|
|
-
Кайыпов С. Т.
-
Кайыпов С. Т.
-
S. Kaiypov
-
ЗЕМЛЯ И НЕБО В НАРОДНЫХ ЗАГАДКАХ ПАМИРСКИХ КЫРГЫЗОВ (Из опыта этнофилософского анализа)
-
ПАМИР КЫРГЫЗДАРЫНЫН ЭЛДИК ТАБЫШМАКТАРЫНДА ЖЕР менен АСМАН (Этнофилософиялык талдоо тажрыйбасынан)
-
EARTH and HEAVEN IN THE FOLK RIDDLES OF THE PAMYR KYRGYZ (From the experience of ethno-philosophical analysis)
-
Поскольку памирские кыргызы жили вдали от других народов и от основной части кыргызского народа на протяжении многих столетий, загадки, которые они загадывали, вполне
могли сохранить свое богатство с точки зрения архаичных
элементов и местных особенностей. Поэтому загадки памирских кыргызов могут служить важным источником в изучении
этнофилософского опыта этого этноса, а также дать основу
для некоторых обобщающих научных и теоретических выводов. Философская категория пространства, встречающаяся в
текстах загадок, очень сложна по своей структуре и смыслу.
В частности, космическое пространство и содержащиеся в
нем объекты требуют самостоятельного и объемного научного изучения. По этой причине в данной научной статье обсуждаются только концепты пространства, связанные с семантической оппозицией/параллелностью Земля и Небо, а остальные пространственные концепты оставлены для других самостоятельных исследований.
-
Памир кыргыздары көп кылымдар бою башка элдерден
жана кыргыз элинин негизги бөлүгүнөн обочо жашагандыктан, алардын табышмак казынасы архаикалык, жергиликтүү
өзгөчөлүктөргө бай бойдон сакталып келген. Ошондуктан, памир кыргыздарынын табышмактары ал этностук топтун этнофилософиялык тажрыйбаларын изилдөөдө маанилүү булак
катары кызмат өтөө менен бирге, айрым жалпылоочу илимий-теориялык бүтүмдөрдү чыгарууга да негиз болуп бере
алат. Табышмактардан орун алган мейкиндик философиялык
категориясы курамы жана семантикасы жагынан абдан татаал. Айрыкча, космостук мейкиндик жана андан орун алган
объектилер болуп, баарын бирге алганда, өз алдынча, көлөмдүү
изилдөөнү талап кылат. Ошондуктан, бул макалада Жер жана
Асман семантикалык оппозициясы/параллелдүүлүгү менен байланыштуу колдонулган мейкиндик концепттери гана бутага
алынды да, калган мейкиндикке байланыштуу түшүнүктөр
башка, өз алдынча изилдөөлөр үчүн калтырылды.
-
Because the Pamir Kyrgyz lived far away from other people
and the main group of the Kyrgyz people for centuries, their riddles
have well preserved their richness in terms of archaic elements and
local features. Therefore, the riddles of the Pamir Kyrgyz can serve
as an important resource in the study of the ethnic philosophical
experiences of this ethnic group, and also provide a basis for drawing some generalizing scientific and theoretical conclusions. The
category of space, seen in riddle texts, is very complex in terms of
its components and meanings. In particular, Space and the objects
contained in it require an independent and voluminous scientific
study. For this reason, this scientific article discusses only the concepts of space associated with the semantic opposition/parallelism
of Earth and Heaven, and the rest of the spatial concepts are left to
other independent studies.
-
памирские кыргызы, этнофилософия, загадки, пространство, земля, небо, концепт
-
памир кыргыздары, этнофилософия, табышмактар, мейкиндик, жер, асман, концепт.
-
Pamir Kyrgyz, ethnic-philosophy, riddles, space, earth, heaven, concept
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Кайыпов Сулайман Турдуевич, Национальная
академия наук Кыргызской Республики,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор
исторических наук, кандидат филологических
наук, профессор.
-
Кайыпов Сулайман Турдуевич, Кыргыз Улуттук
илимдер академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, тарых илимдеринин доктору,
филология илимдеринин кандидаты, профессор.
-
Sulaiman Кaıypov, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
doctor of historical sciences, candidate of
philological sciences, professor.
10.26104/NNTIK.2022.62.78.041
Кайыпов С. Т. ЗЕМЛЯ И НЕБО В НАРОДНЫХ ЗАГАДКАХ ПАМИРСКИХ КЫРГЫЗОВ (Из опыта этнофилософского анализа). Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 10. C. 190-195
|
