДЫН НЕГИЗИНДЕ ЖҮН БУЛАСЫН БОЁО
-
EXTRACTION OF DYES FROM BERRIES GROWING IN KYRGYZSTAN AND DYEING OF WOOL FIBERS ON THEIR BASIS
-
В статье рассмотрено получение естественной краски
из плодов растений (сумак, клубника, малина), созревших в
природных условиях Кыргызстана. Была поставлена цель –
получить безвредные для здоровья человека краски с применением плодов естественных растений вместо химических красок, используемых в текстильном производстве. Также некоторые растения после созревания сгнивают, если они не использованы. Использование таких растений создает возможности для развития промышленности и получения экономической выгоды. С помощью экстракта, полученного из сумака, клубники, малины за 90 минут при температуре 90°С в
водном растворе, были окрашены волокна шерсти и хлопка
непосредственно. Цветовые анализы окрашенной шерсти определены по системе цветов CIE L * a * b * с применением аппарата ColorTec-PCM. Были определены общие антоцианины,
придающие основной красный цвет сумаку, малине, клубнике
до окрашивания и после окрашивания с помощью дифференциального метода рН при комнатной температуре с примененем спектрофотометра
-
Макалада Кыргызстанда табигый шартта өсүп жетилген өсүмдүктөрдүн мөмөлөрүнөн (сумак, кулпунай, малина) табигый боёк алуу каралды. Табигый өсүмдүктөрдүн мөмөсүн колдонуу менен текстилде колдонулган химиялык боёктордун ордуна, адам ден соолугуна зыян бербеген боёкторду
алуу максат кылынды. Ошондой эле кээ бир өсүмдүктөр өсүп
жетилгенден кийин колдонулбай чирип жок болуп кетүүдө. Ал
эми аларды колдонуу, өнөр жайды өнүктүрүү жана экономикалык жактан пайда алуу мүмкүнчүлүгүн жаратат. Суу
эритмесинде сумак, кулпунай, малинадан 90оС-де 90 мүнөттө
алынган экстракт менен жүн, пахта буласы түздөнтүз боёо
ыкмасы менен боёлду. Боёлгон булалардын түс анализдери
ColorTec-PCM аппаратында CIE L * a * b * түстөр тутуму
менен аныкталды. Сумак, малина, кулпунайдагы негизги кызыл түстү берген жалпы антоцианиндер боёого чейин жана
боёодон кийин рН дифференциалдуу ыкма менен бөлмө температурасында спектрофотометрдин жардамында аныкталды.
-
The article considers deriving of natural dye from berries
such as sumach, strawberries and raspberries ripened in the natural conditions of Kyrgyzstan. The goal was to obtain paints harmless to human health using fruits of plants instead of chemical
paints used in textile production. Some plants rot after ripening if
they are unused. The use of such plants creates opportunities for
the development of industry and obtaining economic benefit. Wool
and cotton fibers were dyed by an extract derived from sumach,
strawberries and raspberries within 90 minutes at a temperature of
90° C in a water solution both directly. Color analyses of dyed
wool have been determined by the color system CIE L * a * b * by
ColorTec-PCM apparatus. Common anthocyanins which give the
main red color to sumach, strawberries and raspberries before coloring and after coloring using a differentiated pH method at a
room temperature were determined using a spectrophotometer
-
сумак, малина, клубника, естественное окрашивание, волокна, антоцианин, экстракт
-
сумак, малина, кулпунай, табигый боёо, була, антоцианин, экстракт.
-
sumach, strawberries, raspberries, natural dyeing, fiber, anthocyanin, extract.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Муратбекова Элдина Кубатбековна, КыргызскоТурецкий университет «Манас», г.Бишкек,
Кыргызская Республика, магистрант.
Долаз Мустафа, Кыргызско-Турецкий университет
«Манас», г.Бишкек, Кыргызская Республика,
пофессор.
-
Муратбекова Элдина Кубатбековна, «Манас»
Кыргыз-Түрк университети, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, магистрант.
Долаз Мустафа, «Манас» Кыргыз-Түрк
университети, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, профессор.
-
Eldina Muratbekova, Kyrgyz-Turkish University
«Manas», Bishkek, Kyrgyz Republic, undergraduate
student.
Мustafa Dolaz, Kyrgyz-Turkish University «Manas»,
Bishkek, Kyrgyz Republic, professor.
DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
Муратбекова Э.К., Долаз М. ЭКСТРАКЦИЯ КРАСИТЕЛЕЙ ИЗ ЯГОД, ВЫРАЩИВАЕМЫХ В КЫРГЫЗСТАНЕ И ОКРАСКА ШЕРСТЯНЫХ ВОЛОКОН НА ИХ ОСНОВЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2021. №. 9. C. 35-40
|
