Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Ормонова С
  2. Ормонова С
  3. S. Ormonova
Макаланын аты
  1. ЮМОР И САТИРА В ПЕСЕННЫХ СОСТЯЗАНИЯХ (АЙТЫШ) ПЕРИОДА НЕЗАВИСИМОСТИ
  2. ЭГЕМЕНДИК МЕЗГИЛДЕГИ АЙТЫШТАГЫ САТИРА МЕНЕН ЮМОР
  3. THE HUMOR AND SATIRE OF SONG CONTEST (AITYSH) IN THE PERIOD OF INDEPENDENCE
Аннотация
  1. В данной статье прослеживается тематический, художественный и стилистический диапозон айтыша с момента его независимости от советской эпохи. Это, конечно, связано со свободой слова и отсутствием (советской) цензуры. Поскольку айтыш по своей природе направлен на точное описание жизненных реалий, понятно, что он меняется в зависимости от социальной ситуации. Особенно на ранних этапах независимости для любого государства естественно обращаться к своему историческому наследию и ориентироваться на возраждение исконных национальных духовных богатств. Произошли тематические изменения, с акцентом на национальные сокровища и обряды, связанные с традиционной культурой кыргызского народа. Например, 2200-летие кыргызской государственности, 200-летие Курманжан Датки, особенно на первых этапах независимости, привели к распространению негативных явлений в социокультурной жизни или каких-то новых социальных элементов, которых раньше не было.
  2. Бул макалада советтик мезгилдеги айтышка салыштырмалуу эгемендикке ээ болгондон тарта айтыштын тематикалык, көркөмдүк-стилистикалык жактан диапазонунун кеңейишин байкоого болот. Бул, албетте, сөз эркиндиги жана мурдагыдай (советтик) цензуранын жоктугу менен байланыштуу. Айтыш табиятынан турмуш чындыгын кандай болсо так өзүндөй сүрөттөөгө багытталгандыктан, ал коомдук жагдайга жараша өзгөрүлүп турары анык. Өзгөчө, эгемендикке ээ болгон мезгилдин алгачкы этабында кайсы гана мамлекет болбосун өзүнүн тарыхый мурастарына кайрылып, түпкү улуттук руханий байлыктарын кайрадан көтөрүп чыгууга акцент жасаары дүйнө тарыхында мыйзам ченемдүү көрүнүш. Тематикалык жактан өзгөрүүлөр болуп, улуттук көрөңгөлөргө басым жасалган, кыргыз элинин салттык маданияты менен байланышкан жөрөлгөлөр өткөрүлө баштагандыгы. Буга мисал катары Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн 2200-жылдыгына, Курманжан Датканын 200-жылдыгына, Өзгөчө эгемендик мезгилинин алгачкы этабында социалдык-маданий турмуштагы терс көрүнүштөр же болбосо мурда кездешпеген кандайдыр-бир жаңы коомдук элементтер сынчыл мүнүздөгү айтыштардын кеңири тарашына алып келди.
  3. Abstract: This article traces the thematic, artistic and stylistic diapozone of aytysh since it’s independence from the Soviet era. This, of course, is due to the freedom of speech and the lack of (Soviet) censorship. Since aitysh is inherently aimed at accurately describing life's realities, it is clear that it changes depending on the social situation. Especially in the early stages of independence, it is natural for any state to turn to its historical heritage and focus on the renewal of the primordial national spiritual wealth. Thematic changes took place, with an emphasis on national treasures and rites associated with the traditional culture of the Kyrgyz people. For example, the 2200th anniversary of Kyrgyz statehood, the 200th anniversary of Kurmanzhan Datka, especially in the first stages of independence, led to the spread of negative phenomena in sociocultural life or some new social elements that did not exist before.
Негизги сөздөр
  1. период независимости, кыргызская государственность, публичный, песенное состязание, национальное сокровище.
  2. эгемендик мезгил, кыргыз мамлекеттүүлүгү, коомдук, айтыш, улуттук көрөңгө.
  3. period of Independence, kyrgyz statehood, public, aytysh, national treasure.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Ормонова С., Кыргызский государственный университет им.И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, преподаватель.
  2. Ормонова С. И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, окутуучу
  3. S. Ormonova, of I.Arabaev, Kyrgyz State University, Bishkek, Kyrgyz Republic, lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2022.1.6.073
  • Цитаталоо
  • Ормонова С ЮМОР И САТИРА В ПЕСЕННЫХ СОСТЯЗАНИЯХ (АЙТЫШ) ПЕРИОДА НЕЗАВИСИМОСТИ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 6. C. 342-344