Жаңы саны

2024, №: 3

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Канатбекова Г.К., Ишенова Г.И.
  2. Канатбекова Г.К., Ишенова Г.И.
  3. G. Kanatbekova, G. Ishenova
Макаланын аты
  1. РЕГИОНАЛЬНЫЕ ТЕНДЕНЦИИ РАСПРОСТРАНЕННОСТИ И ПРИЧИН МЛАДЕНЧЕСКОЙ СМЕРТНОСТИ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ
  2. КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЫМЫРКАЙЛАРДЫН ӨЛҮМҮНҮН ТАРАЛЫШЫНЫН ЖАНА СЕБЕПТЕРИНИН РЕГИОНАЛДЫК ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ
  3. REGIONAL TRENDS IN THE PREVALENCE AND CAUSES OF INFANT MORTALITY IN THE KYRGYZ REPUBLIC
Аннотация
  1. Младенческая смертность является одной из демографических факторов, которая наиболее наглядно отражает социально-экономический уровень развития стран. Демографическая значимость определяется тем, что наибольшее число детей погибает на первом году жизни. Поэтому младенческая смертность является не только общепризнанным критерием оценки эффективности репродуктивно-демографического развития, но и индикатором социально-экономического благополучия общества. В Кыргызской Республике, как и в регионах республики, отмечается тенденция снижения младенческой смертности, за исключением Иссык-Кульской и Таласской областей. Ведущими причинами младенческой смертности, как по республике, так и по областям явились состояния, возникающие в перинатальном периоде, врожденные аномалии, болезни органов дыхания. При этом, по распространенности и причинам выявлены определенные особенности в тенденциях и уровнях.
  2. Ымыркайлардын өлүмү – өлкөлөрдүн өнүгүүсүнүн социалдык-экономикалык деңгээлин эң ачык чагылдырган демографиялык факторлордун бири. Демографиялык маанилүүлүк, бул балдардын жашоосунун биринчи жылында эң көп санда каза болгондугу менен аныкталат. Ошондуктан, ымыркайлардын өлүмү репродуктивдүү жана демографиялык өнүгүүнүн натыйжалуулугун баалоонун жалпы таанылган критерийи гана эмес, коомдун социалдык-экономикалык бакубаттуулугунун көрсөткүчү болуп саналат. Кыргыз Республикасында, ошондой эле республиканын региондорунда Ысык-Көл жана Талас облустарын кошпогондо, ымыркайлардын өлүмүнүн төмөндөө тенденциясы байкалууда. Республикада да, региондордо да ымыркайлардын өлүмүнүн негизги себептери болуп перинаталдык мезгилде пайда болгон шарттар, тубаса аномалиялар, дем алуу органдарынын оорулары саналат. Ошол эле учурда тенденциялардагы жана деңгээлдердеги айрым өзгөчөлүктөр таралуу жана себептер боюнча аныкталган.
  3. Infant mortality is one of the demographic factors that most clearly reflects the socio-economic level of development of countries. Demographic significance is determined by the fact that the largest number of children die in the first year of life. Therefore, infant mortality is not only a generally recognized criterion for assessing the effectiveness of reproductive and demographic development, but also an indicator of the socio-economic well-being of society. In the Kyrgyz Republic, as in the regions of the republic, there is a tendency to reduce infant mortality, with the exception of the Issyk-Kul and Talas regions. The leading causes of infant mortality, both in the republic and in the regions, were conditions arising in the perinatal period, congenital anomalies, respiratory diseases. At the same time, for prevalence and reasons, certain features in trends and levels were identified.
Негизги сөздөр
  1. нервная система, органы дыхания, органы пищеварения, врожденные аномалии, инфекционные болезни, паразитарные болезни, младенческая смертность, региональная распространенность, травмы, отравления.
  2. нерв системасы, дем алуу органдары, тамак сиңирүү органдары, тубаса аномалиялар, инфекциялык оорулар, мите оорулары, ымыркайлардын өлүмү, регионалдык таралышы, травма, уулануу.
  3. nervous system, respiratory organs, digestive organs, congenital abnormalities, infectious diseases, parasitic diseases, infant mortality, regional prevalence, injuries and poisoning.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Канатбекова Гульзина Канатбековна, КыргызскоРоссийский Славянский университет им.Б.Ельцина, г.Бишкек, КР, аспирант. Ишенова Гульзад Ишеновна, КыргызскоРоссийский Славянский университет им.Б.Ельцина, г.Бишкек, КР, преподаватель.
  2. Канатбекова Гульзина Канатбековна, Б.Ельцин атындагы Кыргыз-Орус Славян университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант. Ишенова Гульзад Ишеновна, Б.Ельцин атындагы Кыргыз-Орус Славян университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу.
  3. Gulzina Kanatbekova, Kyrgyz-Russian Slavic University named after B.Yeltsin, Bishkek, Kyrgyz Republic, postgraduate student. Gulzat Ishenova, Kyrgyz-Russian Slavic University named after B.Yeltsin, Bishkek, Kyrgyz Republic, lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2023.75.67.014
  • Цитаталоо
  • Канатбекова Г.К., Ишенова Г.И. РЕГИОНАЛЬНЫЕ ТЕНДЕНЦИИ РАСПРОСТРАНЕННОСТИ И ПРИЧИН МЛАДЕНЧЕСКОЙ СМЕРТНОСТИ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 5. C. 64-68