|
|
-
Бийгелдиева Н.А.
-
Бийгелдиева Н.А.
-
N. Biigeldieva
-
КАТЕГОРИЯ РЕТРОСПЕКЦИИ В ХУДОЖЕСТВЕННОМ ТЕКСТЕ
-
КӨРКӨМ ТЕКСТТЕГИ РЕТРОСПЕКЦИЯ КАТЕГОРИЯСЫ
-
RETROSPECTIVE CATEGORY IN ARTISTIC TEXT
-
В статье анализируется категория ретроспекции в художественном тексте с лексической, морфологической, синтаксической и стилистической точки зрения. Текст нацелен
на диалогичность – двустороннее общение, для этого в нем
учитывается интерпретатор – завершающаяся в тексте познавательная деятельность, направленная на получение информации, и усиленный процесс, направленный на совместное
понимание авторского произведения. С помощью категории
ретроспекции автор активизирует познавательную деятельность читателя и пробуждает его адекватную содержательную интерпретацию. Автор намеренно замедляет движение
повествования, чтобы принять разнонаправленность структуры смысла текста, ведь необходимо создать условия для осмысления и познания адресатом содержательных элементов
художественного текста. В категории ретроспекции в тексте разные языковые уровни – лексический, морфологический,
синтаксический и реальный текстовый (показывающий направление обратного движения, принадлежащее его смысловой
структуре) показывают информацию, которая происходила в
прошлом, т.е. Ретроспективная ссылка направлена назад и по
тексту поверхностно.
-
Макалада көркөм тексттеги ретроспекция категориясы лексикалык, морфологиялык, синтаксистик жана стилистикалык жактан талдоого алынат. Текст диалогдуулукту –
эки багыттуу байланышты көздөйт, бул үчүн ал интерпретаторду – текстте аяктаган, информацияны кабыл алууга багытталган маанини таануучулук ишмердикти жана автордун
чыгармасынын биргелешип түшүнүүгө багытталган – күчөтүлгөн процессти эсепке алат. Ретроспекция категориясынын жардамы менен автор окурмандын таануучулук ишмердүүлүгүн активдештирет жана анын адекваттуу маанилүү
интерпретациясын ойготот. Автор тексттин маанисинин
көп багыттуу түзүлүшүн кабыл алуу үчүн баяндоонун кыймылын атайлап жайлатат, анткени көркөм тексттин мазмундук элементтерин адресаттын ойлонуусуна жана таанып билүүсүнө шарт түзүп берүү зарылчылдыгы жаралат. Тексттеги ретроспекция категориясында ар түрдүү тилдик деңгээлдер – лексикалык, морфологиялык, синтаксистик жана чыныгы тексттик (өзүнүн маанилик түзүлүшүнө таандык артка
болгон кыймылдын багытын көрсөткөн) мурдагы болуп өткөн
маалыматты көрсөтөт, б.а. ретроспективдүү шилтеме артка жана тексттин көрүнүшү боюнча – үстүрт багытталат
-
The article analyzes the category of retrospection in a literary
text from a lexical, morphological, syntactic and stylistic point of
view. The text is aimed at dialogism - two-way communication, for
this it takes into account the interpreter - the cognitive activity that
ends in the text, aimed at obtaining information, and an enhanced
process aimed at a joint understanding of the author's work. With
the help of the category of retrospection, the author activates the
reader's cognitive activity and awakens his adequate meaningful
interpretation. The author deliberately slows down the movement of
the narrative in order to accept the multidirectional structure of the
meaning of the text, because it is necessary to create conditions for
the comprehension and knowledge of the content elements of the
literary text by the addressee. In the category of retrospection in the
text, different language levels - lexical, morphological, syntactic
and real textual (showing the direction of the reverse movement
belonging to its semantic structure) show information that took
place in the past, i.e. The retrospective link is directed back and
superficially through the text.
-
содержательная значимость, ретроспекция, адресат, композиционно-структурный уровень, содержательно-фактическая информация, коммуникативный, концептуальный, референтный.
-
мазмундук-маанилүүлүк, ретроспекция, адресат, композициялык-структуралык деңгээл, мазмундукфактылык информация, коммуникативдик, концептуалдык, шилтеме.
-
content significance, retrospection, addressee, surface or compositional-structural level, content-factual information, communicative, conceptual, referential.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Бийгелдиева Нуржан Абдыгуловна, Нарынский
государственный университет им. С.Нааматова,
г.Нарын, Кыргызская Республика, кандидат
педагогических наук, доцент.
-
Бийгелдиева Нуржан Абдыгуловна,
С.Нааматов атындагы Нарын мамлекеттик
университети, Нарын шаары, Кыргыз
Республикасы, педагогика илимдеринин
кандидаты, доцент.
-
Nurzhan Biigeldieva, Naryn State University named
after S.Naamatov, Naryn, Kyrgyz Republic,
candidate of pedagogical sciences, associate
professor.
10.26104/NNTIK.2023.61.73.072
Бийгелдиева Н.А. КАТЕГОРИЯ РЕТРОСПЕКЦИИ В ХУДОЖЕСТВЕННОМ ТЕКСТЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 4. C. 304-306
|
