|
|
-
Дүйшеева Т.С.
-
Дүйшеева Т.С.
-
T. Duisheeva
-
ЭТНОКУЛЬТУРНЫЕ АСПЕКТЫ ИСЛАМСКОЙ РЕЛИГИОЗНОЙ ЛЕКСИКИ В ЭПОСЕ «МАНАС»
-
«МАНАС» ЭПОСУНДАГЫ ИСЛАМ ДИНИЙ ЛЕКСИКАСЫНЫН ЭТНОМАДАНИЙ ЖАГДАЙЛАРЫ
-
ETHNOCULTURAL ASPECTS OF ISLAMIC RELIGIOUS VOCABULARY IN THE EPIC «MANAS»
-
Среди религиозной лексики, встречающейся в тексте
эпоса «Манас», в лексико-семантическом анализе анализируются лексические элементы и имена, относящиеся к исламской
религии. По некоторым из них проводится этимологическое
исследование. Религиозная тематика этнокультурной лексики
кыргызского языка помогает выявить очень интересные лингвистические факты. Произношение выученных из арабского
языка слов в соответствии с фонетическими особенностями
и звуковыми изменениями кыргызского языка, употребление их
в поэтическом тексте привело к расширению значений слов.
Выяснилось, что исходная звуковая форма слова претерпела
беспрецедентное изменение. Также дан обзор научных исследований о принятии ислама кыргызским народом. Исламская
религиозная лексика эпоса относится к языковым явлениям духовной культуры среди этнокультурной лексики. Широта религиозного понимания Манасчи хорошо видна из текста эпоса.
В статье проанализированы материалы, собранные по версии
С.Орозбакова, Ж.Мамая.
-
«Манас» эпосунун текстинде кездешкен диний лексиканын ичинен ислам динине таандык лексикалык элементтер,
аталыштар лексика-семантикалык талдоого алынат. Айрымдарына этимологиялык иликтөө жасалат. Кыргыз тилинин
этномаданий лексикасынын диний тематикасы өтө кызыктуу
тилдик фактыларды аныктоого жардам берет. Араб тилинен
өздөштүрүлгөн сөздөрдүн кыргыз тилинин фонетикалык өзгөчөлүктөрүнө, тыбыштык өзгөрүүлөрүнө ылайыкталып айтылышы, анын поэтикалык текстте колдонулушу, сөз маанилеринин кеңейишине алып келген. Сөздүн баштапкы тыбыштык
формасы болуп көрбөгөндөй өзгөрүүгө учураганы аныкталды.
Кыргыз элинин ислам динин кабыл алышы тууралуу илимий
изилдөөлөргө да обзор берилген. Эпостун ислам диний лексикасы этномаданий лексиканын ичинен рухий маданиятка таандык тилдик кубулуштарга кирет. Манасчынын диний түшүнүгүнүн кеңдиги эпостун текстинен ачык байкалат. Макалада
С.Орозбаковдун, Ж.Мамайдын вариантынан жыйналган материалдар талдоого алынды.
-
Among the religious vocabulary found in the text of the
«Manas» epic, lexical elements and names belonging to the Islamic
religion are analyzed in lexical-semantic analysis. Etymological
investigation is carried out on some of them. The religious theme of
the ethnocultural vocabulary of the Kyrgyz language helps to
identify very interesting linguistic facts. The pronunciation of the
words learned from the Arabic language in accordance with the
phonetic features and sound changes of the Kyrgyz language, its use
in the poetic text, led to the expansion of word meanings. It was
found that the original sound form of the word has undergone an
unprecedented change. An overview of scientific studies on the
adoption of Islam by the Kyrgyz people is also given. The Islamic
religious lexicon of the epic belongs to the linguistic phenomena
belonging to the spiritual culture among the ethnocultural lexicon.
The breadth of Manaschy's religious understanding is clearly visible
from the text of the epic. In the article, the materials collected from
the version of S. Orozbakov, J. Mamai were analyzed.
-
религиозная лексика, этнокультурная лексика, религиозные традиции, обычаи, молитва, язык фольклорных произведений, этнокультурные понятия.
-
диний лексика, этномаданий лексика, диний салттар, ырым-жырымдар, сыйынуу, фольклордук чыгарманын тили, этномаданий түшүнүктөр.
-
religious vocabulary, ethnocultural lexicos, religious tradition, praying, language of folklore, ethnocultural concepts.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Дуйшеева Т.С., Нарынский государственный
университет имени С. Нааматова, г. Нарын,
Кыргызская Республика, кандидат
филологических наук.
-
Дүйшеева Т.С., С. Нааматов атындагы Нарын
мамлекеттик университети, Нарын шаары,
Кыргыз Республикасы, филология илимдеринин
кандидаты.
-
T. Duisheeva, Naryn State University by name of
S. Naamatov, Naryn, Kyrgyz Republic, candidate of
philological sciences.
10.26104/NNTIK.2022.55.68.069
Дүйшеева Т.С. ЭТНОКУЛЬТУРНЫЕ АСПЕКТЫ ИСЛАМСКОЙ РЕЛИГИОЗНОЙ ЛЕКСИКИ В ЭПОСЕ «МАНАС». Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 8. C. 279-283
|
