|
|
-
Темирова Б.Т., Курбаналиева Ж.Р.
-
Темирова Б.Т., Курбаналиева Ж.Р.
-
B. Temirova, Zh. Kurbanalieva
-
ОТЕЧЕСТВЕННАЯ ИСТОРИЯ И ХУДОЖЕСТВЕННОЕ ВОСПРИЯТИЕ В ОБРАЗЕ НУЗУПА И МУСУЛМАНКУЛА В РОМАНЕ «СЛОМАННЫЙ МЕЧ»
-
«СЫНГАН КЫЛЫЧ» РОМАНЫНДАГЫ НҮЗҮП МЕНЕН МУСУЛМАНКУЛДУН ОБРАЗЫНДАГЫ УЛУТТУК ТАРЫХ ЖАНА КӨРКӨМ АҢДОО
-
DOMESTIC HISTORY AND ARTISTIC PERCEPTION IN THE IMAGE OF NUZUP AND MUSULMANKUL IN THE NOVEL «BROKEN SWORD»
-
В статье писатель-классик Т.Касымбекова эпический
роман «Сломанный меч» панорамно описывает историческую,
общественно-социальную, политическую и культурную жизнь
кыргызов в период Коконского ханства, описывает человеческую концепцию через контрастные судьбы и характеры Нузупа и Мусулманкула, исследует соотношение между правдой
исторической и правдой художественной в их изображениях.
В кыргызской литературе, вырвавшейся из круговорота соцреализма и повернувшей национальное художественное сознание к самопознанию, с «Сломанного меча» начался новый подход к исторической теме. Большим новшеством в романе для
национальной литературы явилось творческое овладение
принципом открытости и историзма. В диалектическом движении проанализированы сложность, положительные и отрицательные качества, сильный психологизм и трагизм образа
исторических личностей Нузуп бия и Мусулманул аталык. Художественно-эстетический успех автора был отмечен его
мастерством в изображении эпохи, личности, деятельности,
нравственной проблемы, а в создании образа действующих лиц
исторические документы и художественные мысли были возведены в гармонию к большим обобщениям.
-
Макалада классик жазуучу Т.Касымбеков «Сынган кылыч» этаптуу романында кыргыз элиинин Кокон хандыгы мезгилиндеги тарыхый, коомдук-социалдык, саясий, маданий турмушун панорамалуу чагылдырып, адам концепциясын Нүзүп
менен Мусулманкулдун карама-каршылыктуу тагдырлары, мүнөздөрү аркылуу сүрөттөгөнү жана алардын образдарындагы
тарыхый чындык менен көркөм чындыктын карым-катышы
изилдөөгө алынды. Кыргыз адабиятында социалисттик реализмдин айлампасынан чыгып, улуттук көркөм аң-сезимдин
өзүн-өзү таануу багытына бурган, тарыхый темага болгон
жаңыча мамиле «Сынган кылычтан» башталды. Улуттук
адабият үчүн романдагы чоң жаңылык адамды ачуу жана историзм принцибин чыгармачылык менен өздөштүргөндүгү
болду. Тарыхый фигуралар Нүзүп бий менен Мусулманкул аталыктын образынын татаалдыгы, оң-терс сапаттары, күчтүү
психологиясы менен трагедиясы диалектикалык кыймылда
сүрөттөлгөнү анализденди. Доор, инсан, ишмердүүлүк, нравалуулук проблемасын чагылдыруудагы чеберчилиги жана каармандардын образын жаратууда тарыхый документтер менен
көркөм ой жүгүртүүлөр гармонияда чоң жалпылоолорго көтөрүлгөнү автордун көркөм-эстетикалык ийгилиги катары белгиленди.
-
In the article by the classic writer T. Kasymbekova, the epic
novel «The Broken Sword» panoramically describes the historical,
socio-social, political and cultural life of the Kyrgyz during the period of the Kokon Khaganate, describes the human concept through
the contrasting fates and characters of Nuzup and Musulmankul,
explores the relationship between the truth historical and artistic
truth in their images. In Kyrgyz literature, which broke out of the
cycle of socialist realism and turned the national artistic consciousness towards self-knowledge, a new approach to the historical theme began with The Broken Sword. A great innovation in the novel
for national literature was the creative mastery of the principle of
openness and historicism. In the dialectical movement, the complexity, positive and negative qualities, strong psychologism and tragedy of the image of historical figures Nuzup Biy and Musulmanul
atalyk are analyzed. The artistic and aesthetic success of the author
was marked by his skill in depicting the era, personality, activity,
moral problem, and in creating the image of the characters, historical documents and artistic thoughts were brought into harmony to
great generalizations.
-
роман «Сломанный меч», историческая личность, историческое событие, художественная реальность, психология, трагедия, документальность, символ, персонаж, мастерство.
-
«Сынган кылыч» романы, тарыхый инсан, тарыхый окуя, көркөм чындык, психологизм, трагедия, документалдуулук, символ, мүнөз, чеберчилик.
-
novel «Broken Sword», historical figure, historical event, artistic reality, psychology, tragedy, documentary, symbol, character, mastery.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Темирова Бактыгул Тажибаевна, Ошский
государственный университет, г. Ош, Кыргызская
Республика, доктор филологических наук,
профессор.
Курбаналиева Жыпар Раимбердиевна, Ошский
государственный университет, г. Ош, Кыргызская
Республика, преподаватель.
-
Темирова Бактыгүл Тажибаевна, Ош мамлекеттик
университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы,
филология илимдеринин доктору, профессор.
Курбаналиева Жыпар Раимбердиевна, Ош
мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз
Республикасы, окутуучу.
-
Baktygul Temirova, Osh State University, Osh, Kyrgyz
Republic, doctor of philological sciences, professor.
Zhypar Kurbanalieva, Osh State University, Osh,
Kyrgyz Republic, lecturer.
10.26104/NNTIK.2022.40.85.079
Темирова Б.Т., Курбаналиева Ж.Р. ОТЕЧЕСТВЕННАЯ ИСТОРИЯ И ХУДОЖЕСТВЕННОЕ ВОСПРИЯТИЕ В ОБРАЗЕ НУЗУПА И МУСУЛМАНКУЛА В РОМАНЕ «СЛОМАННЫЙ МЕЧ». Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 8. C. 321-324
|
