|
|
-
Усупаев Ш.Э., Туркбаев П.Б., Алферов И.Н., Едигенов М.Б., Атыкенова Э.Э.
-
Усупаев Ш.Э., Туркбаев П.Б., Алферов И.Н., Едигенов М.Б., Атыкенова Э.Э.
-
Sh. Usupaev, P. Turkbaev, I. Alferov, M. Edigenov, E. Atykenova
-
ТИПИЗАЦИЯ И ПРОГНОЗ МЕСТОРОЖДЕНИЙ ПОЛЕЗНЫХ ИСКОПАЕМЫХ И ИНДУЦИРОВАННЫХ ГЕОРИСКОВ ИНЖЕНЕРНО-РУДНИЧНО-ГЕОЛОГИЧЕСКОГО ГЕНЕЗИСА ТРАНСФОРМИРУЮЩИХ ЛИТОСФЕРУ СТРАН СНГ И МИРА
-
КМШ ӨЛКӨЛӨРҮ МЕНЕН ДҮЙНӨНҮН ЛИТОСФЕРАСЫН ТРАНСФОРМАЦИЯЛАГАН ПАЙДАЛУУ КЕН ЧЫККАН ЖЕРЛЕР ЖАНА ИНЖЕНЕРДИК-КЕН-ГЕОЛОГИЯЛЫК ГЕНЕЗИСТИН ИНДУКЦИЯЛАНГАН ГЕОРИСКТЕРИН ТИПТЕШТИРҮҮ ЖАНА БОЛЖОЛДОО
-
TYPING AND FORECAST OF MINERAL DEPOSITS AND INDUCED GEORISKS OF ENGINEERING-MINING-GEOLOGICAL GENESIS IN THE CIS AND WORLD COUNTRIES TRANSFORMING THE LITHOSPHERE
-
Рассмотрены инновационные решения использования
методологии ноосферной инженерной геономии, катастрофоведения и инженерной рудничной геогидрологии. Интегрированные методологии позволили разработать основы нового
научного прикладного направления инженерную рудничную
геологию, и предложить впервые в качестве научного обоснования самостоятельные следующие взаимосвязанные между
собой ее ветви: грунтоведение рудничное, инженерную рудничную геодинамику, региональную инженерную рудничную геологию, инженерную рудничную геогидрологию, которые предназначены для выявления закономерностей распространения, типизации и прогноза георисков природного, природно-техногенного и техногенного характера, проявляющихся при освоении и
разработке месторождений полезных ископаемых на примере
Казахстана, Кыргызстана, стран СНГ и Мира. Формирование
полезных ископаемых обосновывается как результат ударных
столкновений небесных тел планетарного-5 и астероидного68 сомасштабных уровней объединений, унаследовавших палеопрочности изначальных их субстратов, и создавших гибридную новую по деформационно-прочностным характеристикам Геоидное тело. Именно ударные столкновения приводили к активизации разноранговых тектонических движений,
образованию систем дренажных оболочек, вследствие круговорота компонент полигрунтов, прежде всего воды в горячем
жидком состоянии до 374 град. на границе Конрада и парообразном 450 град. по Цельсию на подошве Мохо, включившего
процесс вымывания тяжелых металлов и поступающих под
континенты со дна океана слоев базальта и, поэтапного их
преобразования в базальто-граниты, гранито-базальты, и в
искомые граниты, как правило отсутствующие на океаническом ложе планеты Земля. Ударные столкновения небесных
тел, как долгоиграющий механизм круговорота полигрунтов и
их компонент, в виде движения флюидов, приводит к рождению и накоплению нефтегазоруд, превращению базальтов в
граниты, активности в тектоно- и сейсмосфере.
