|
|
-
Адылова Э.С., Ташполотов Ы., Омурбекова Г.К.
-
Адылова Э.С., Ташполотов Ы., Омурбекова Г.К.
-
E. Adylova, Y. Tashpolotov, G. Omurbekova
-
ОПРЕДЕЛЕНИЕ КОЛИЧЕСТВА ИСПАРЕНИЯ ВОДЫ НА ПОВЕРХНОСТИ ТОКТОГУЛЬСКОГО ВОДОХРАНИЛИЩА КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
-
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ТОКТОГУЛ СУУ САКТАГЫЧЫНДАГЫ СУУНУН ҮСТҮНКҮ БЕТИНДЕГИ БУУЛАНУУНУН САНЫН АНЫКТОО
-
DETERMINATION OF THE AMOUNT OF EVAPORATION FROM THE WATER SURFACE OF THE TOKTOGUL RESERVOIR OF THE KYRGYZ REPUBLIC
-
В данной научной статье проведено исследование количества испарений поверхностных вод Токтогульского водохранилища в Кыргызской Республике. Наибольшие успехи достигнуты в изучении основных элементов водного баланса крупных
водохранилищ: притока, осадков, стока и испарения для конкретных водохранилищ. На основании использования непосредственных данных наблюдений за стоком и осадками, а также
различных расчетных методик при определении испарения и
ряда других элементов, рассчитаны водные балансы отдельных крупных водохранилищ СССР как за многолетний период,
так и за конкретные годы. Результаты исследования показывают, что количество испарений варьируется в зависимости
от сезона. Испарение увеличивается, когда температура воздуха достигает максимума в летние месяцы. Зимой испарение
уменьшается по мере снижения температуры воздуха. Испарение с поверхности Токтогульской водохранилищы в летнее
время может достигать значительных величин и существенно
влиять на водохозяйственный баланс Токтогульской ГЭС и является одним из основных элементов расходной части их водного баланса.
-
Бул илимий макалада Кыргыз Республикасындагы Токтогул суу сактагычынын суунун үстүңкү бетиндеги сууларынын
бууланышынын санына изилдөө жүргүзүлгөн. Ири суу сактагычтардагы суунун балансынын негизги элементтери: суу сактагычка агып кирген сууну, жаан-чачындарды, агындыларды
жана бууланууну изилдөөдө эң чоң ийгиликтерге жетишилди.
Агындыларга жана жаан-чачындарга байкоо жүргүзүүнүн
түздөн-түз маалыматтарын, ошондой эле бууланууну жана
башка бир катар элементтерди аныктоодо ар кандай эсептөө
методикаларын пайдалануунун негизинде СССРдин айрым ири
суу сактагычтарындагы суунун баланстары көп жылдык мезгил үчүн, ошондой эле конкреттүү жылдар үчүн эсептелген.
Изилдөөнүн жыйынтыгы көрсөткөндөй, буулануунун саны
мезгилге жараша өзгөрүп турат. Жай айларында абанын температурасы эң жогорку деңгээлге жеткенде, буулануу жогорулайт. Кыш мезгилинде буулануу төмөндөйт, анткени абанын
температурасы төмөндөйт Мына ошондуктан жай мезгилинде Кыргыз Республикасындагы Токтогул суу сактагычында
суунун буулануусунун чоңдугу кыйла чоң мааниге жетүүсү
жана Токтогул ГЭСинин суу чарба балансына олуттуу таасирин тийгизиши мүмкүн деп божомолдоого болот.
-
In this scientific article, a study was conducted on the amount
of evaporation of surface waters of the Toktogul reservoir in the Kyrgyz Republic. The greatest success has been achieved in studying
the main elements of the water balance of large reservoirs: inflow,
precipitation, runoff and evaporation for specific reservoirs. Based
on the use of direct data from observations of runoff and precipitation, as well as various calculation methods for determining evaporation and a number of other elements, the water balances of individual large reservoirs of the USSR were calculated both over a multiyear period and for specific years. The results of the study show that
the amount of evaporation varies depending on the season. Evaporation increases when the air temperature peaks in the summer
months. In winter, evaporation decreases as the air temperature
decreases. Evaporation from the surface of the Toktogul reservoir in
the summer can reach significant values and significantly affect the
water management balance of the Toktogul HPP and is one of the
main elements of the expenditure part of their water balance.
-
испарение, температура, водные ресурсы, эксплуатация, водный баланс.
-
буулануу, температура, суу ресурстары, эксплуатациялоо, суу балансы.
-
evaporation, temperature, water resources, exploitation, water balance
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Адылова Эльмира Садыкжановна, КыргызскоУзбекский Международный университет имени
Б.Сыдыкова, г.Ош, КР, преподаватель.
Ташполотов Ысламидин, Ошский государственный
университети, г.Ош, Кыргызская Республика,
доктор физико-математических наук, профессор.
Омурбекова Гулзат Кочкорбаевна, КыргызскоУзбекский Международный университет имени
Б.Сыдыкова, г.Ош, Кыргызская Республика,
кандидат технических наук, профессор.
-
Адылова Эльмира Садыкжановна, Б.Сыдыков
атындагы Кыргыз-Өзбек Эл аралык
университети, Ош шаары, КР, окутуучу.
Ташполотов Ысламидин, Ош мамлекеттик
университети, Ош шаары, КР, физика жана
математика илимдеринин доктору, профессор.
Өмүрбекова Гүлзат Кочкорбаевна, Б.Сыдыков
атындагы Кыргыз-Өзбек Эл аралык
университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы,
техника илимдеринин кандидаты, профессор.
-
Elmira Adylova, Kyrgyz-Uzbek International
University named after B. Sydykov, Osh,
Kyrgyz Republic, lecturer.
Yslamidin Tashpolotov, Osh State University,
Osh, Kyrgyz Republic, doctor of physical and
mathematical sciences, professor.
Gulzat Omurbekova, Kyrgyz-Uzbek
International University named after
B. Sydykov, Osh, Kyrgyz Republic,
candidate of technical sciences, professor.
10.26104/NNTIK.2023.72.53.003
Адылова Э.С., Ташполотов Ы., Омурбекова Г.К. ОПРЕДЕЛЕНИЕ КОЛИЧЕСТВА ИСПАРЕНИЯ ВОДЫ НА ПОВЕРХНОСТИ ТОКТОГУЛЬСКОГО ВОДОХРАНИЛИЩА КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 9. C. 15-18
|
