Жаңы саны

2024, №: 3

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Темиралиева Г.Т., Нурдинов Б.Ж.
  2. Темиралиева Г.Т., Нурдинов Б.Ж.
  3. G. Temiralieva, B. Nurdinov
Макаланын аты
  1. КАСЫМ ТЫНЫСТАНОВ И ЭПОС МАНАС
  2. КАСЫМ ТЫНЫСТАНОВ ЖАНА МАНАС ЭПОСУ
  3. KASYM TYNYSTANOV AND THE EPIC MANAS
Аннотация
  1. В 20-е и 30-е годы ХХ века произошли существенные изменения в общественно-политическом и культурном развитии Кыргызстана, в том числе и в сфере образования. Касым Тыныстанов, первый кыргызский профессор, видный государственный деятель, реформатор в области народного образования, стоял у истоков этих преобразований и занял достойное место в истории страны. Он был не только реформатором в области кыргызского литературного языка, но и истинным сыном народа, стоявшим у истоков записи и постановки великого эпоса «Манас», гордости нации. В статье исследуются труды первого киргизского ученого К.Тыныстанова по эпосу «Манас». Будет определено направление и степень изучения эпоса ученым, проанализированы его особенности. В ходе исследования по К.Тыныстанову постараемся определить стоящие перед ним задачи.
  2. XX кылымдын 20-30-жылдарында Кыргызстандын коомдук-саясий жана маданий өнүгүүсүндө анын ичинде билим берүү тармагында бир топ өзгөрүүлөр болду. Алгачкы кыргыз профессору, көрүнүктүү мамлекеттик ишмер, элге билим берүү жаатындагы реформатор К.Тыныстанов ал өзгөрүүлөрдүн башталышында туруп, өлкө тарыхында татыктуу орунду ээлеп калды. Кыргыз адабий тил чөйрөсүндө реформаларды ишке ашырып гана калбай, улуттун сыймыгы болгон улуу Манас эпосун жазып алууну баштагандардын жана театрлаштырып сахнага алып чыккандардын сап башында турган чыныгы эл уулу болчу. Бул макалада кыргыз элинин алгачкы окумуштуусу К.Тыныстановдун Манас эпосу боюнча жасаган эмгектери иликтенет. Окумуштуунун эпосту кайсы багытта жана канчалык деңгээлде изденгени талдоого алынат. Касым Тыныстанов жана Манас эпосу боюнча илимий-изилдөөлөрдүн жүрүшү, алдыдагы милдет-тапшырмаларды аныктоого аракет жасалат.
  3. In the 20s and 30s of the XX century, there were significant changes in the socio-political and cultural development of Kyrgyzstan, including in the field of education. K.Tynystanov, the first Kyrgyz professor, a prominent statesman, a reformer in the field of public education, stood at the origins of these transformations and took a worthy place in the history of the country. He was not only a reformer in the field of the Kyrgyz literary language, but also a true son of the people, who stood at the origins of the recording and staging of the great epic Manas, the pride of the nation. The article examines the works of the first Kyrgyz scientist K.Tynystanov on the epic "Manas". The direction and degree of study of the epic by scientists will be determined, its features will be analyzed. In the course of the study according to K. Tynystanov, we will try to determine the tasks facing him.
Негизги сөздөр
  1. ученый, эпос «Манас», народное образование, исследование, язык, культура, перевод, государство, нация, учитель.
  2. окумуштуу, Манас эпосу, эл агартуу, илимий-изилдөө, тил, маданият, котормо, мамлекет, улут, педагог.
  3. scientist, epic «Manas», public education, research, language, culture, translation, state, nation, teacher.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Темиралиева Гүлжамал Тайлакбаевна, Международный Узгенский институт технологии и образования им. Б.Мурзубраимова, г.Ош, Кыргызская Республика, кандидат исторических наук. Нурдинов Болот Жолболдуевич, Международный Узгенский институт технологии и образования им. академика Б.Мурзубраимова, г.Ош, Кыргызская Республика, соискатель.
  2. Темиралиева Гүлжамал Тайлакбаевна, Б.Мурзубраимов атындагы эл аралык Өзгөн технологиялык жана билим берүү институту, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, тарых илимдеринин кандидаты. Нурдинов Болот Жолболдуевич, Б.Мурзубраимов атындагы эл аралык Өзгөн технологиялык жана билим берүү институту, Ош, Кыргыз Республикасы, изденүүчү.
  3. Gulzhamal Temiralieva, International Uzgen Institute of Technology and Education by name of B.Murzubraimov, Osh, Kyrgyz Republic, candidate of historical sciences. Bolot Nurdinov, International Uzgen Institute of Technology and Education by name of B.Murzubraimov, Osh, Kyrgyz Republic, applicant.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2023.66.78.048
  • Цитаталоо
  • Темиралиева Г.Т., Нурдинов Б.Ж. КАСЫМ ТЫНЫСТАНОВ И ЭПОС МАНАС. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 9. C. 226-229