|
|
-
Нурбек кызы М., Шекеков А.Ш.
-
Нурбек кызы М., Шекеков А.Ш.
-
Nurbek kyzy M., A. Shekekov
-
РОЛЬ СЕВООБОРОТА В СНИЖЕНИИ ЧИСЛЕННОСТИ ПАРАЗИТИЧЕСКИХ НЕМАТОД В ПРИКОРНЕВОЙ ПОЧВЕ И КОРНЕВОЙ СИСТЕМЕ
-
БЕДЕНИН ТЕГЕРЕГИНДЕГИ ТОПУРАКТА ЖАНА ТАМЫР СИСТЕМАСЫНДА МИТЕ КУРТТАРДЫН САНЫН АЗАЙТУУ ҮЧҮН КОТОРУШТУРУП АЙДООНУН МААНИСИ
-
THE ROLE OF CROP ROTATION IN REDUCING THE NUMBER OF PARASITIC NEMATODES IN THE ROOT SOIL AND ROOT SYSTEM OF ALFALFA
-
Ежегодные мировые потери сельскохозяйственной продукции от фитопаразитических нематод составляют в среднем 12,0%. Специализация большинства нематод к определённому виду растения-хозяина дает возможность успешно бороться с ними с помощью севооборотов, так как чередование восприимчивых и устойчивых культур приводит к нарушению трофических связей меду фитогельминтами и растениями-хозяевами. В результате численность нематод значительно снижается и соответственно потери урожая уменьшаются. Целью исследования было изучение нематодофауны люцерны при бессменном возделывании в течение 5 лет, а также роли озимой
пшеницы и сахарной свеклы в севообороте в снижении численности паразитических нематод. Влияние бессменного возделывания люцерны и севооборота на её нематодфауну показало,
что монокультура, возделываемая на одном и том же поле в течение 5 лет, приводит к повышению численности паразитических нематод в прикорневой почве и корневой системе люцерны.
Озимая пшеница, возделываемая в севообороте, снижает численность фитогельминтов, особенно сахарная свекла, значительно снижает плотность популяций паразитических нематод прикорневой почвы и корневой системы люцерны.
-
Дүйнө жүзүндө жыл сайын өсүмдүктөрдүн мите курттарынын зыяндуулугунан айыл-чарба продукцияларынын жоготуулары орто эсеп менен 12,0% түзөт. Фитонематодалардын
өсүмдүктөрдүн кайсы бир түрүнө адистешүүсүнө байланыштуу, которуштуруп айдоо алар менен ийгиликтүү күрөшүүгө
мүмкүнчүлүк берет. Анткени которуштуруп айдоодо мите
курттар менен өсүмдүктөрдүн ортосундагы мурунку азыктык
байланыштар бузулат. Ошондуктан, которуштуруп айдоону
колдонгондо мите курттардын саны азайып, түшүмдүн жоготуусу кескин төмөндөйт. Изилдөөнүн максаты: бедени 5 жыл
бою которуштурбай өстүрүүдө нематодофаунасын жана күзгү
буудайды, кант кызылчаны которуштуруп айдоону колдонгондо
беденин тамыр тегерегиндеги топуракта жана тамыр системасында мите курттардын санын азайтууга тийгизген таасирин аныктоо. Изилдөөлөрдүн жыйынтыгы: бедени 5 жыл бою
бир талаада которуштурбай өстүрүү, анын тамыр тегерегиндеги топуракта жана тамыр системасында мите нематодалардын санынын кескин өсүшүнө алып келет. Которуштуруп
айдоодо күзгү буудайды өстүрүү, фитогельминттердин санын
азайтат, өзгөчө кант кызылча. Беденин тамыр тегерегиндеги
топуракта жана тамыр системасында фитонематодалардын
популяцияларынын санын кескин азайтат.
-
Annual global losses of agricultural products from phytoparasitic nematodes are 12.0% on average. Specialization of the majority of nematodes to a certain type of host plant makes it possible
to control them successfully using crop rotations, because the alternation of susceptible and resistant crops leads to the breaking of the
trophic links between the phytoparasitic nematodes and the host
plants. As a result, the number of nematodes decreases significantly
and yield losses decrease accordingly. The aim of the study was to
investigate the nematode fauna of alfalfa under irreplaceable cultivation for 5 years as well as the role of winter wheat and sugar beet
in crop rotation in reducing the number of parasitic nematodes. The
influence of alfalfa’s irreplaceable cultivation and crop rotation on
its nematode fauna showed that monoculture that cultivated on the
same field for 5 years led to an increase in the number of parasitic
nematodes in the root soil and root system of alfalfa. Winter wheat
that cultivated in rotation, reduced the number of phytohelminths,
especially sugar beet, it significantly reduced the population density
of parasitic nematodes of root soil and root system of alfalfa.
-
фитопаразитические нематоды, фитонематоды, сельскохозяйственные культуры, люцерна, озимая пшеница, сахарная свекла, агроценоз, севооборот, нематодфауна, фитогельминты.
-
фитонематодалар, айыл чарба өсүмдүктөрү, беде, күзгү буудай, кант кызылча, агроценоз, которуштуруп айдоо, нематодофауна, фитогельминттер.
-
phytoparasitic nematodes, phytonematodes, agricultural crops, alfalfa, winter wheat, sugar beet, agrocenosis, crop rotation, nematode fauna, phytohelminths.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Нурбек кызы Мадина, Кыргызский национальный
университет им.Ж.Баласагына, г. Бишкек,
Кыргызская Республика, магистрант.
Шекеков Аскербек Шекекович, Кыргызский
национальный университет им. Ж.Баласагына,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
медицинских наук, доцент.
-
Нурбек кызы Мадина, Ж.Баласагын атындагы
Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, магистрант.
Шекеков Аскербек Шекекович, Ж.Баласагын
атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, медицина
илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Nurbek kyzy Madina, Kyrgyz National University
named after Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz
Republic, undergraduate student.
Askerbek Shekekov, Kyrgyz National University named
after Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of medical sciences, associate professor.
10.26104/NNTIK.2023.31.86.006
Нурбек кызы М., Шекеков А.Ш. РОЛЬ СЕВООБОРОТА В СНИЖЕНИИ ЧИСЛЕННОСТИ ПАРАЗИТИЧЕСКИХ НЕМАТОД В ПРИКОРНЕВОЙ ПОЧВЕ И КОРНЕВОЙ СИСТЕМЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 1. C. 26-29
|
