Жаңы саны

2024, №: 3

Кененирээк

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Абдыкулова Р., Тажибай кызы Ж.
  2. Абдыкулова Р., Тажибай кызы Ж.
  3. R. Abdykulova, Tazhibai kyzy Zh.
Макаланын аты
  1. ШКОЛЫ-МЕДРЕСЕ В КЫРГЫЗСТАНЕ (XIX век - начало XX века)
  2. КЫРГЫЗСТАНДАГЫ МЕКТЕП-МЕДРЕСЕЛЕР (XIX кылым - XX кылымдын башы)
  3. SCHOOL-MADRASAS IN KYRGYZSTAN (XIX century - early XX century)
Аннотация
  1. Как известно, XIX и начало XX века ознаменовались значительными изменениями в истории Кыргызстана. Именно в этот период Российская империя постепенно завоевала не только Кыргызстан, но и всю Среднюю Азию. Будучи колонией другой страны, социальная, политическая, культурная и экономическая жизнь кыргызского народа изменилась как никогда. В империи проводились реформы как, переселение русских, земельная реформа, выборы и другие реформы. Результаты этого сопровождались различными протестами и восстаниями. Были ли в то время у кыргызов образование, грамотность, письменность, школа и медресе, и если да, то как это было? Каким был уровень образования в кыргызском обществе, важность образования и письменности, роль медресе в обществе. В статье пытаются описать образование XIX - начало ХХ века и первоначальные открытые школы, и медресе, уровень образования и место учеников медресе в обществе.
  2. Баарыбызга белгилүү болгондой XIX к. жана XX к. башы Кыргызстандын тарыхында олуттуу өзгөрүүлөр менен коштолгон. Дал ушул мезгилде Орус падышачылыгы Кыргызстанды эле эмес акырындап бүткүл Орто Азияны басып алган. Башка өлкөнүн колониясына айлануусу менен кыргыздардын коомдук, саясий, социалдык, экономикалык жашоосу болуп көрбөгөндөй өзгөргөн. Падышачылык орустарды көчүрүп келүү, жер реформасы, шайлоо ж.б. реформаларды жүргүзгөн. Мунун натыйжалары ар кандай каршылыктар жана көтөрүлүштөр менен коштолгон. Ушундай бир учурда кыргыздарда билим берүү, кат сабат таануу, жазуу жана мектеп-медреселер бар беле, бар болсо кандай абалда эле? Кыргыз коому канчалык деңгээлде билимдүү, канчалык деңгээлде билимге, жазууга маани беришкен жана коомдо мектеп-медреселердин орду кандай болгон. Макалада XIX к. жана XX к. башында ачылган мектеп-медреселер андагы билим берүү жана мектеп-медреселерден билим алгандардын коомдогу орду тууралуу баяндап берүүгө аракет жасалат.
  3. As we all know, the XIX and early XX centuries were marked by significant changes in the history of Kyrgyzstan. It was during this period that the Russian Empire gradually conquered not only Kyrgyzstan but the whole of Central Asia. Being a colony of another country, the social, political, social and economic life of the Kyrgyz people has changed like never before. The empire carried out Russian resettlement, land reform, elections, and other reforms. The results of this were accompanied by various protests and uprisings. At that time, did the Kyrgyz have education, literacy, writing and madrassas, and if so, what was the situation? The level of education in Kyrgyz society, the importance of education and writing, and the role of madrassas in society. The article tries to describe the education of the XIX- beginning of the XX century and the first open schools and madrasas, the level of education and the place of students of madrassas in society.
Негизги сөздөр
  1. Кыргызстан, школы, медресе, просвещение, образование, вакуф.
  2. Кыргызстан, мектеп, медресе, агартуучулук, билим берүү, вакф.
  3. Kyrgyzstan, schools, madrassas, enlightenment, education, vaqf
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Абдыкулова Р., Кыргызско-Турецкий университет «Манас», г. Бишкек, Кыргызская Республика, доктор исторических наук. Тажибай кызы Жайнагул, Кыргызско-Турецкий университет «Манас», г. Бишкек, Кыргызская Республика, магистрант.
  2. Абдыкулова Р., Кыргыз-Түрк «Манас» университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, тарых илимдеринин доктору. Тажибай кызы Жайнагүл, Кыргыз-Түрк «Манас» университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, магистрант.
  3. R.Abdykulova, Kyrgyz-Turkish «Manas» University, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of historical sciences. Tazhibai kyzy Zhaynagul, Kyrgyz-Turkish «Manas» University, Bishkek, Kyrgyz Republic, undergraduate student.
Pdf версиясы
DOI
  • DOI:10.26104/NNTIK.2022.33.60.041
  • Цитаталоо
  • Абдыкулова Р., Тажибай кызы Ж. ШКОЛЫ-МЕДРЕСЕ В КЫРГЫЗСТАНЕ (XIX век - начало XX века). Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 4. C. 188-192