Жаңы саны

2023, №: 6

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Нурдинова Ж.Н., Асанакунов Б.А
  2. Нурдинова Ж.Н., Асанакунов Б.А
  3. Zh. Nurdinova, B. Asanakunov
Макаланын аты
  1. КУЛЬТУРА ТКАНЕЙ NEPETA CATARIA КАК СПОСОБ РАЗМНОЖЕНИЯ ЦЕННЫХ ЛЕКАРСТВЕННЫХ РАСТЕНИЙ
  2. NEPETA CATARIA ТКАНЫНЫН КУЛЬТУРАСЫ БААЛУУ ДАРЫ ӨСҮМДҮКТӨРДҮН КӨБӨЙҮҮ ЖОЛУ КАТАРЫ
  3. TISSUE CULTURE OF NEPETA CATARIA AS A WAY TO PROPAGATE VALUABLE MEDICINAL PLANTS
Аннотация
  1. Настоящее исследование проведено с целью подбора оптимальных условий для микроразмножения растений Nepeta cataria L. (котовник кошачий), как ценного лекарственного растения. Семена подвергали поверхностной стерилизации с использованием гипохлорита натрия и инкубировали на питательной среде in vitro для прорастания. Культуры содержали при температуре 22±4 °C при 16-часовом световом периоде. В качестве питательной среды была выбрана среда Мурасиге – Скуга (МС). Всхожесть семян, выращенных в культуре in vitro, составила 62,5%. Проведено микроразмножение пазушных побегов также на среде МС с различными концентрациями таких фитогормонов, как НУК и БАП. Изучено действие различных концентраций (0,5 1,0; 1,5 мг/л) цитокинина 6-бензиламинопурина (БС) и ауксина. Наиболее оптимальными сочетаниями фитогормонов для эффективного выращивания растения были соотношения НУК 1,0 мг/л и БАП 1,0 мг/л, а также НУК 1,5 мг/л и БАП 0,5 мг/л. Вариант с более высокой концентрацией БАП показал наименьшую выживаемость и количество побегов в сравнении с другими вариантами.
  2. Бул изилдөө Nepeta cataria L. (мышык кесеги) өсүмдүктөрүн баалуу дарылык өсүмдүк катары микрокөбөйтүү үчүн оптималдуу шарттарды тандоо максатында жүргүзүлгөн. Үрөндөр натрий гипохлоритин колдонуу менен бети стерилденген жана өнүү үчүн in vitro өсүүчү чөйрөдө инкубацияланган. Маданияттар 22 ± 4°C температурада 16 сааттык фотопериод менен сакталган. Азыктандыруучу чөйрө катары Мурашиге Ског (MS) чөйрөсү тандалып алынган. In vitro шартында өстүрүлгөн үрөндөрдүн өнүшү 62,5% түздү. NAA жана BAP сыяктуу фитогормондордун ар кандай концентрациясы бар MS чөйрөсүндө колтук бүчүрлөрүн микрокөбөйтүү жүргүзүлгөн. Цитокинин 6-бензиламинопуриндин (БА) жана ауксиндин ар кандай концентрациясынын (0,5; 1,0; 1,5 мг/л) таасири изилденген. Өсүмдүктөрдү натыйжалуу өстүрүү үчүн фитогормондордун эң оптималдуу комбинациялары NAA 1,0 мг/л жана БАП 1,0 мг/л, ошондой эле NAA 1,5 мг/л жана BAP 0,5 мг/л болгон. BAP жогорку концентрациясы бар вариант башка варианттарга салыштырмалуу эң аз жашоо көрсөткүчүн жана бүчүрлөрдүн санын көрсөттү.
  3. This study was carried out in order to select the optimal conditions for the micropropagation of Nepeta cataria L. (cat's lump), as a valuable medicinal plant. The seeds were surface sterilized using sodium hypochlorite and incubated on in vitro growth medium for germination. The cultures were kept at a temperature of 22±4°C with a 16-hour light period. Murashige-Skoog (MS) medium was chosen as a nutrient medium. Germination of seeds grown in culture in vitro was 62.5%. Conducted micropropagation of axillary shoots, also on MS medium with various concentrations of such phytohormones such as NAA and BAP. The effect of various concentrations (0.5 1.0; 1.5 mg/l) of cytokinin 6-benzylaminopurine (BA) and auxin was studied. The most optimal combinations of phytohormones for effective plant cultivation were the ratios of NAA 1.0 mg/l and BAP 1.0 mg/l, as well as NAA 1.5 mg/l and BAP 0.5 mg/l. The variant with a higher concentration of BAP showed the lowest survival rate and the number of shoots in comparison with other variants.
Негизги сөздөр
  1. микроклональное размножение, in vitro, лекарственное растение, Nepeta cataria L., котовник кошачий, пазушные побеги, питательная среда Мурасиге-Скуга, регуляторы роста.
  2. микрокөбөйтүү, in vitro, дары өсүмдүк, Nepeta cataria L, мышык жалбырак, аксиллярдык бүчүрлөрү, Мурасиге – Скуга чөйрөсү, өсүү регуляторлору.
  3. мicropropagation, in vitro, medicinal plant, Nepeta cataria L, catnip, axillary shoots, Murashige – Skoog medium, growth regulators.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Нурдинова Жылдыз Нурдиновна, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, магистрант. Асанакунов Бактыбек Ашимович, Кыргызский национальный университет имени Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат биологических наук, доцент.
  2. Нурдинова Жылдыз Нурдиновна, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, магистрант. Асанакунов Бактыбек Ашимович, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин кандидаты, доцент.
  3. Zhyldyz Nurdinova, Kyrgyz National University named after Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, undergraduate student. Baktybek Asanakunov, Kyrgyz National University named after Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of biological sciences, associate professor.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2023.72.13.008
  • Цитаталоо
  • Нурдинова Ж.Н., Асанакунов Б.А КУЛЬТУРА ТКАНЕЙ NEPETA CATARIA КАК СПОСОБ РАЗМНОЖЕНИЯ ЦЕННЫХ ЛЕКАРСТВЕННЫХ РАСТЕНИЙ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 3. C. 44-47