Жаңы саны

2023, №: 5

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Орманова Г.Ж., Ященко Р.В.
  2. Орманова Г.Ж., Ященко Р.В.
  3. G. Ormanova, R. Yaschenko
Макаланын аты
  1. СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ФАУНЫ ЖУКОВ-ЩЕЛКУНОВ (COLEOPTERA, ELATERIDAE) КАЗАХСТАНА И СОПРЕДЕЛЬНЫХ СТРАН
  2. КАЗАКСТАНДЫН ЖАНА КОӉШУ ӨЛКӨЛӨРДҮН ЧЫКЫЛДАК КОҢУЗДАРЫНЫН (COLEOPTERA, ELATERIDAE) ФАУНАСЫНА САЛЫШТЫРМАЛУУ ТАЛДОО
  3. COMPARATIVE ANALYSIS OF THE FAUNA OF THE CLICK BEETLES (COLEOPTERA, ELATERIDAE) IN KAZAKHSTAN WITH THE BORDER STATES
Аннотация
  1. Сравнительный анализ актуален для оценки возможности взаимопроникновения вредителей из сопредельных регионов и прогнозирования вредоносности. Такой анализ ранее не был выполнен и данная работа восполняет этот пробел. Приводится сравнительный анализ фауны жуков-щелкунов (Coleoptera, Elateridae) Казахстана и сопредельных стран (Россия, Китай, Кыргызстан, Узбекистан, Туркменистан). Представлена информация о родовидовом составе и сходстве фауны Казахстана с соседними странами. Основное содержание составляет анализ родов щелкунов рассматриваемых стран с помощью статистической обработки данных JASP, а также коэффициенту сходства Сёренсена. Особое внимание уделено ландшафтно-климатическим особенностям. В результате выявлено, что в этих странах общих 183 родов щелкунов. Наибольшее сходство по числу родов с фауной элатерид Казахстана имеют Кыргызстан и Россия.
  2. Салыштырмалуу талдоо зыянкечтердин чектеш аймактардан кирип кетүү мүмкүнчүлүгүн баалоо жана зыяндуулугун болжолдоо үчүн актуалдуу. Мындай талдоо мурда жасалган эмес жана бул иш бул боштукту толтурат. Казакстандын жана коңшу мамлекеттердин (Россия, Кытай, Кыргызстан, Өзбекстан, Түркмөнстан) чыкылдак коңуздарынын (Coleoptera, Elateridae) фаунасына салыштырма анализ берилген. Казакстандын фаунасынын тукум-түр курамы жана коңшу өлкөлөр менен окшоштугу жөнүндө маалыматтар берилген. Негизги мазмун JASP статистикалык маалыматтарын иштетүүнү колдонуу менен каралып жаткан өлкөлөрдүн клик коңуз тукумдарын талдоо, ошондой эле Соренсен окшоштук коэффициенти. Өзгөчө көңүл ландшафттык жана климаттык өзгөчөлүктөргө бурулат. Жыйынтыгында бул өлкөлөрдө чыкылдак коңуздардын 183 тукуму бар экени аныкталган. Кыргызстан менен Россияда казакстандык элатерид фаунасы менен уруулардын саны боюнча эң коп окшоштуктар бар.
  3. Comparative analysis is topical for the assessing the possibility of interpenetration of pests from adjacent regions and predicting harmfulness. Such an analysis previously has not been performed, and this work fills this gap. A comparative analysis of the fauna of click beetles (Coleoptera, Elateridae) of Kazakhstan and neighboring countries (Russia, China, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Turkmenistan) is given. The data about the genus-species composition and the similarity of the fauna of Kazakhstan with neighboring countries is presented. The main content is the analysis of the click beetle genera of the countries under consideration using JASP statistical data processing, as well as the Sørensen similarity coefficient. Particular attention is paid to landscape and climatic features. As a result, it was revealed that in these countries there are 183 genera of click beetles. Kyrgyzstan and Russia have the greatest similarity in the number of genera with the Kazakhstan Elaterid fauna.
Негизги сөздөр
  1. фауна, Coleoptera, Elateridae, жуки-щелкуны, Казахстан, Россия, Китай, Кыргызстан, Узбекистан, Туркменистан.
  2. фауна, Coleoptera, Elateridae, клик коңуздары, Казакстан, Россия, Кытай, Кыргызстан, Өзбекстан, Түркмөнстан.
  3. fauna, Coleoptera, Elateridae, click beetles, Kazakhstan, Russia, China, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Turkmenistan.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Орманова Гаухар Журсинбековна, Институт зоологии Республики Казахстан, г.Алматы, Республика Казахстан, научный сотрудник. Ященко Роман Васильевич, Институт зоологии Республики Казахстан, г.Алматы, Республика Казахстан, доктор биологических наук.
  2. Орманова Гаухар Журсинбековна, Казакстан Республикасынын Зоология Институту, Алмата шаары, Казахстан Республикасы, илимий кызматкер. Ященко Роман Васильевич, Казакстан Республикасынын Зоология Институту, Алмата шаары, Казахстан Республикасы, биология илимдеринин доктору.
  3. Gauhar Ormanova, Institute of Zoology of the Republic of Kazakhstan, Almaty, Republic of Kazakhstan, researcher. Roman Yaschenko, Institute of Zoology of the Republic of Kazakhstan, Almaty, Republic of Kazakhstan, doctor of biological sciences.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2022.1.6.014
  • Цитаталоо
  • Орманова Г.Ж., Ященко Р.В. СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ФАУНЫ ЖУКОВ-ЩЕЛКУНОВ (COLEOPTERA, ELATERIDAE) КАЗАХСТАНА И СОПРЕДЕЛЬНЫХ СТРАН. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 6. C. 68-75