|
|
-
Кайымова Ф.М., Тажибаева А.А.
-
Кайымова Ф.М., Тажибаева А.А.
-
F. Kaiymova, A. Tajibaeva
-
НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ СВЯЗАННЫЕ С ОПРЕДЕЛЕНИЕМ СЛОЖНОГО ПРЕДЛОЖЕНИЯ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ
-
КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕГИ ТАТААЛ СҮЙЛӨМДҮК АТООЛОРГО БАЙЛАНЫШТУУ АЙРЫМ МАСЕЛЕЛЕР
-
SOME ISSUES RELATED TO THE DEFINITION OF A COMPLEX SENTENCE IN THE KYRGYZ LANGUAGE
-
При рассмотрении вопросов, связанных со сложными
предложениями в современном кыргызском языке, для исследования важно изучить связанные с ними синтаксические явления, а также иметь правильные термины. Однако в научной и
грамматической литературе по кыргызскому языку мы видим,
что некоторые термины вокруг сложного предложения упоминаются в нескольких вариантах. Несомненно, что такое
расплывчатое использование терминов может привести к
множественному пониманию научных трудов, написанных в
одном направлении. В статье поднимается указанный выше
вопрос и предлагается единое представление терминов, относящихся к сложным предложениям. Предложены оптимальные синтаксические термины для сложных предложений и их
видов, названия компонентов, исходя из потребностей и преимуществ их употребления. Также дается сравнение с грамматикой русского языка. Сложные предложения были рассмотрены в грамматическом, функциональном и семантическом аспектах
-
Азыркы кыргыз тил илиминдеги татаал сүйлөм проблемасын чечүүдө ага байланыштуу синтаксистик кубулуштарды үйрөнүп, изилдөө ишинде туура аталган терминдердин болушу чоң мааниге ээ. Бирок кыргыз тилиндеги илимий, грамматикалык адабияттарда татаал сүйлөмдүн айланасындагы айрым терминдердин бир нече вариантта аталып жүргөндүгүнө
күбө болобуз. Атоолордун мындайча чаржайыт колдонулушу
изилдөө ишине жана бул багытта жазылган эмгектерди жеткиликтүү түшүнүүгө кыйынчылык туудурары шексиз. Макалада жогорудагы маселе козголуп, татаал сүйлөмгө тиешелүү
терминдерди бирдиктүү түрдө берүү сунушу киргизилет. Татаал сүйлөм жана анын түрлөрү, компоненттеринин аталыштары боюнча оптималдуу синтаксистик терминдер сунушталып, аларды колдонуунун зарылчылыктары менен алгылыктуу жактары негизделип көрсөтүлөт. Бул үчүн азыркы
орус тилинин грамматикасындагы илимий пикир-көз караштарга да негизделип, салыштырылат. Сөз болгон татаал сүйлөмдүк атоолор иште грамматикалык, функционалдык жана
семантикалык өңүттөрдө каралды.
-
When considering issues related to complex sentences in the
modern Kyrgyz language, it is important for research to study the
syntactic phenomena associated with them, as well as to have the
correct terms. However, in the scientific and grammatical literature
on the Kyrgyz language, we see that some terms around a complex
sentence are mentioned in several ways. Undoubtedly, such a vague
use of terms can lead to multiple understanding of scientific works
written in the same direction. The article raises the above question
and proposes a unified presentation of terms related to complex sentences. The optimal syntactic terms for complex sentences and their
types, the names of the components are proposed, based on the
needs and advantages of their use. A comparison with the grammar
of the Russian language is also given. Complex sentences were considered in grammatical, functional and semantic aspects.
-
предложение, сложное предложение, определение (термин), простое предложение, сравнительная грамматика, вариативность, функциональная грамматика.
-
сүйлөм, татаал сүйлөм, атоо, жөнөкөй сүйлөмдөр, салыштырма грамматика, варианттуулук, функционалдык грамматика.
-
sentence, complex sentence, definition (term), simple sentence, comparative grammar, variability, functional grammar.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Каимова Фарида Мурзакамиловна, Баткенский
государственный университет, Кызыл-Кийский
гуманитарно-педагогический институт,
г. Кызыл-Кия, Кыргызская Республика,
старший преподаватель.
Таджибаева Адалат Абдималиковна, Баткенский
государственный университет, Кызыл-Кийский
институт технологии, экономики и права,
г. Кызыл-Кия, Кыргызская Республика,
преподаватель.
-
Кайымова Фарида Мурзакамиловна, Баткен
мамлекеттик университитети, Кызыл-Кыя
гуманитардык-педагогикалык институту,
Кызыл-Кыя шаары, Кыргыз Республикасы,
улук окутуучу.
Тажибаева Адалат Абдималиковна, Баткен
мамлекеттик университитети, Кызыл-Кыя
технология, экономика жана укук институту,
Кызыл-Кыя шаары, Кыргыз Республикасы,
окутуучу.
-
Farida Kaiymova, Batken State University, Kyzyl-Kiya
Humanitarian Pedagogical Institute, Kyzyl-Kiya,
Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Adalat Tajibaeva, Batken State University, Kyzyl-Kiya
Institute of Technology, Economics and Law,
Kyzyl-Kiya, Kyrgyz Republic, lecturer.
10.26104/NNTIK.2022.67.82.072
Кайымова Ф.М., Тажибаева А.А. НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ СВЯЗАННЫЕ С ОПРЕДЕЛЕНИЕМ СЛОЖНОГО ПРЕДЛОЖЕНИЯ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 2. C. 291-294
|