-
Ноосфералык инженердик геономиянын, кырсык илиминин
жана инженердик кен геогидрологиясынын методологиясын
колдонуунун инновациялык чечимдери каралат. Комплекстүү
методологиялар инженердик кен геологиясынын жаңы илимий
прикладдык багытынын негиздерин иштеп чыгууга жана
илимий негиздеме катары анын төмөнкү өз алдынча тармактарын биринчи жолу сунуш кылууга мүмкүндүк берди: тоо
кыртышын таануу, инженердик кен геодинамикасы, аймактык инженердик кен геологиясы , Казакстандын, Кыргызстандын, КМШ өлкөлөрүнүн жана дүйнөнүн мисалында пайдалуу кен чыккан жерлерди иштетүүдө жана иштетүүдө көрүнгөн табигый, табигый-техногендик жана техногендик георисктердин таралуу мыйзам ченемдүүлүктөрүн аныктоо,
типтештирүү жана болжолдоо үчүн арналган инженердик
кен геогидрологиясы. Пайдалуу кендердин пайда болушу планета-5 жана астероид-68 бирикмелеринин ко-масштабдуу деңгээлдериндеги асман телолорунун таасирдүү кагылышууларынын натыйжасында негизделген, алар баштапкы субстраттарынын палео-күчтүүлүгүн тукум кууп өткөн жана гибриддик жаңы геоиддик денени түзгөн. Дал ушул сокку урулган кагылышуулар ар түрдүү тектоникалык кыймылдардын активдешүүсүнө, дренаждык кабык системаларынын пайда болушуна алып келген, айлампанын натыйжасында полигрунттардын компоненти, баарынан мурда ысык суюк абалдагы суу
Конрад чек арасында 374 градус Цельсийге чейин жана Мохонун ылдыйышында буу абалында 450 градус Цельсийге чейин
алып келген, жана адатта, жер планетасынын океанынын
түбүндө жок оор металлдарды жуу процессин, жана алардын
компоненттерин базальт-граниттерге, гранит-базальттарга жана керектүү граниттерге айландыруу процессин камтыды. Асман телолорунун таасирдүү кагылышуусу, полигрунттардын жана алардын компоненттеринин циркуляциясынын
узак мөөнөттүү механизми катары суюктуктун кыймылы түрүндөгү мунай жана газ рудаларынын пайда болушуна жана
топтолушуна, базальттардын граниттерге айланышына
жана активдүүлүккө алып келет.
-
Innovative solutions for using the methodology of noosphere
engineering geonomy, disaster science and engineering mine geohydrology are considered. Integrated methodologies made it possible to develop the foundations of a new scientific applied direction
of engineering mine geology, and for the first time to propose as a
scientific justification the following independent branches of it:
mine soil science, engineering mine geodynamics, regional engineering mine geology, engineering mine geohydrology, which are designed to identify patterns of distribution , typification and forecast
of natural, natural-technogenic and technogenic georisks, manifested in the development and development of mineral deposits on the
example of Kazakhstan, Kyrgyzstan, the CIS countries and the
World. The formation of minerals is substantiated as a result of impact collisions of celestial bodies of the planetary-5 and asteroid-68
co-scale levels of associations that inherited the paleo-strength of
their original substrates and created a hybrid new geoid body in
terms of deformation-strength characteristics. It was impact collisions that led to the activation of tectonic movements of different
ranks, the formation of drainage shell systems, due to the circulation
of poly-ground components, primarily water in a hot liquid state up
to 374 degrees Celsius at the Konrad boundary and vaporous 450
degrees Celsius at the Moho base, which included the process of
washing out heavy metals from incoming under the continents from
the bottom of the ocean of basalt layers and their gradual
transformation into basalt-granites, granite-basalts, and into the
desired granites, which are usually absent on the oceanic bed of the
planet Earth. Impact collisions of celestial bodies, as a long-term
mechanism for the circulation of poly-grounds and their
components, in the form of fluid movement, leads to the birth and
accumulation of oil and gas ores, the transformation of basalts into
granites, and activity in the tectono- and seismosphere.
-
типизация, прогноз, геориски, геогидрология, инженерно-рудничная, земная кора, литосфера, нефтегазоруды, полигрунты.
