Научный журнал Кыргызстана

Ногоева Г.Д., Жекшенова А.А., Чертикеева Б.С.
Ногоева Г.Д., Жекшенова А.А., Чертикеева Б.С.
G. Nogoeva, A. Zhekshenova, B. Chertikeeva,

ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ПОДХОДЫ К ИССЛЕДОВАНИЮ ЦИФРОВОЙ ЭКОНОМИКИ
САНАРИПТИК ЭКОНОМИКАНЫ ИЗИЛДӨӨНҮН ТЕОРЕТИКАЛЫК ЫКМАЛАРЫ
THEORETICAL APPROACHES TO THE RESEARCH OF THE DIGITAL ECONOMY

Накопленный в XXI веке потенциал развития информационно-коммуникационных технологий является причиной существенных изменений в функционировании экономических систем различного уровня - от глобальной экономики до трансформации отношений между участниками экономической деятельности практически во всех отраслях: энергетика, строительство, банковское дело, транспорт, ритейл, образование и здравоохранение, СМИ и др. Попытки объяснить эти изменения с теоретической точки зрения были частично отражены, в частности, в таких областях, как информационная, электронная и интернет-экономика. Новая концепция цифровой экономики дает убедительное объяснение синергетическому эффекту широкого использования цифровых технологий для хранения, обработки и передачи информации во всех сферах человеческой деятельности. Цифровизация становится главным фактором экономического развития мировой экономики. Происходит переход от индивидуальной технологической интеграции к полностью интегрированным экосистемам в мировой и национальной экономике. Это видение подчеркивает необходимость лучшего сотрудничества между участниками процесса цифровизации во всех странах: органами государственной власти, бизнесом, учебными заведениями, промышленностью и финансовой отраслью. Развитие цифровой экономики является приоритетом не только для отдельных экономических систем, но и для страны в целом. Особое значение процесса цифровизации заключается в его решающем значении при переходе к четвертой промышленной революции и шестому технологическому укладу. Цифровизация национальной экономики уже стала важной частью экономического развития во многих странах и станет институциональной основой устойчивого роста производительности, конкурентоспособности населения и условий жизни.
XXI кылымда топтолгон маалыматтык-коммуникациялык технологияларды (МКТ) өнүктүрүү потенциалы ар кандай деңгээлдеги экономикалык системалардын иштешинде олуттуу өзгөрүүлөрдүн себеби болуп саналат - дүйнөлүк экономикадан экономикалык ишмердүүлүктүн катышуучуларынын ортосундагы мамилелерди трансформациялоодон турган айрым чарбалык субъекттерге чейин дээрлик бардык тармактарда: энергетика, курулуш, банк иши, транспорт, чекене соода, билим берүү жана саламаттыкты сактоо, ЖМК ж.б. Бул трансформацияларды теориялык көз караштан түшүндүрүү аракети жарым-жартылай маалыматтык, электрондук, интернет-экономикасы ж.б.ларда чагылдырылды. Санариптик экономиканын жаңы концепциясы адам ишинин бардык чөйрөлөрүндө маалыматты сактоо, иштетүү жана берүү үчүн санариптик технологияларды кеңири колдонуунун синергетикалык эффекти үчүн ынанымдуу түшүндүрмө берет. Санариптештирүү дүйнөлүк экономиканын экономикалык өсүшүнүн эң маанилүү факторуна айланууда. Жеке санариптик технологияларды киргизүүдөн глобалдык жана улуттук экономиканын алкагында санариптик экосистеманы комплекстүү курууга өтүү жүрүп жатат. Бул тенденция бардык өлкөлөрдөгү санариптештирүү процессинин катышуучуларынын – мамлекеттик бийлик органдарынын, бизнестин, окуу жайлардын, өнөр жай ишканаларынын жана финансы институттарынын натыйжалуу өз ара аракеттенүүсүнүн зарылдыгын чагылдырат. Санариптик экономиканы өнүктүрүү жеке экономикалык системалар үчүн гана эмес, бүтүндөй мамлекет үчүн да башкы артыкчылык болуп саналат. Санариптештирүү процессинин өзгөчө мааниси төртүнчү өнөр жай революциясына жана алтынчы технологиялык тартипке өтүүдө анын чечүүчү мааниси болуп саналат. Улуттук экономиканы санариптештирүү азыртадан эле көпчүлүк өлкөлөрдүн экономикалык өнүгүүсүнүн маанилүү курамдык бөлүгү болуп калды жана жакынкы келечекте өндүрүштүн туруктуу өсүшүнүн, калктын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн жана жашоо деңгээлин жогорулатуунун институционалдык негизи болуп калууда.
The development potential of information and communication technologies (ICT) accumulated in the XXI century is the reason for significant changes in the functioning of economic systems at various levels - from the global economy to the transformation of relations between participants of economic activity in almost all sectors: energy, construction, banking, transport, retail, education and healthcare, media, etc. The attempt to explain these transformations from a theoretical point of view was partially reflected in the information, electronic, Internet economy, etc. The new concept of the digital economy provides a convincing explanation for the synergistic effect of the widespread use of digital technologies to store, process and transmit information in all areas of human activity. Digitization is becoming the most important factor in the economic growth of the world economy. There is a transition from the introduction of individual digital technologies to the comprehensive construction of a digital ecosystem within the global and national economy. This trend reflects the need for effective interaction of the participants of the digitization process in all countries - state authorities, businesses, educational institutions, industrial enterprises and financial institutions. The development of the digital economy is a top priority not only for individual economic systems, but also for the country as a whole. The special significance of the digitization process is its decisive importance in the transition to the fourth industrial revolution and the sixth technological order. Digitization of the national economy has already become an important component of the economic development of most countries, and in the near future will become the institutional basis for sustainable growth of production, increasing the competitiveness of the population and the standard of living.

информация, информационная экономика, экономика знаний, креативная экономика, интернетэкономика, сетевая экономика, электронная экономика, новая экономика, цифровая экономика.
маалымат, маалымат экономика, билим экономика, чыгармачыл экономика, интернет-экономика, тармактык экономика, электрондук экономика, жаңы экономика, санариптик экономика.
information, information economy, knowledge economy, creative economy, Internet economy, network economy, electronic economy, new economy, digital economy.

Ногоева Г.Д., Кыргызский экономический университет им. М.Рыскулбекова, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат экономических наук, доцент. Жекшенова А.А., Кыргызский экономический университет им. М.Рыскулбекова, г.Бишкек, Кыргызская Республика, преподаватель. Чертикеева Б.С., Кыргызский экономический университет им. М.Рыскулбекова, г.Бишкек, Кыргызская Республика, преподаватель.
Ногоева Г.Д., М.Рыскулбеков атындагы Кыргыз экономикалык университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, экономика илимдеринин кандидаты, доцент. Жекшенова А.А., М.Рыскулбеков атындагы Кыргыз экономикалык университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу. Чертикеева Б.С., М.Рыскулбеков атындагы Кыргыз экономикалык университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу.
G. Nogoeva, Kyrgyz Economic University named after M.Ryskulbekov, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of economic sciences, associate professor. A. Zhekshenova, Kyrgyz Economic University named after M.Ryskulbekov, Bishkek, Kyrgyz Republic, lecturer. B. Chertikeeva, Kyrgyz Economic University named after M.Ryskulbekov, Bishkek, Kyrgyz Republic, lecturer.

Жүктөө

10.26104/NNTIK.2023.10.18.015

Жаңы саны

2023, №: 6

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Журналдар

Байланышуу