Жаңы саны

2024, №: 3

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Ибраимова Дж.Дж.
  2. Ибраимова Дж.Дж.
  3. Dzh. Ibraimova
Макаланын аты
  1. РОЛЬ ДЕМОГРАФИЧЕСКИХ ФАКТОРОВ В ЗАБОЛЕВАЕМОСТИ И СМЕРТНОСТИ ПРИ ЗЛОКАЧЕСТВЕННЫХ НОВООБРАЗОВАНИЯХ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ
  2. КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ ЗАЛАЛДУУ ШИШИКТЕРДИН ООРУСУНУН ЖАНА ӨЛҮМҮНҮН ДЕМОГРАФИЯЛЫК ФАКТОРЛОРУНУН РОЛУ
  3. ROLE OF DEMOGRAPHIC FACTORS IN MORBIDITY AND MORTALITY IN MALIGNANCIES IN THE KYRGYZ REPUBLIC
Аннотация
  1. Онкологические заболевания остаются одной из самых актуальных проблем современной медицины. Рост заболеваемости рака связан с демографическими процессами и связанным с ними естественным старением населения. Число онкологических больных неуклонно растет в результате демографического старения, проявляющегося в увеличении доли пожилых людей, т.е. тех возрастных групп, которые в наибольшей степени подвержены риску возникновения онкологического заболевания. По республике увеличивается доля пожилых людей, которые в наибольшей степени подвержены риску возникновения онкологического заболевания. Наибольший прирост населения приходился на возрастную группу 60-64 лет на +108,7%, 65 лет и старше на +56,7% и 55-59 лет на +39,0%. Высокие показатели онкологической заболеваемости, особенно в последние годы, встречаются преимущественно среди женского пола. В структуре заболеваемости преобладает рак желудка, молочной железы, легкого и шейки матки. Для смертности от злокачественных новообразований характерна стойкая тенденция к снижению, с преобладанием у лиц мужского пола. В структуре смертности ведущие места в разные годы занимали рак желудка, легкого, молочной железы и шейки матки. Наибольшая частота случаев смертности приходится на возрастные группы от 50 лет и старше. Необходимы комплексные программы по борьбе со злокачественными новообразованиями, направленные на раннюю диагностику и профилактику онкологических заболеваний.
  2. Онкологиялык оорулар азыркы медицинанын эң актуалдуу көйгөйлөрүнүн бири бойдон калууда. Рак оорусунун көбөйүшү демографиялык процесстерге жана ага байланыштуу калктын табигый картаюусуна байланыштуу. Онкологиялык оорулуулардын саны улгайган адамдардын, б.а. онкологиялык оорунун пайда болуу тобокелдигине көбүрөөк дуушар болгон жашы өткөн курактагы топтордун үлүшүнүн жогорулашы, демографиялык карылыктын натыйжасында туруктуу өсүүдө. Республика боюнча залалдуу шишик оорусуна көбүрөөк чалдыгуу коркунучу бар улгайган адамдардын үлүшү көбөйүүдө. Калк арасында залалдуу шишик ооруларынын эң көп өсүшү 60-64 жаш курактагылар арасында +108,7%га, 65 жаштан жогоркулар +56,7%га жана 55-59 жаштан +39,0%га өскөн. Айрыкча акыркы жылдары залалдуу шишик оорусунун жогорку көрсөткүчү аялдар арасында басымдуулук кылат. Оорулуулардын структурасында ашказан, эмчек, өпкө жана жатын моюнчасынын рагы басымдуулук кылат. Эркектердин арасында залалдуу шишиктерден болгон өлүм көрсөткүчү туруктуу төмөндөө тенденциясы менен мүнөздөлөт. Бардык жылдардын маалыматтарына караганда, өлүм көрсөткүчүнүн структурасы боюнча алдыңкы орундарды ашказан, өпкө, эмчек жана жатын моюнчасынын залалдуу шишик оорулары ээлеген. Көбүнчө, өлүмдүн эң жогорку көрсөткүчү, 50 жаштан жогорку курактагы топтордо кездешет. Эрте диагностикалоо жана оорунун алдын алууга багытталган комплекстүү программалар, залалдуу шишик ооруларына каршы курошуудо зарыл экендиги маанилуу.
  3. Cancer remains one of the most pressing problems of modern medicine. The increase in cancer incidence is associated with demographic processes and the associated natural aging of the population. The number of cancer patients is steadily increasing as a result of demographic aging, which is manifested in an increase in the proportion of elderly people, i.e. those age groups that are most at risk of cancer. In the republic, the proportion of elderly people who are most at risk of cancer is increasing. The largest population growth was in the 60-64 age group by + 108.7%, 65 years and older by + 56.7% and 55-59 years by + 39.0%. High rates of oncological morbidity, especially in recent years, are found mainly among females. The structure of morbidity is dominated by cancer of the stomach, breast, lung and cervix. Mortality due to malignancies is characterized by a persistent downward trend, with a predominance in males. In the structure of mortality, leading places in different years were cancer of the stomach, lung, breast and cervix. The highest incidence of deaths is in age groups 50 years and older. Comprehensive malignant neoplasm control programs aimed at early diagnosis and prevention of cancer are needed.
Негизги сөздөр
  1. демографические факторы, заболеваемость, злокачественные новообразования, население, рак, смертность, тенденция.
  2. демографиялык факторлор, ооруп калуу, залалдуу шишиктер, калк, рак, өлүм, тенденция.
  3. demographic factors, morbidity, malignancies, population, cancer, mortality, trend.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Ибраимова Джылдыз Джумадиловна, Национальный институт общественного здоровья при Министерстве Здравоохранения Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат медицинских наук, доцент.
  2. Ибраимова Джылдыз Джумадиловна, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигине караштуу Коомдук саламаттык сактоо улуттук институту, Бишкек шаары, КР, медицина илимдеринин кандидаты, доцент.
  3. Dzhyldyz Ibraimova, National Institute of Public Health under the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of medical sciences, associate professor.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2023.78.74.015
  • Цитаталоо
  • Ибраимова Дж.Дж. РОЛЬ ДЕМОГРАФИЧЕСКИХ ФАКТОРОВ В ЗАБОЛЕВАЕМОСТИ И СМЕРТНОСТИ ПРИ ЗЛОКАЧЕСТВЕННЫХ НОВООБРАЗОВАНИЯХ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 8. C. 82-86