Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Омурзакова Г.Т., Абдижапар кызы А.
  2. Омурзакова Г.Т., Абдижапар кызы А.
  3. G. Omurzakova, Abdijapar kyzy А.
Макаланын аты
  1. САНИТАРНОЕ СОСТОЯНИЕ ЛЕСОНАСАЖДЕНИЙ СЕВЕРНОГО СКЛОНА АЛАЙСКОГО ХРЕБТА
  2. ТҮНДҮК АЛАЙ ТОО КЫРКАЛАРЫНДАГЫ ТИГИЛГЕН ТОКОЙЛОРДУН САНИТАРДЫК АБАЛЫ
  3. THE SANITARY CONDITION OF THE WOODED NORTHERH SLOPES OF THE ALAI RANGE
Аннотация
  1. Из года в год в Кыргызстане растет объём работ по созданию лесных культур и реконструкции малоценных насаждений исследований по отбору и выращиванию новых пород деревьев и кустарников – быстрорастущих, хозяйственно ценных, способных обеспечить успешное возобновление, повышение продуктивности высокогорных лесов. Пояс арчовых лесов в южном регионе Республики, распространенный в основном по склонам Туркестане-Алайского и Ферганского хребта, на абсолютной высоте 1800-3000 м подвергается усиленному антропогенному воздействию, что в конечном счете, привело к сокращению лесопокрытых площадей. По числовым материалам Государственного лесного фонда, источникам информации о состоянии арчовых лесов Туркестано-Алая, видно, что площади лесов резко сократились в результате антропогенного воздействия современности. В целом было замечено, что эти лесонасаждения поражались вредителями и болезнями, характерными для каждого вида этого региона.
  2. Кыргызстанда жылдан жылга токой плантацияларын түзүү жана баалуулугу төмөн плантацияларды реконструкциялоо боюнча иштердин көлөмү өсүүдө. Ошондой эле тез өсүүчү дарактардын жана бадалдардын экономикалык жактан баалуулугу менен аны камсыз кылууга жөндөмдүү жаңы түрлөрүн тандоо аларды өстүрүү боюнча изилдөөлөрдүн көлөмү жогору болуп жатат. Булардын баары ийгиликтүү жаңылоо менен бирге бийик тоолуу токойлордун продуктуулугун жогорулатууда республиканын түштүк аймагындагы, негизинен Түркстан-Алай жана Фергана тоо кыркаларынын капталдарында, 1800-3000м абсолюттук бийиктикте таралган арча токоюнун алкагы күчөгөн антропогендик таасирге дуушар болуп, акырында токойлордун кыскарышына алып келген. Мамлекеттик токой фондунун сандык материалдары, ТүркстанАлай тоо кыркаларындагы арча токойлорунун абалы жөнүндө маалымат булактарына караганда, азыркы күндөгү антропогендик таасирдин натыйжасында токой аянттарынын кескин кыскарып кеткени ачык көрүнүп турат. Жалпысынан, бул тигилген токойлордо зыянкечтер жана илдеттер ар бир түргө мүнөздүү ооруулар менен жабыркаганы байкалган
  3. he volume of work on the creation of forest plantations and the reconstruction of low-value plantations is increasing from year in Kyrgyzstan. There is also an increasing and shrubs that can provide economic value. All this will increase the productivity of highland forests along with successful regeneration. The belt juniper forests in the southern region of the republic distributed mainly along the slopes of the Turkestan-Alai and Fergana ranges at an absolute height of 1800-3000m. It is subjected to increased anthropogenic impact which ultimately led to a reduction in forested areas. According to the numerical materials of the State Forestry Fund, sources of information about the state of juniper forests in the Turkestan-Alai mountain ranges is clear that the forest areas have been sharply reduced as a result of the anthropogenic influence of the present day. In general, it was observed that these planted forests were affected by pests and diseases with the specific to each species.
Негизги сөздөр
  1. биология, экология, интродукция, лесные деревья, динамика населения, факторы, энтомофаги, плантации, антропогенное воздействие, вредители.
  2. биология, экология, интродукция, токой дарактары, популяциянын динамикасы, факторлор, энтомофагтар, плантация, антропогендик таасир, зыянкечтер.
  3. biology, ecology, introduction, forest trees, population dynamics, factors, entomophages, plantations, anthropogenic impact, pests.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Омурзакова Гульнара Таштановна, КызылКийский гуманитарно-педагогический институт, г.Кызыл-Кия, Кыргызская Республика, кандидат биологических наук, доцент, и.о. профессора. Абиджапар кызы Акбермет, Кызыл-Кийский гуманитарно-педагогический институт, г. КызылКия, Кыргызская Республика, магистрант.
  2. Омурзакова Гулнара Таштановна, Кызыл-Кыя гуманитардык-педагогикалык институту, Кызыл-Кыя шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин кандидаты, доцент, профессордун м.а. Абдижапар кызы Акбермет, Кызыл-Кыя гуманитардык-педагогикалык институту, КызылКыя шаары, Кыргыз Республикасы, магистрант.
  3. Gulnara Umurzakova, Kyzyl-Kiya Humanitarian Pedagogical Institute, Kyzyl-Kiya, KR, candidate of biological sciences, associate professor, professor. Abijapar kyzy Akbermet, Kyzyl-Kiya Humanitarian Pedagogical Institute, Kyzyl-Kiya, Kyrgyz Republic, undergraduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2023.89.54.009
  • Цитаталоо
  • Омурзакова Г.Т., Абдижапар кызы А. САНИТАРНОЕ СОСТОЯНИЕ ЛЕСОНАСАЖДЕНИЙ СЕВЕРНОГО СКЛОНА АЛАЙСКОГО ХРЕБТА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 1. C. 37-39