-
типтештирүү, болжолдоо, георискттер, геогидрология, инженердик-кен казып алуу, жер кыртышы, литосфера, мунай, газ, руда, полигрунттар.
-
typification, forecast, georisks, geohydrology, mining engineering, earth's crust, lithosphere, oil, gas, ore, polyground
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Усупаев Шейшеналы Эшманбетович, ЦентральноАзиатский институт прикладных исследований
Земли, г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор
геолого-минералогических наук, профессор.
Туркбаев Пазылбек Борубаевич, КыргызскоРоссийский Славянский университет им
Б.Ельцина, г.Бишкек, Кыргызская Республика,
кандидат геолого-минералогических наук, доцент.
Алфёров Иван Николаевич, Институт экономики
Уральского отделения Российской академии наук,
г.Екатеринбург, Российская Федерация, кандидат
геолого-минералогических наук, доцент, старший
научный сотрудник.
Едигенов Михаил Беккужиевич, Товарищество с
ограниченной ответственностью «Геоэкос»
г.Костанай, Республика Казахстан, доктор
геолого-минералогических наук.
Атыкенова Элита Эрмековна, Кыргызский
государственный технический университет им.
И.Раззакова, г.Бишкек, Кыргызская Республика,
кандидат геолого-минералогических наук, доцент.
.
-
Усупаев Шейшеналы Эшманбетович, Борбордук
Азиялык Жерди прикладдык изилдөө институту,
Бишкек шаары, КР, геология жана минералогия
илимдеринин доктору, профессор.
Туркбаев Пазылбек Борубаевич, Б.Ельцин атындагы
Кыргыз-Орус Славян университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, геология жана
минералогия илимдеринин кандидаты.
Алфёров Иван Николаевич, Россия Илимдер
академиясынын Урал бөлүмүнүн Экономика
институту, Екатеринбург шаары, РФ, геология
жана минералогия илимдеринин кандидаты,
доцент, улук илимий кызматкер.
Едигенов Михаил Беккужиевич, «Геоэкос»
Жоопкерчилиги чектелген шериктештик,
Костанай шаары, Казахстан Республикасы,
геология жана минералогия илимдеринин
доктору.
Атыкенова Элита Эрмековна, И.Раззаков
атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык
университети, Бишкек шаары, КР, геология жана
минералогия илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Sheishenaly Usupaev, Central Asian Institute for
Applied Geosciences, Bishkek, Kyrgyz Republic,
doctor of geological and mineralogical sciences,
professor.P
Pazylbek Turkbaev, Kyrgyz-Russian Slavic University
named after B.Yeltsin, candidate of geological and
mineralogical sciences, associate professor.
Ivan Alferov, Institute of Economics of the Ural Branch
of the Russian Academy of Sciences, Yekaterinburg,
Russian Federation, candidate of geological and
mineralogical sciences, associate professor, senior
researcher.
Mikhail Edigenov, Limited Liability Partnership
«Geoecos», Kostanay, Republic of Kazakhstan,
doctor of geological and mineralogical sciences.
Elita Atykenova, Kyrgyz State Technical University
named after I.Razzakov, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of geological and mineralogical sciences,
associate professor.
10.26104/NNTIK.2023.42.68.007
Усупаев Ш.Э., Туркбаев П.Б., Алферов И.Н., Едигенов М.Б., Атыкенова Э.Э. ТИПИЗАЦИЯ И ПРОГНОЗ МЕСТОРОЖДЕНИЙ ПОЛЕЗНЫХ ИСКОПАЕМЫХ И ИНДУЦИРОВАННЫХ ГЕОРИСКОВ ИНЖЕНЕРНО-РУДНИЧНО-ГЕОЛОГИЧЕСКОГО ГЕНЕЗИСА ТРАНСФОРМИРУЮЩИХ ЛИТОСФЕРУ СТРАН СНГ И МИРА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 4. C. 37-46
|
