Научный журнал Кыргызстана

Абдуллаева Ч.Х., Исаков Т.Э., Борбоева Г.М.
Абдуллаева Ч.Х., Исаков Т.Э., Борбоева Г.М.
Ch. Abdullaeva, T. Isakov, G. Borboeva

НЕОБХОДИМОСТЬ СТАТИСТИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ УЧАЩИМСЯ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ
БАШТАЛГЫЧ КЛАССТАРДЫН ОКУУЧУЛАРЫНА СТАТИСТИКАЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮНҮН ЗАРЫЛДЫГЫ
THE NECESSITY OF STATISTICAL EDUCATION TO STUDENTS OF PRIMARY GRADES

В статье описана необходимость статистического образования, статистическое образование при обучении математике учащихся начальных классов, в качестве одного из методов формирования статистического мышления предложен анализ данных, представленных в виде таблиц, диаграмм и пиктограмм. Недостаточная информированность о современном значении статистики, статистического образования и статистической грамотности на уровне общества в целом, значительное снижение статистики как основной аналитической и статистической роли свидетельствуют о слабости статистического образования. Преподавание статистики требует глубокого понимания самой статистики и специальных статистических знаний. В базовом образовании учащиеся испытывают трудности с анализом данных, наблюдением за закономерностями в данных и изучением статистических методов их обработки. Самое первое знакомство со статистическим мышлением происходит в начальной школе, как показано в изложенных модулях проекта «Окуу керемет!». Данные часто представлены в виде таблиц и диаграмм, поэтому подчеркивается важность того, чтобы учащиеся могли читать такие данные и понимать их. Как известно, в учебниках для начальной школы примеры задач представлены с помощью рисунков, графиков, таблиц, диаграмм и пиктограмм. Поэтому в статье отмечено, что в начальных классах существует высокая потребность в статистическом образовании, то есть возможность развивать навыки представления, расчета, чтения, анализа и классификации данных.
Макалада статистикалык билим берүүнүн зарылдыгы, статистикалык билим берүү аркылуу башталгыч класстардын окуучуларына математиканы окутууда статистикалык ой жүгүртүүнсүн калыптандыруунун бир ыкмасы катарында таблица, диаграмма жана пиктограмма түрүндө берилген маалымаатарды анализдөө сунушталды. Бүтүндөй коомдун деңгээлинде статистиканын, статистикалык билим берүүнүн жана статистикалык сабаттуулуктун заманбап маанисин жетишсиз маалымдоо, статистиканын негизги аналитикалык жана статистикалык ролу катары олуттуу төмөндөшү статистикалык билим берүүнүн начардыгын айгинелейт. Статистиканы окутуу, статистиканын өзүн терең түшүнүүнү жана атайын статистикалык билимди талап кылат. Негизги билим берүүдө окуучулар маалыматтарды анализдөө, маалыматтардагы мыйзамченемдүүлүктөрдү байкоо жана аларды иштетүүнүн статистикалык ыкмаларын билүүдө кыйналышат. Статистикалык ой жүгүртүүгө эң алгачкы киришүү башталгыч класстарда пайда болоорун “Окуу керемет!” долбоорунун модулдарында так жана таамай баяндап көрсөткөн. Маалыматтар көп учурда таблицалар жана диаграммалар түрүндө берилет. Ошондуктан окуучулар мындай маалыматтарды окуу жана аларды түшүнүүгө жөндөмдүү болуусу абдан маанилүүлүгү белгиленет. Башталгыч класстардын окуу китептеринде мисал - маселер сүрөт, графика, таблица, диаграмма жана пиктограммалар аркылуу берилгени маалым. Ошондуктан, макалада башталгыч класстарда маалыматтарды берүү, окуу, эсептөө, анализдөө жана классификациялоо көндүмдөрүн өнүктүрүп баруу мүмкүнчүлүгү башкача айтканда статистикалык билим берүүнүн зарылдыгы жогору экендиги белгиленди.
The article speaks about the necessity of statistical education, statistical education in teaching mathematics to elementary school students, as one of the methods of statistical thinking formation the analysis of data presented in the form of tables, diagrams and pictograms is suggested. Insufficient realization of modern importance of statistics, statistical education and statistical literacy at the level of the whole society, significant decrease of the role of statistics as the main analytical and statistical area, indicate the weakness of statistical education. Teaching statistics requires deep understanding of statistics itself and specialized statistical knowledge. In basic education students have difficulties in analyzing data, observing patterns in data and mastering statistical methods of data processing. The very first introduction to statistical thinking occurs in elementary school, as evidenced by the outlined modules of the "Okuu Keremet!" project. Data are often presented in the form of tables and graphs, so the importance of students' ability to read and understand such data is emphasized. It is known that in elementary school textbooks, examples of tasks are presented with the help of figures, graphs, tables, charts and pictograms. Therefore, the article points out the high need for statistical education in primary grades, i.e. the opportunity to develop the skills of presenting, calculating, reading, analyzing and classifying data.

статистика, статистическое образование, статистическое мышление, статистическая грамотность, таблицы, диаграммы, пиктограммы.
статистика, статистикалык билим берүү, статистикалык ой жүгүртүү, статистикалык сабаттуулук, таблицалар, диаграммалар, пиктограмма.
statistics, statistical education, statistical thinking, statistical literacy, tables, diagrams, pictograms.

Абдуллаева Чолпонай Хабибуллаевна, Кыргызско-узбекский Международный универистет имени Б.Сыдыкова, г.Ош, Кыргызская Республика, кандидат физико-математических наук, доцент. Исаков Топчубай Эргешович, Кыргызско-узбекский Международный университет имени Б.Сыдыкова, г.Ош, Кыргызская Республика, кандидат педагогических наук, доцент. Борбоева Гулниса Маматкановна, Ошский государственный университет, г.Ош, Кыргызская Республика, кандидат физико-математических наук, доцент.
Абдуллаева Чолпонай Хабибуллаевна, Б.Сыдыков атындагы Кыргыз-Өзбек Эл аралык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, физика жана математика илимдеринин кандидаты, доцент. Исаков Топчубай Эргешович, Б.Сыдыков атындагы Кыргыз-Өзбек Эл аралык университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, педагогика илимдеринин кандидаты, доцент. Борбоева Гулниса Маматкановна, Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, физика жана математика илимдерининин кандидаты, доцент.
Cholponai Abdullaeva, Kyrgyz-Uzbek International University named after B.Sydykov, Osh, Kyrgyz Republic, candidate of physical and mathematical sciences, associate professor. Topchubai Isakov, Kyrgyz-Uzbek International University named after B.Sydykov, Osh, Kyrgyz Republic, candidate of pedagogical sciences, associate professor. Gulnisa Borboeva, Osh State University, Osh, Kyrgyz Republic, candidate of physical and mathematical sciences, associate professor.

Жүктөө

10.26104/NNTIK.2023.69.39.015

Жаңы саны

2023, №: 6

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Журналдар

Байланышуу