Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Токторалиев Б.А., Тынарбек кызы К.
  2. Токторалиев Б.А., Тынарбек кызы К.
  3. B. Toktoraliev, Tynarbek kyzy K.
Макаланын аты
  1. КСИЛОФАГИ ХВОЙНЫХ ДЕРЕВЬЕВ ПРОИЗРАСТАЮЩИЕ НА ТЕРРИТОРИИ ГОРОДА БИШКЕК И ПРИГОРОДНЫХ ЗОН
  2. БИШКЕК ШААРЫНЫН ЖАНА АНЫН ЧЕТ ЖАКАСЫНДА ӨСҮҮЧҮ ИЙНЕ ЖАЛБЫРАКТУУЛАРДЫН КСИЛОФАГДАРЫ
  3. XYLOPHAGES OF CONIFEROUS TREES GROWING ON THE TERRITORY OF BISHKEK AND SUBURBAN AREAS
Аннотация
  1. В данной статье рассмотрены видовое разнообразое стволовых вредителей хвойных деревьев на територрии города Бишкек и пригородных зон. А также исследованы биологии и экологии доминирующих видов ксилофагов. Для определения экологической группировки ксилофагов хвойных деревьев специально разделили на 3 группы: ксилофаги корневых лап, ксилофаги стволов и ветвей. У еловых деревьев встречается 23 вида, у арчовых деревьев встречается 12 видов ксилофагов. Далее в работе изложены материалы о биоэкологической особенности основных видов ксилофагов в условиях урбоэкосистеме. В отличие от естественных экосистем в городской среде нами изученные ксилофаги наиболее устойчивы к внешним факторам среды, а также определны что численность энтомофагов очень редьки. В городской среде энтомофаги могут снизить численность ксилофагов до 10-15%.
  2. Бул макаланы жазууда Бишкек шаарынын жана анын чет жакаларында өсүүчү ийне жалбырактуу дарактардын сөңгөгүнүн зыянкечтеринин түрдүк курамы аныкталып, жогорку санда кездешкен ксилофагдардын биологиясы жана экология изилденди. Ийне жалбырактуу бадал-дарактардын ксилофагдарын экологиялык топторго ажыратууда шарттуу түрдө: сөнгөктүн тамыр бөлүгүнүн, сөңгөктүн жана бутактардын ксилофагдары делинип бөлүндү. Карагайлардын ксилофагдарына 4 тукумдун өкүлдөрү болгон 23 түр кирсе, ал эми арчаларга 4 тукумга бириккен 12 түр кирди. Бул түрлөрдүн ичинен шаар экосистемасында ийне жалбырактууларда басымдуулук кылгандарына кенири токтолуп, алардын биоэкологиялык өзгөчөлүгү урбоэкосистеманын шартында аныкталды. Мында аномалдык четтөөлөр аныкталбады. Табигый экосистемадан айырмаланып урбоэкосистемада жашоого жөндөмдүүлүгү салыштырмалуу жогору болду жана энтомофагдарынын саны өтө эле аз экени аныкталды, тагыраак айтканда 10- 15 % гана санын азайта алат.
  3. This article discusses the species diversity of stem pests of coniferous trees in the territory of Bishkek and suburban areas. The biology and ecology of the dominant species of xylophages have also been studied. This article discusses the species diversity of stem pests of coniferous trees in the territory of Bishkek and suburban areas. The biology and ecology of the dominant species of xylophages have also been studied. To determine the ecological grouping of xylophages, coniferous trees were specially divided into 3 groups: xylophages of root paws, xylophages of trunks and branches. Spruce trees have 23 species, juniper trees have 12 xylophagous species. Further, the paper presents materials on the bioecological features of the main types of xylophages in the conditions of the urban ecosystem. In contrast to natural ecosystems in the urban environment, the xylophages studied by us are the most resistant to external environmental factors, and it is also certain that the number of entomophages is very radish. In an urban environment, entomophages can reduce the number of xylophages to 10-15%.
Негизги сөздөр
  1. стволовые вредители, хвойные деревья, городская экосистема, урбоэкосистема, видовой состав.
  2. сөнгөк зыянкечтери, ийне жалбырактуу дарактар, шаар экосистемасы, түрдүк курам.
  3. stem pests, coniferous trees, urban ecosystem or urban ecosystem, species composition.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Токторалиев Биймырза Айтиевич, Национальная Академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор биологических наук, профессор, академик. Тынарбек кызы Кенжегүл, Кыргызский национальный университет им.Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, магистрант.
  2. Токторалиев Биймырза Айтиевич, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин доктору, профессор, академик. Тынарбек кызы Кенжегүл, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, магистрант.
  3. Biymyrza Toktoraliev, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of biological sciences, professor, academician. Tynarbek kyzy Kenjegul, Kyrgyz National University by name of Zh. Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, undergraduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2022.1.6.015
  • Цитаталоо
  • Токторалиев Б.А., Тынарбек кызы К. КСИЛОФАГИ ХВОЙНЫХ ДЕРЕВЬЕВ ПРОИЗРАСТАЮЩИЕ НА ТЕРРИТОРИИ ГОРОДА БИШКЕК И ПРИГОРОДНЫХ ЗОН. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 6. C. 76-79